liveblog
NOS NieuwsAangepast

Netanyahu: 'We zullen Hamas vernietigen' • Ziekenhuis in noorden Gazastrook moet sluiten

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de oorlog tussen Israël en Hamas. De belangrijkste feiten in dit blog:

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen over de oorlog tussen Hamas en Israël. En hier lees je de betekenissen van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Dit blog is gesloten

Dit blog is gesloten. We gaan verder in een nieuw liveblog.

Tien Nederlanders zitten vast in Gazastrook

In de Gazastrook zitten niet negen, maar tien Nederlanders vast. Dat heeft minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken gezegd in het televisieprogramma Op1. Gisteren maakte het ministerie nog bekend dat er zeker negen Nederlanders in Gaza vastzitten.

Het ministerie heeft met alle mensen contact. "Maar het is een buitengewoon moeilijke situatie en mensen kunnen gewoon niet de grens over", zei Bruins Slot.

Of er nog meer Nederlanders in de Gazastrook vastzitten is niet bekend. "Niet dat wij weten op dit moment", zei Bruins Slot in het televisieprogramma.

Derde repatriëringsvlucht vanuit Israël geland in Eindhoven

De derde vlucht met Nederlanders uit Israël is afgelopen avond geland op vliegbasis Eindhoven. Aan boord van het defensievliegtuig waren ongeveer 110 Nederlanders en zo'n dertig mensen uit andere landen.

Zo'n dertig mensen die ook mee zouden gaan met de vlucht hebben zich niet op het vliegveld gemeld, zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken.

In totaal zijn nu bijna 600 gestrande mensen door Nederland teruggehaald uit Israël. Vandaag wordt een vierde repatriëringsvlucht uitgevoerd.

Egypte weigert bewoners Gazastrook toe te laten

De Gazastrook grenst niet alleen aan Israël, maar ook aan Egypte. Toch laat dat land de Palestijnen die het geweld willen ontvluchten niet toe. Het land is bang dat ze met de Palestijnen een probleem binnenhalen.

Dat komt door de nauwe banden tussen Hamas en de Egyptische Moslimbroederschap, die tien jaar geleden door een coup van het leger en de huidige president Sisi buitenspel werd gezet.

Moskeebezoekers in Vlaardingen over de gebeurtenissen in Gaza

Moskeebezoekers in Vlaardingen volgen de oorlog tussen Israël en Hamas op de voet. Vlaardingen is de stad met de grootste Palestijnse gemeenschap van Nederland.

De moskeebezoekers maken zich zorgen over het lot van de Palestijnen in de Gazastrook:

Moskeebezoekers in Vlaardingen over oorlog: 'Gaza is een grote gevangenis'

Frankrijk ziet verband tussen aanslag op leraar en oorlog Israël

Na de dodelijke steekpartij in de Noord-Franse plaats Arras heeft Frankrijk het nationale dreigingsniveau opgeschroefd naar het hoogste niveau. Volgens minister Darmanin van Binnenlandse Zaken is er geen twijfel over een link tussen de oorlog in Israël en deze aanslag. Darmanin zegt dat het verhoogde dreigingsniveau betekent dat iedereen in Frankrijk voorzichtig moet zijn.

In Arras werd een leraar doodgestoken, twee anderen raakten gewond. De Franse politie zou elders in het land een aanval hebben verijdeld.

Netanyahu in televisietoespraak: "We zullen Hamas vernietigen"

In een nationale televisietoespraak zweert de Israëlische premier Netanyahu dat hij Hamas zal vernietigen. Hij herhaalt dat de aanvallen van deze week nog maar het begin zijn. "We komen sterker uit deze oorlog", beloofde Netanyahu. Het Israëlische leger lijkt zich voor te bereiden op een invasie van de Gazastrook en zegt vandaag al meerdere invallen te hebben gedaan in een zoektocht naar gegijzelden.

Ziekenhuis in noorden Gazastrook moet sluiten

Artsen zonder Grenzen zegt dat Israël opdracht heeft gegeven om ook het Al-Awda-ziekenhuis in de Gazastrook te ontruimen. Het ziekenhuis ligt in het noordelijke deel van het gebied. Israël strooide daar vannacht pamfletten uit, waarop stond dat de 1,1 miljoen inwoners van het noordelijke deel binnen 24 uur naar het zuiden vertrokken moeten zijn. Aanvankelijk leek het erop dat het Al Awda-ziekenhuis tot rond middernacht de tijd had om te evacueren. Maar Artsen zonder Grenzen meldt dat het Israëlische leger hen tot 06:00 uur morgenochtend heeft gegeven.

"Onze artsen behandelen daar nog steeds patiënten", schrijft Artsen zonder Grenzen op platform X. "We veroordelen ondubbelzinnig dit continue bloedvergieten, zonder aanziens des persoons, en deze aanvallen op de gezondheidszorg in Gaza. We proberen onze staf en patiënten te beschermen."

