Zorgen over zuipketen: 'Gemeenten hebben er weinig zicht op'

• Crystalina Agyeman-Prempeh

  redacteur NOS Stories

• Sumeyye Ersoy

  redacteur NOS Stories

Gemeenten moeten zogeheten zuipketen in hun regio beter in de gaten houden. Dat zegt het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP, dat zich zorgen maakt. "Jonge mensen, ook minderjarigen, drinken vaak zonder enige vorm van toezicht wat ze willen op die plekken", zegt directeur Wim van Dalen.

Ruim 1400 jongeren die weleens naar een keet gaan deelden hun ervaringen na een oproep van NOS Stories. Bijna 600 van hen zijn minderjarig. Ze geven onder andere aan dat de drank veel goedkoper is op die plekken en dat ze er makkelijker aan kunnen komen.

Tegelijkertijd zijn keten voor jongeren uit vooral plattelandsgebieden dé plek om samen te komen. "Het is een fijne plek voor ons om af te spreken, lekker te kletsen en een dansje te doen", vertelt keetbezoeker Annemijn. Dat begrijpt Van Dalen. "Het opbouwen van vriendschappen is cruciaal voor jongeren. Maar dat moet wel op een veilige manier."

NOS Stories sprak met meerdere keeteigenaren en jongeren over waarom zo'n plek belangrijk voor ze is:

De laagdrempelige manier voor minderjarigen om aan alcohol te komen in een keet is zorgelijk, volgens Van Dalen. "Een van de grote problemen waar we in Nederland mee te maken hebben is het veelvuldige drinken van jongeren in een korte tijdspanne. Een keet is de plek waar dat makkelijk kan. Je stopt er niet na twee glazen."

Risico's van drinken voor jongeren zijn dan ook groot, vertelt Patrick van Iperen van het Trimbos-instituut. "De schadelijke gevolgen voor minderjarigen zijn groter omdat de ontwikkeling van hun hersenen erdoor kan worden verstoord. Daarnaast leidt het ook tot geweld en ander grensoverschrijdend gedrag."

Door de vingers zien

Het hoeft van hem niet te betekenen dat alle keten moeten sluiten. "Gemeenten moeten er wel dichter op zitten om het zo veel mogelijk in goede banen te leiden. Uit eerder onderzoek blijkt dat veel gemeenten een verouderd preventie- en handhavingsplan hebben, ze zouden dat moeten actualiseren. Daarmee kunnen ze de problemen gerichter aanpakken."

Volgens Van Dalen moeten ook handhavers beter worden opgeleid en voorgelicht over wat er wel en niet mag in een keet. "Ze moeten contact kunnen leggen met de jongeren en hun ouders, het gesprek aangaan en bewustwording creëren."

Erwin van 21, die een eigen keet heeft, zegt dat ze altijd proberen goed op elkaar te letten. "We zien het soms door de vingers, maar zorgen er wel voor dat het niet te veel wordt en dat iedereen gewoon veilig thuiskomt."

Cultuur

Er zijn ook gemeenten die zich wel bezighouden met keten in hun regio en het belangrijk vinden dat ze er zijn, zoals de Drentse gemeente De Wolden. "Het is onderdeel van onze cultuur, jongeren in dit soort plattelandsgebieden groeien op met een keet", zegt wethouder Mark Turksma. Voor Erwin is dat herkenbaar. "Als je niets te doen hebt kun je nog altijd naar de keet toe. We hebben deze plek met wat vrienden gebouwd, dat betekent veel voor ons."

De gemeente zegt zich bewust te zijn van de risico's en goed contact te hebben met de hulpdiensten. "De brandweer gaat dan langs om de veiligheid te checken en we zorgen ervoor dat de plekken goed bereikbaar zijn voor ze."

Ook werken ze samen met jongerenwerkers. "Zij wijzen de jeugd op wat wel en niet kan, maar organiseren ook andere activiteiten met ze zoals voetbaltoernooien. Want het draait niet allemaal om alcohol. Het zou helpen als meer gemeenten gaan voor een gerichte aanpak, op zo'n manier dat keten blijven bestaan en veilig zijn voor iedereen."