Verzekeraars schrappen vrije keuze ggz en wijkverpleging, restitutiepolis op retour
Steeds minder zorgverzekeraars bieden nog een restitutiepolis aan. Bij zo'n polis kunnen klanten zelf kiezen naar welke zorgaanbieder ze gaan. De verzekeraar vergoedt de zorg, ook als die aanbieder geen contract heeft met de verzekeraar.
Drie verzekeraars, CZ, Zilveren Kruis en Stad Holland, stoppen komend jaar met het volledig vergoeden van de zorg van sommige aanbieders van ggz-zorg en wijkverpleging. Andere verzekeraars deden dat eerder al.
Hogere tarieven zonder contract
"Niet-gecontracteerde zorgverleners in de wijkverpleging en ggz rekenen vaak meer dan het gemiddelde tarief van de markt", zegt CZ hierover. "Hierdoor stijgt de zorgpremie voor iedereen. Om ervoor te zorgen dat de zorg betaalbaar en toegankelijk blijft, is het vervangen van de restitutiepolis door de combinatiepolis nodig." Bij CZ heeft overigens maar 5 procent van de klanten dit jaar een restitutiepolis.
"Bij wijkverpleging zien we dat niet-gecontracteerden meer zorg leveren per klant. Als een gecontracteerde met minder uren mensen ook goed kan helpen, is dat voor de premiebetaler toch gewoon beter", zegt een woordvoerder van Zilveren Kruis over de beslissing.
Ggz: wachtlijsten verminderen
In de ggz ziet Zilveren Kruis dat nieuwe aanbieders zich vooral richten op mensen met lichtere psychische problematiek, terwijl de wachtlijsten voor zwaardere ggz-zorg blijven groeien. "Door het stoppen met alles vergoeden en aanbieders van zware ggz-zorg juist extra te belonen, denken we stappen te kunnen maken in het verminderen van wachtlijsten", aldus de woordvoerder.
Zilveren Kruis heeft dit jaar in de ggz met 87 procent van de aanbieders een contract en in de wijkverpleging met 92 procent. Bij aanbieders met een contract blijft volgend jaar alles vergoed, bij aanbieders zonder contract 85 procent van het gemiddelde tarief.
'Problematiek kan toenemen
Psycholoog Chiara Staal, van Cohen Psychologen in Amsterdam, is bezorgd over het verdwijnen van de restitutiepolis. "Mensen die al in behandeling zijn, kunnen er nu geconfronteerd mee worden dat hun psycholoog niet meer vergoed wordt. Dan moeten ze een vertrouwensband verbreken die ze soms over jaren hebben opgebouwd. Ze moeten op zoek naar een nieuwe behandelaar, komen mogelijk opnieuw in de molen van wachttijden terecht en hun problematiek kan dan toenemen."
Het verdwijnen van restitutiepolissen vindt Marco Varkevisser, hoogleraar Marktordening in de zorg aan de Erasmus Universiteit, geen verrassende ontwikkeling. "Verzekeraars lopen tegen de hoge betalingen aan niet-gecontracteerde zorgaanbieders aan. Dan is het een logische stap dat ze de teugels aantrekken."
"En om het in perspectief te plaatsen: maar zo'n 5 procent van de verzekerden heeft zo'n restitutiepolis." Hij vindt ook niet dat de vrije artsenkeuze in het geding komt. "Verzekerden kunnen namelijk nog steeds bij elke arts terecht, het wordt alleen niet meer volledig vergoed. Niemand verbiedt een patiënt om naar een arts van zijn of haar keuze te gaan. Laten we ook niet doen alsof reguliere naturapolissen geen keuzevrijheid hebben. Er zijn heel veel gecontracteerde zorgverleners."
Overgangsregeling
CZ, Zilveren Kruis en Stad Holland hebben voor 2024 overigens een overgangsregeling opgetuigd. Mensen die dit jaar een restitutiepolis hebben en bijvoorbeeld al gestart waren met een behandeling krijgen nog wel alles vergoed. In 2025 komt daar dan wel een eind aan.
Er zijn nog maar twee verzekeraars waarvan al bekend is dat die komend jaar wel een restitutiepolis aanbieden: Menzis en ASR. Een derde, Aevitae, maakt uiterlijk zondag bekend of de restitutiepolis behouden blijft. Zorgvergelijker Zorgwijzer becijferde dat het aantal restitutiepolissen al jaren daalt. In 2019 waren het er nog 21, vorig jaar 11, dit jaar 6 en komend jaar dus nog maar 2 of 3.
15 euro verschil
Het prijsverschil tussen een polis met vrije keuze en een zonder is flink. Bij Menzis bijvoorbeeld 15 euro per maand (161,75 versus 146,75).
Eerder vandaag werd duidelijk dat de basispremies bij de vier grote verzekeraars volgend jaar tussen de 5 en 8,50 euro stijgen. Dat is minder dan de 12 euro die het het kabinet verwachtte.