Een woordvoerder van de Wereldgezondheidsorganisatie van de VN zei dat patiënten die aan de beademing liggen zullen sterven, als ze getransporteerd moeten worden. Voor die mensen is de opdracht om te vertrekken een doodvonnis, zei hij. Er zijn ook berichten dat ziekenhuismedewerkers bij patiënten willen blijven die niet kunnen worden verplaatst. We blijven bij hen tot het eind, zeggen ze.

De opvang van gewonden in een ziekenhuis in Rafah, in het zuidelijk deel van de Gazastrook

Foto's uit het oorlogsgebied

  • AFP
    Bij een begrafenis in Tel Aviv moesten bezoekers donderdag dekking zoeken vanwege overvliegende raketten van Hamas
  • EPA
    Ook protesten in de Turkse stad Istanbul
  • EPA
    In Melbourne kwamen mensen bijeen om hun steun aan Israël uit te spreken
  • AFP
    Het Palestijnse vluchtelingenkamp Jabalia in Gaza na bombardementen van het Israëlische leger

Rutte pleit voor voedsel, water en medische zorg voor bewoners Gaza

Demissionair premier Rutte vindt dat de bevolking van de Gazastrook toegang moet hebben tot voedsel, water en medische zorg. Hij is bang dat de gewelddadigheden tussen Hamas en Israël zorgen voor escalatie in de regio.

Rutte zei verder dat Israël het volste recht heeft om zich te verdedigen tegen "de verschrikkelijke terreur van Hamas, waarbij zelfverdediging samengaat met proportionaliteit en humanitair oorlogsrecht".

Rutte was vandaag in Oekraïne, vicepremier Van Gennip zat daarom de wekelijkse vergadering van het kabinet voor. Ze gebruikte soortgelijke woorden als Rutte over het recht op zelfverdediging voor Israël en proportionaliteit en voegde daaraan toe: "Wat je te allen tijde wilt voortkomen, zijn burgerslachtoffers. Elk burgerslachtoffer is er een te veel."

Of Israël zich aan de regels van het oorlogsrecht houdt, moet volgens haar achteraf blijken uit onafhankelijk onderzoek.

Zeker twee Nederlandse gezinnen vast in de Gazastrook

Bij het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn negen personen Nederlanders bekend die niet weg kunnen uit de Gazastrook. Het zijn leden van twee gezinnen. Het ministerie zegt er alles aan te doen om hen te helpen het gebied te verlaten. Maar de grenzen zijn dicht, ook voor mensen met een buitenlandse nationaliteit.

Het reisadvies voor de Gazastrook staat al een tijdje op rood. "Daarbij hebben we steeds gewaarschuwd dat de Nederlands overheid niet of nauwelijks consulaire bijstand kan verlenen als je in dat gebied in nood komt", zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het NOS Jeugdjournaal sprak met de 16-jarige Mohammed, een van de Nederlanders die vastzit:

Nederlandse Mohammed (16) moet weg uit Gaza: 'Weet niet of je volgend uur nog leeft'

Hamas- en Hezbollahvlaggen verboden bij demonstratie in Amsterdam

Bij de pro-Palestina-demonstratie zondag in Amsterdam is het meevoeren van Hamas- of Hezbollahvlaggen verboden. Dat heeft de gemeente Amsterdam laten weten. In Amsterdam is die dag ook een pro-Israël-demonstratie. De ordediensten van beide demonstaties zijn als eersten verantwoordelijk voor het toezicht op het gedrag van de deelnemers en het nakomen van afspraken met de gemeente.

"De vrijheid van meningsuiting is niet onbegrensd", zegt de gemeente. "De driehoek zal haatzaaien, oproepen tot geweld en andere bedreigingen van onze vreedzame en open samenleving niet tolereren. Op strafbare uitingen wordt op gezag van de officier van justitie opgetreden, tijdens of na de demonstratie. Zo wordt het tonen van de vlag van organisaties zoals Hamas of Hezbollah niet toegestaan."

De pro-Palestina-mars in Amsterdam begint zondag om 14.00 uur op de Dam en eindigt in het Westerpark. Op het Beursplein, niet ver van de Dam, begint om 17.00 uur de pro-Israël-demonstratie.

Een pro-Palestina-demonstratie in 2021 in Den Haag

'Israël beschiet Libanese legerpost'

Israël heeft bij beschietingen op het zuiden van Libanon een observatiepost van het Libanese leger geraakt. Dat melden meerdere bronnen aan persbureau Reuters. De reden voor die beschietingen zou een poging van Palestijnse groepen zijn geweest om Israël binnen te dringen.

