Het is een belangrijke dag voor omwonenden van Schiphol die last hebben van het geluid van overvliegende vliegtuigen. De rechtbank in Den Haag behandelt vandaag de zaak die bewoners hebben aangespannen tegen de Staat, die te weinig zou doen tegen de geluidshinder.
Volgens de omwonenden, verenigd in de stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV), schendt de Staat de mensenrechten van honderdduizenden Nederlanders. "Het is jammer dat het zo moet, maar kennelijk is de taal van de rechtbank de enige taal die helpt om in Den Haag wat voortgang te boeken op dit dossier", zegt Jan Boomhouwer, initiatiefnemer van de stichting. "We worden al decennia zoet gehouden met beloftes van minder hinder."
Slaapverstoring
Het hoofddoel van de stichting: het aantal vluchten zo ver omlaag brengen dat Nederland voldoet aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor vliegtuiglawaai. "We willen de Staat dwingen om meer te doen om ernstige hinder en slaapverstoring door Schiphol tegen te gaan", zegt Channa Samkalden, advocaat van de stichting.
Boomhouwer: "Soms komen er hier dertig vliegtuigen per uur over. Dat houdt een normaal mens niet vol."
Volgens de stichting schendt de overheid van enkele honderdduizenden mensen het recht op bescherming van de persoonlijke leefomgeving. Niet alleen direct omwonenden zouden slachtoffer zijn, maar ook Nederlanders die verder weg van Schiphol, maar onder aanvliegroutes, wonen. Samkalden: "De Staat moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat mensen niet in hun woongenot worden aangetast."
De overheid offert het belang van burgers op voor het belang van grote luchtvaartmaatschappijen.
Demissionair minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat, verantwoordelijk voor Schiphol, erkende in 2022 zelf al dat Schiphol te veel geluidsoverlast veroorzaakt en dat de overheid dit lang onbestraft heeft gelaten. "We stoppen met gedogen. Schiphol moet binnen de regels opereren", stelde hij.
Hij kondigde toen aan dat het maximumaantal vluchten flink naar beneden zou gaan: van 500.000 naar 440.000 per jaar. Later werd dat aantal iets naar boven bijgesteld, en na druk van de Europese Unie en de Verenigde Staten ging het plan zelfs helemaal van de baan.
Boomhouwer: "De overheid erkent keer op keer dat het zo niet kan, en maakt dan plannen die helemaal niet worden nagekomen. De overheid toont zich niet betrouwbaar. Het belang van burgers wordt opgeofferd voor het belang van grote luchtvaartmaatschappijen."
Hij wijst erop dat ook het woningtekort wordt verergerd door Schiphol. "Op allerlei plaatsen kan er niet gebouwd worden vanwege te veel herrie van Schiphol. Dan moet die herrie wel écht in het belang van Nederland zijn en dat heeft de Staat nog nooit aangetoond."
Schiphol voorstander van krimp
De omwonenden willen dat Schiphol nog verder krimpt dan 440.000, en dat de overheid bij het bepalen van dat aantal de WHO-normen als uitgangspunt neemt. Die WHO-normen zijn echter niet bindend; de overheid hoeft zich er niet per se aan te houden. Advocaat Samkalden: "Maar we hebben eerder gezien dat de rechter dat soort normen mede in aanmerking neemt om te kijken naar de zorgplicht van de Staat."
In een reactie benadrukt Schiphol zelf geen partij te zijn in de zaak. Wel laat de luchthaven weten het tijd te vinden "voor perspectief voor de omgeving". Eerder zei Schiphol-topman Ruud Sondag in Nieuwsuur voorstander te zijn van minder vluchten, het weren van privéjets en het schrappen van nachtvluchten. Door het grootste deel van die plannen zette het kabinet vorig jaar een streep.
Minister Harbers zegt niet te kunnen reageren op lopende juridische zaken. Wanneer de rechter uitspraak doet, is nog niet bekend.
