Al decennia lang zijn Amerika en Israël dikke vrienden. Toen Hamas Israël binnenviel was president Biden er als de kippen bij om onvoorwaardelijke steun uit te spreken aan zijn bondgenoot. Maar twee maanden later zijn de verhoudingen anders.
Terwijl Israël de bombardementen intensiveert en de situatie in Gaza almaar schrijnender wordt, gaan in Amerika steeds meer stemmen op om te stoppen met geld en wapens geven aan Israël. Wat kan Joe Biden doen?
'Genocide Joe', noemt de islamitische mensenrechtenactivist Hassan Shibly zijn president. "Omdat hij direct verantwoordelijk is voor de meer dan 10.000 Palestijnse kinderen." Ook andere vooraanstaande Amerikaanse moslims spraken zich onlangs uit tegen Biden.
Maar niet alleen moslims nemen het op voor Palestina. Ook in progressieve kringen klinkt steeds meer gemor. Senator Bernie Sanders, partijgenoot van Biden, vraagt zich hardop af Amerika de troefkaart moet spelen: dreigen met het stopzetten van financiële steun aan Israël.
Biden moet een heel delicate balanceeract uitvoeren om alle kiezers achter zich te houden.
Uit een peiling bleek onlangs dat 68 procent van de Amerikanen vindt dat er opnieuw een staakt-het-vuren moet komen. "Je merkt dat steeds meer Amerikanen weerstand hebben tegen de aanvallen", zegt Amerika-correspondent Marieke de Vries van de NOS.
De kritiek uit islamitische hoek is extra pijnlijk voor Biden omdat het juist moslimgemeenschappen waren die hem bij de verkiezingen in 2020 aan belangrijke overwinningen hielpen in enkele swing states. Die kiezers zal hij volgend jaar opnieuw nodig hebben als er weer presidentsverkiezingen zijn. De Vries: "Biden moet een heel delicate balanceeract uitvoeren om alle kiezers achter zich te houden."
Amerika zal Israël nooit volledig laten vallen, voorspelt De Vries. "Zeker deze president niet, die zich aan het begin van de oorlog nog een zionist noemde."
Miljardensteun is onzeker
Maar de Israël-kritische teneur lijkt al doorgedrongen in de politiek. Het Amerikaanse Congres buigt zich momenteel over een som van 106 miljard dollar, omgerekend ongeveer 98 miljard euro. Het Witte Huis wil dat geld uitgeven aan internationale veiligheid en een deel ervan naar Israël sturen. Maar Republikeinen blokkeren dat vooralsnog.
Het zou historisch zijn als Amerika daadwerkelijk steun aan Israël vermindert. Al decennia lang is de relatie tussen de landen ijzersterk. Amerikanen identificeren zich altijd met Israël, zegt Jonathan Rynhold, Professor Politieke Studies aan de Israëlische Bar-Ilan Universiteit. "President Reagan zei ooit: 'er is geen land zoals wij, behalve Israël'."
Toch is het nu al zo dat Amerika achter de schermen druk lobbyt om burgerslachtoffers in Gaza te voorkomen. Rynhold wijst erop dat Israël onlangs kaarten verstrekte waarop veilige zones voor burgers staan. "Volgens Israëlische bronnen is dat deels een reactie op Amerikaanse verzoeken.
Zonder Biden was er geen humanitaire hulp Israël binnengekomen.
Bidens invloed op het conflict in het Midden-Oosten is enorm groot, benadrukt ook Aaron Miller, politiek analist en oud-onderhandelaar namens Amerika. "Zonder Biden waren er geen gijzelaars vrijgelaten. Zonder Biden was er geen humanitaire hulp Israël binnengekomen. Ik geloof wel, met de exponentiële stijging van het aantal Palestijnse doden, en nu we de ware grootte van de humanitaire ramp in Gaza zien, dat de regering meer druk op Israël uitoefent."
Inpraten op Netanyahu
Niet alleen achter de schermen pleit Amerika voor het beperken van burgerslachtoffers. Vicepresident Kamala Harris zei afgelopen weekend voor de televisiecamera's dat het "hartverscheurend" is dat er zo veel onschuldige Palestijnse doden zijn. Eerder vertelde ze in een interview met de New York Times dat ze volop lobbyt. "Ik ben bij minstens veertien gesprekken van president Biden met Netanyahu geweest."
Al het lobbywerk ten spijt: de afgelopen dagen laait het geweld in Gaza enorm op. Het Israëlische leger is vandaag volgens een van de hoogste generaals verwikkeld in de "meest intense dag van gevechten sinds de start van de grondoperatie". De Wereldgezondheidsorganisatie van de VN zegt dat de situatie met het uur verslechtert.