Het leger zegt dat zich aan de grens een explosie heeft voorgedaan, waarbij het grenshek licht beschadigd is geraakt. In dat gebied zijn de afgelopen week meer confrontaties geweest.

EU-voorzitter Von der Leyen naar schuilkelder

EU-voorzitter Von der Leyen, EU-parlementsvoorzitter Metsola en de Israëlische president Herzog moesten in Tel Aviv een schuilkelder opzoeken toen het luchtalarm afging.

Von der Leyen en Metsola bezochten een dorpje aan de grens met de Gazastrook, waar Hamas een bloedbad aanrichtte. Von der Leyen noemde dat een onvoorstelbare verschrikking.

Von der Leyen gaat naar schuilkelder in Tel Aviv

Journalist omgekomen door Israëlisch vuur bij Libanese grens

Bij Israëlische beschietingen aan de grens met Libanon is een journalist van Reuters omgekomen, meldt persbureau AP. De fotograaf Issam Abdallah kwam om het leven, zes anderen raakten gewond. De groep deed verslag van de beschietingen over en weer toen ze werden getroffen door een Israëlische raket. Onder de gewonden zijn Elie Brakhya en Carmen Joukhada van Al Jazeera. Persbureau AP noemt geen verdere namen.

Leger Israël: grondtroepen zijn afgelopen etmaal al in Gazastrook geweest

Het Israëlische leger meldt dat het in de afgelopen 24 uur al grondtroepen heeft ingezet in de Gazastrook. Militairen hebben daar invallen gedaan in de zoektocht naar ontvoerde Israëliërs. Ook werd gezocht naar locaties waarvandaan raketten worden afgevuurd.

Poetin noemt aanval Hamas wreed, maar reactie van Israël ook

De Russische president Poetin heeft gereageerd op de aanval van Hamas van afgelopen zaterdag. "Israël werd geconfronteerd met een aanval zonder precedent", zei hij op een top van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten in Kirgizië. Israël heeft het recht om zich te verdedigen, zei Poetin, maar doet dat volgens hem op een "tamelijk gewelddadige manier".

Poetin vindt dat onaanvaardbaar. "Daar wonen meer dan 2 miljoen mensen. Lang niet iedereen steunt Hamas, verre van dat. Maar ze moeten nu allemaal lijden, ook vrouwen en kinderen. Het is voor iedereen moeilijk omdat goed te vinden." Hij herhaalde dat Rusland wil bemiddelen.

Eerder deze week zei Poetin dat het oplaaien van het conflict tussen Israël en Hamas laat zien dat het Midden-Oostenbeleid van de Verenigde Staten heeft gefaald. Hij noemde het stichten van een onafhankelijke Palestijnse staat "noodzakelijk" en zei dat het Westen de belangen van de Palestijnen te lang heeft genegeerd.

President Poetin

Man steekt medewerker Israëlische ambassade neer in Peking

In Peking is een medewerker van de Israëlische ambassade neergestoken. De man van 50 ligt in stabiele toestand in het ziekenhuis.

De aanval vond plaats voor een supermarkt op zo'n 1,5 kilometer van de ambassade. Een buitenlandse man van 53 is aangehouden. Zijn nationaliteit is niet bekendgemaakt. Over een motief is niets bekend.

Leger Israël ontkent gebruik van fosformunitie

Het Israëlische leger ontkent met klem dat het witte fosfor heeft ingezet op de Gazastrook. Human Rights Watch zei gisteren dat Israël deze week granaten met witte fosfor heeft gebruikt bij beschietingen van Gaza-stad en op twee locaties in het zuiden van Libanon. De mensenrechtenorganisatie baseerde zich op ooggetuigen en videobeelden. Het leger noemt de beschuldiging van het fosforgebruik in de Gazastrook "overduidelijk onjuist". Het is niet duidelijk of dit ook voor Libanon geldt.

"Elke keer dat witte fosfor wordt gebruikt in drukke gebieden, brengt dit een groot risico mee op ondragelijke brandwonden en levenslang lijden", zei HRW-directeur Lama Fakih. Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International doet onderzoek naar de inzet van fosfor door Israël.

Met een hitte oplopend tot 800 graden Celsius kunnen stukken fosfor bij contact met de menselijke huid doorbranden tot op het bot. Fosformunitie wordt onder meer gebruikt om rookgordijnen te veroorzaken of om doelwitten te markeren. Het gebruik ervan is in zo'n geval niet verboden volgens het oorlogsrecht. Witte fosfor mag echter niet worden ingezet in dichtbevolkt gebied. Israël heeft nooit zijn handtekening onder die afspraak gezet.

Dodental loopt op, 'een derde van slachtoffers Gaza is kind'

De Israëlische luchtaanvallen op Gaza hebben tot nu toe aan 1799 mensen het leven gekost, meldt het Palestijnse ministerie van Gezondheid. Onder die slachtoffers zijn 583 kinderen. Bijna 6400 mensen zijn volgens de Palestijnen gewond geraakt.

Door aanvallen van Hamas zijn rond de 1300 Israëliërs om het leven gekomen en meer dan 3000 mensen gewond geraakt.

Inwoners Gaza op de vlucht

Inwoners Gazastrook slaan op de vlucht: 'We worden verdreven'

Amerikaanse defensieminister: Israël kan op meer steun rekenen

De Amerikaanse minister van Defensie Austin zegt dat de VS bereid is om meer wapens en munitie naar Israël te sturen. Israël heeft in een reactie op de aanval van Hamas van afgelopen zaterdag al duizenden raketten en bommen op de Gazastrook laten vallen. De verwachting is dat grondtroepen nu snel het gebied binnen zullen trekken om Hamasstrijders uit te schakelen en gijzelaars te bevrijden. Die strijd kan lang gaan duren.

De VS en andere westerse bondgenoten hebben laten weten dat ze volledig achter Israël staan. Voor de kust ligt een Amerikaans marine-eskader, inclusief een vliegdekschip. "We hebben het aantal gevechtssquadrons in het Midden-Oosten verhoogd en staan klaar om meer te doen als dat nodig is", zei Austin. Hij verzekerde dat de VS ook Oekraïne blijft steunen in de oorlog met Rusland. "De VS blijft het machtigste land ter wereld en we blijven in staat om onze verplichtingen na te komen en meerdere dreigingen het hoofd te bieden."

Tienduizenden Pakistanen de straat op voor de Palestijnen

Ook in Pakistan zijn tienduizenden mensen op de been uit solidariteit met de Palestijnen. Het Pakistaanse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde het geweld tegen burgers in Gaza en riep op tot onmiddellijke einde aan de strijd.

"De internationale gemeenschap moet werken aan een rechtvaardige en duurzame tweestatenoplossing met een levensvatbare, soevereine en aaneengesloten staat Palestina", stelt het Pakistaanse ministerie.

Gallant noemt bondgenootschap Hamas-Hezbollah-Iran 'as van het kwaad'

Israël is volgens defensieminister Gallant volledig in oorlog met Hamas en heeft als doel "een permanente verandering tot stand te brengen" en "de toekomst van Israëls bloeiende democratie veilig te stellen". Op een persconferentie noemde hij verder het bondgenootschap tussen Hamas, de Libanese Hezbollah en Iran een "as van het kwaad". Volgens hem was de aanval van Hamas op Israël van afgelopen zaterdag een Iraans idee. Iran heeft iedere betrokkenheid ontkend.

Israël heeft de meer dan 1 miljoen inwoners van het noorden van de Gazastrook opdracht gegeven dat gebied binnen 24 uur te verlaten. Dat ultimatum loopt vannacht af. Gallant ging niet in op de vraag wat Israël doet als die 24 uur voorbij zijn. Mogelijk trekken Israëlische grondtroepen dan het gebied binnen, om jacht te maken op Hamasstrijders en om de gijzelaars te bevrijden die Hamas zaterdag in Israël gevangen heeft genomen.

Alles wordt gestuurd vanuit Iran, zei Gallant:

Israëlische defensieminister Gallant: 'Iran steunt Hamas, ze vormen as van het kwaad'

Hezbollah zegt dat het de oproepen negeert om aan de zijlijn te blijven

De tweede man van de Libanese Hezbollah-beweging zegt dat die klaarstaat om aan de kant van de Palestijnen mee te gaan vechten in de strijd met Israël. Oproepen om zich erbuiten te houden, zullen Hezbollah niet tegenhouden, zei ondercommandant Naim Qassem.

"De telefoontjes van grootmachten, van Arabische landen en van VN-gezanten, die ons direct of indirect zeggen dat we niet tussenbeide moeten komen, hebben geen effect", zei hij bij een demonstratie in Zuid-Beiroet. "Hezbollah weet heel goed wat onze plicht is. We hebben ons voorbereid en zijn er klaar voor." Wat Hezbollah gaat doen en wanneer is niet bekend.

De afgelopen week kwam het aan de Israëlisch-Libanese grens al een paar keer tot botsingen met het Israëlische leger.

De tweede man van Hezbollah Naim Qassem

Grondoorlog Israël is aanstaande, 'maar het is een onmogelijke missie'

Een grondoorlog in Gaza en tegelijkertijd de ongeveer 150 gijzelaars bevrijden zou volgens de Amerikaanse oud-luitenant-generaal van het marinierskorps, Lawrence Nicholson, een onmogelijke opgave zijn. "Straat voor straat, huis voor huis, kamer voor kamer, tunnel voor tunnel moet je op zoek naar de vijand én naar de gijzelaars. Dat is een onvoorstelbare militaire missie."

De Gazastrook is zo'n 46 kilometer lang en maximaal 12 kilometer breed en ligt ten zuidwesten van Israël. Inmiddels wonen in de steden in de Gazastrook ruim twee miljoen mensen dicht op elkaar. De meesten wonen in Gaza-stad. Onduidelijk is of voldoende mensen op tijd weg kunnen komen.

"Je hebt dreiging onder de grond, op het maaiveld en ook nog boven de grond met hoge flatgebouwen. Verder is er nog de dreiging van drones", zegt de Nederlandse oud-commando Gerard Celosse. "Zo veel dilemma's en problemen: waar zit de vijand, waar komen de schoten vandaan, wat ga je met de gewonden doen?"

Lees verder:

Israëlisch leger: raket in noorden onderschept

Het Israëlische leger zegt dat het een raket heeft onderschept die vanuit Gaza op het noorden van Israël werd afgevuurd. In het noorden zijn tevens luchtalarmen afgegaan.

'Hamas houdt vluchtelingen naar het zuiden tegen'

Ooggetuigen zeggen tegen persbureau DPA dat Hamas vluchtelingen tegenhoudt die naar het zuiden van Gaza willen vluchten en ze terugstuurt. Israël heeft de bewoners ten noorden van het rivierdal Wadi Gaza opdracht gegeven zich binnen 24 uur naar het zuiden te verplaatsen. Mogelijk trekken Israëlische grondtroepen daarna het noorden van de Gazastrook binnen.

De bewoners zijn in paniek. De evacuatie van 1,1 miljoen Palestijnen uit het noorden van de Gazastrook lijkt een onmogelijke opgave.

Pro-Palestijnse demonstraties wereldwijd

In meerdere landen gaan mensen de straat op om hun steun te laten zien voor de Palestijnse inwoners van Gaza.

In Jordanië jaagt de politie betogers uiteen die willen optrekken richting de Israëlische grens:

Pro-Palestijnse demonstranten gaan in verschillende landen de straat op

'Drie Palestijnen doodgeschoten in Westelijke Jordaanoever'

Bij een protest in de bezette Westelijke Jordaanoever zijn drie Palestijnen doodgeschoten door het Israëlische leger, zegt het Palestijnse ministerie van Gezondheid. Het is onrustig in de regio; er wordt geprotesteerd uit solidariteit met Gaza. Hamas had vandaag tot die protesten opgeroepen.

Inwoners Gaza-stad slaan op de vlucht

  • EPA
    Inwoners van Gaza-stad slaan op de vlucht
  • EPA
    Inwoners van Gaza-stad slaan op de vlucht
  • EPA
    Inwoners van Gaza-stad slaan op de vlucht

Witte Huis: ontruimen noorden van Gaza 'moeilijke opdracht'

Het verplaatsen van ruim een miljoen Gazanen van het noorden van de Gazastrook naar het zuiden binnen 24 uur is "een moeilijke opdracht". Dat zegt Witte Huis-woordvoerder John Kirby.

"Dat zijn heel veel mensen die in een hele korte tijd verplaatst moeten worden", zegt hij tegen nieuwszender MSNBC. "We snappen waarom ze het proberen; ze willen de burgers scheiden van Hamas, dat het echte doelwit is."

EU-buitenlandchef: miljoen mensen in een dag verplaatsen is onrealistisch

EU-buitenlandchef Josep Borrell noemt het onrealistisch om te verwachten dat meer dan een miljoen Palestijnen in Gaza zich binnen een dag van het noorden naar het zuiden kunnen verplaatsen. "Vanzelfsprekend moeten burgers van tevoren worden gewaarschuwd voor militaire operaties, maar het is volstrekt onrealistisch om te denken dat een miljoen mensen in 24 uur tijd zich kunnen verplaatsen", vindt Borrell.

De buitenlandcoördinator van de EU sluit zich met zijn kritiek aan bij de Verenigde Naties en hulporganisaties als de Rode Halve Maan die de ontruimingsoproep van Israël niet realistisch noemen. Die gaan wel verder dan hij, en geven aan dat ze een humanitaire ramp vrezen als Israël dit echt verwacht van de inwoners van Gaza.

Jordaanse betogers voor grensgebied met Israël uiteengedreven

Jordaanse ordetroepen hebben honderden demonstranten uiteengedreven die probeerden het grensgebied met de Westelijke Jordaanoever te bereiken. Op beelden op sociale media is te zien dat de troepen traangas inzetten om de betogers weg te houden bij het grensgebied.

Jordanië vreest dat de situatie verder escaleert en dat er ook in de rest van de regio geweld uitbreekt. Een groot deel van de bevolking van het koninkrijk ten oosten van Israël bestaat uit Palestijnse vluchtelingen of mensen die anderszins Palestijnse wortels hebben. In het hele land zijn demonstraties uit solidariteit met de inwoners van Gaza.

Ook de Jordaanse koningin Rania, de echtgenote van koning Abdullah, heeft Palestijnse ouders. Op Instagram veroordeelt ze de reactie van Israël op de bloedige aanslagen door Hamas. "Het is geen zelfverdediging als je zelf een bezettende macht bent", schrijft koningin Rania.

Ook Abbas pleit voor humanitaire corridor in Gaza

De Palestijnse president Abbas wil dat er zo snel mogelijk een humanitaire corridor in Gaza komt. Die oproep deed hij volgens Palestijns persbureau WAFA in gesprek met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken. Zij hebben elkaar vandaag ontmoet in de Jordaanse hoofdstad Amman.

Abbas zegt verder dat hij gedwongen verplaatsingen van Palestijnen afkeurt. Die verplaatsingen zouden volgens hem kunnen leiden tot een "tweede Nakba". Daarmee bedoelt hij de 700.000 Palestijnen die op de vlucht sloegen of werden verdreven rond de vorming van de staat Israël in 1948.

De Jordaanse koning drong eerder vandaag ook aan op het openen van humanitaire corridors.

Massaal protest in Irak voor inwoners Gaza

Vele duizenden Irakezen demonstreren voorafgaand aan het vrijdagmiddaggebed uit solidariteit met de inwoners van de Gazastrook. Het zijn volgelingen van de Iraakse sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr. Ze zijn al sinds gisteravond bijeen bij het centrale Tahrirplein in de stad en inmiddels is de menigte enorm.

Er wordt met Irakese en Palestijnse vlaggen gezwaaid. Ook zijn er demonstranten die met beeltenissen van al-Sadr rondlopen. Ze scanderen leuzen tegen Israël en de Verenigde Staten en er zijn ook Israëlische vlaggen verbrand.

Grote pro-Palestijnse demonstratie in Bagdad

Israëlisch leger strooit met drones flyers uit boven Gaza

Het Israëlische leger strooit flyers uit over het noorden van Gaza waarmee inwoners worden gewaarschuwd dat ze direct naar het zuiden moeten vluchten. "Verlaat je huis en ga onmiddellijk naar het zuiden van Wadi Gaza", zoals het natuurgebied heet dat door het Israëlische leger wordt gebruikt als scheidslijn in de ontruimingsoproep.

Met drones worden de flyers losgelaten boven het noorden van de Gazastrook. Op de blaadjes zou de regio te zien zijn met pijlen die richting het zuiden wijzen. Ook schuilkelders in Gaza-stad moeten worden ontruimd, is te lezen op de flyers.

Israëlisch leger strooit flyers uit boven Gaza

In Khan Younis, in het zuiden van Gaza, wordt gerouwd

  • Reuters
    In Khan Younis, in het zuiden van Gaza, wordt gerouwd
  • Reuters
    In Khan Younis, in het zuiden van Gaza, wordt gerouwd

Europese leiders bezoeken Israël

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, is samen met de Europees Parlementsvoorzitter Roberta Metsola aangekomen in Israël. De twee Europese politici zijn daar voor een solidariteitsbezoek aan Israël naar aanleiding van de bloedige aanslagen van Hamas van afgelopen zaterdag.

"We zijn hier met een boodschap van solidariteit na de zwaarste terreuraanslag die Israël in generaties heeft getroffen", schrijft de parlementsvoorzitter Metsola op X. "Terrorisme zal niet overwinnen. Hoe we reageren is belangrijk. We kunnen en moeten Hamas stoppen. En we moeten doen wat we kunnen om de humanitaire consequenties te verlichten."

Ook de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Tajani is zojuist geland in Israël.

Israëlisch leger onderschept raketten bij de grens met Gaza

Israëlisch leger onderschept raketten bij de grens met Gaza

Israëlisch leger reageert op 24 uur-deadline

Een woordvoerder van het Israëlische leger zegt dat hij begrijpt dat het ontruimen van het noorden van de Gazastrook tijd kost. Het leger gaf afgelopen nacht Palestijnen 24 uur de tijd om zich van het noorden naar het zuiden te verplaatsen. Dat gaat om ongeveer 1,1 miljoen inwoners. Verschillende hulporganisaties zeggen dat het onmogelijk is om die mensen binnen een dag te verplaatsen.

"Dit is een oorlogsgebied. We proberen hun tijd te geven en we snappen dat het ontruimen geen 24 uur kost", zegt Daniel Hagari in een interview met BBC. Hij doet echter geen beloftes over het eventueel verlengen van de deadline. "We snappen het probleem, het is de verantwoordelijkheid van Hamas."

Jordaanse koning: niet proberen om Palestijnen te verplaatsen

De Jordaanse koning Abdullah waarschuwt dat Israël niet moet proberen om Palestijnen te dwingen om zich te verplaatsen. Ook drong hij aan op het openen van humanitaire corridors die gebruikt kunnen worden door internationale hulporganisaties. De koning van Jordanië deed zijn uitspraken in gesprek met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken.

Verder benadrukte de koning dat er alles aan moet worden gedaan om te voorkomen dat de strijd ook wordt uitgevochten op de Westelijke Jordaanoever, waar het ook al tijden zeer onrustig is. Verder zei hij dat beide kanten de plicht hebben om burgerslachtoffers te voorkomen en in overeenstemming met het internationale humanitaire recht dienen te handelen.

Blinken sprak verder in Jordanië met de Palestijnse president Abbas, die een huis heeft in de Jordaanse hoofdstad Amman. Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Blinken erop aangedrongen het conflict niet naar de Westelijke Jordaanoever te verspreiden.

Bekijk hier beelden van Blinken in Jordanië:

Blinken ontmoet Palestijnse president Abbas in Jordanië

Bruins Slot: situatie zeer zorgelijk

Demissionair minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken vindt de situatie in Israël en Gaza "zeer zorgelijk". Ze benadrukte dat VN-organisaties goed hun werk moeten kunnen doen om humanitaire hulp te verlenen. "Daar spreek ik partijen ook op aan."

Over de oproep van Israël dat mensen in het noorden van de Gazastrook zich binnen 24 uur naar het zuiden moeten verplaatsen, zei ze dat Israël het recht op zelfverdediging heeft, "natuurlijk wel in lijn met het internationale recht en het moet proportioneel zijn." Ze voegde eraan toe dat onschuldige slachtoffers zoveel mogelijk moeten worden voorkomen.

Op de vraag of het mogelijk is binnen 24 uur meer dan een miljoen mensen te verplaatsen, antwoordde ze dat het voor haar als minister ingewikkeld is om in een voortschrijdend conflict de inschatting te maken wat wel en niet kan. Ze benadrukte dat ze zelf contact houdt met verschillende ministers van Buitenlandse Zaken om te voorkomen dat het conflict zich verder verspreidt. "Dat zou echt catastrofaal zijn." Ze heeft haar Egyptische collega gevraagd de grens met Gaza te openen om humanitaire hulp toe te laten en ook om oog te hebben voor vluchtelingen uit Gaza.

Derde repatriëringsvlucht naar Israël

Nederland heeft een derde toestel van Defensie gestuurd naar Israël om reizigers op te halen. Het toestel is ruim een half uur geleden vertrokken vanaf de militaire vliegbasis in Eindhoven. Mensen die zich hebben aangemeld bij Buitenlandse Zaken stappen vanmiddag in Tel Aviv aan boord en vliegen dan terug.

De ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie sluiten niet uit dat er komende dagen meer repatriëringsvluchten naar Israël gaan.

Yesilgöz: vreselijk dat kinderen niet naar school kunnen

"Het is natuurlijk vreselijk dat kinderen vandaag niet gewoon naar school kunnen", zegt minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid. Drie Joodse scholen in Amsterdam houden vandaag hun deuren dicht. Oud-Hamas-generaal Khaled Meshaal riep moslims wereldwijd op om de Palestijnse zaak te steunen en hulp te bieden. Die oproep leidt tot onrust in de Joodse gemeenschap.

Yesilgöz zegt dat de sluiting een keuze van de scholen is, en niet een advies. "Er is geen sprake van verhoogde dreiging, we houden de situatie goed in de gaten." Wel heeft ze begrip voor het besluit van de scholen.

Zo werkt Iron Dome, het luchtverdedigingssysteem van Israël

Israël houdt met het geavanceerde luchtverdedigingssysteem Iron Dome (ijzeren koepel) een groot deel van de vijandige raketten tegen. Wat is het en hoe werkt het? We leggen het uit in deze video.

Zo werkt Iron Dome, het luchtverdedigingssysteem van Israël

WHO: zieken verplaatsen komt neer op doodvonnis

Het is niet te doen om kwetsbare ziekenhuispatiënten uit het noorden van Gaza te verplaatsen naar het zuiden. Dat zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in reactie op de oproep van Israël om het noorden van de Gazastrook binnen 24 uur te ontruimen.

"Er liggen daar ernstig zieke mensen die dusdanig gewond zijn dat ze afhankelijk zijn van de beademing om te overleven", zegt een woordvoerder. "Dus het komt neer op een doodvonnis als je die mensen verplaatst. Medici vragen om dat te doen is onmenselijk."

Hamas: 150 raketten op Israël afgevuurd

Hamas zegt dat het 150 raketten heeft afgevuurd op de Israëlische kuststad Ashkelon, dicht bij de grens met Gaza. De gewapende tak van Hamas, de Al-Qassam-brigade, zegt dit te hebben gedaan omdat Palestijnse burgers ontheemd raken en onder vuur worden genomen. Het Israëlische leger maakt melding van het afgedaan van luchtalarmen in de stad.

Amerikaanse minister van Defensie bezoekt Israël

De Amerikaanse minister van Defensie Austin is aangekomen in Tel Aviv. Hij is daar voor overleg met zijn Israëlische ambtgenoot Gallant en premier Netanyahu. Ook zal hij naar verwachting een ontmoeting hebben met het Israëlische oorlogskabinet.

Austin bezoekt het land kort nadat zijn collegaminister van Buitenlandse Zaken al in Israël is geweest. Net als minister Blinken wil Austin benadrukken dat de Verenigde Staten Israël volledig steunen en dat het land alles zal doen om de Israëliërs te helpen.

De VS heeft wapens en munitie naar Israël gestuurd na de bloedige aanslagen van Hamas. Ook ligt er in het oosten van de Middellandse Zee het Amerikaans supervliegdekschip, de USS Gerald R. Ford. Een tweede vliegdekschip is onderweg vanuit de staat Virginia.

Amerikaanse minister van Defensie Austin bezoekt Israël

Kaart Gazastrook

Israël roept Palestijnen ten noorden van Wadi Gaza op om naar het zuiden te vertrekken. Dat komt neer op ongeveer 1,1 miljoen inwoners. In de hele Gazastrook wonen zo'n 2 miljoen mensen. Het gebied is ongeveer twee keer zo groot als Texel.

Joodse scholen in Amsterdam blijven dicht

De drie Joodse scholen die Nederland telt, alle drie in Amsterdam, blijven vandaag dicht. Volgens een daarvan, de Joodse scholengemeenschap Cheider, doen de gemeente en de Nationaal Cöordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) niet voldoende om de veiligheid van leerlingen en personeel te waarborgen, nu er een oorlog woedt tussen Hamas en Israël.

  • ANP
    De Joodse school Cheider in Amsterdam
  • ANP
    De Joodse school Rosj Pina in Amsterdam
  • ANP
    De Joodse school JSG Maimonides in Amsterdam

Hamas: dertien gegijzelden omgekomen

Door de Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook zijn dertien gegijzelden omgekomen, zegt Hamas. Dat zou zijn gebeurd op meerdere locaties in de afgelopen 24 uur.

Volgens de militante beweging zijn er onder de doden ook buitenlanders. Het is niet bekend welke nationaliteit zij hebben. Israël heeft nog niet gereageerd.

Verwoeste gebouwen na aanvallen in de Gazastrook

  • Reuters
    Verwoeste gebouwen na aanvallen in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook
  • Reuters
    Verwoeste gebouwen na aanvallen in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook
  • Reuters
    Verwoeste gebouwen na aanvallen in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook

'Het kan flink uit de hand lopen'

Vluchten of blijven: 'er is geen juiste beslissing'

Het vertrekken van 1,1 miljoen Palestijnen van het noorden naar het zuiden in de Gazastrook is op een veilige manier niet mogelijk, zegt Lydia de Leeuw, voorzitter van stichting Kifaia, een organisatie die medische hulporganisaties in de Gazastrook steunt.

De Leeuw heeft twee jaar in de Gazastrook gewoond en probeert collega's en vrienden op afstand te helpen. "Een goede vriendin woont met haar vier kinderen in Gaza-stad. Ze weet niet wat ze moeten doen; de straat opgaan is onveilig en thuis blijven ook", zegt De Leeuw in het NOS Radio 1 Journaal. "Haar moeder zit met haar been in het gips, dus kan sowieso niet veel bewegen. Haar dochter is deze week uitgerekend, dus ook voor haar wordt het moeilijk."

De familie van haar vriendin heeft besloten sowieso samen te blijven. "Ze zeggen: als we moeten sterven, dan samen. Maar we gaan niet opsplitsen." De Leeuw probeert te helpen, maar er is "geen juiste beslissing". "Ik weet niet wat ik tegen ze moet zeggen."

Bovendien liggen de ziekenhuizen nu vol met de zwaarste gevallen, de rest van de patiënten wordt weggestuurd. "Dus er zijn duizenden gewonden die de tocht sowieso niet kunnen maken." Daarbij is het water afgesloten, dus vluchten zou zonder water moeten. "Er is daar linksom of rechtsom een massamoord gaande met een humanitaire crisis die z'n weerga niet kent."

Buitenlandse Zaken: wacht niet op repatriëringsvluchten

Het ministerie van Buitenlandse Zaken vraagt Nederlanders die nu in Israël zijn en het land willen verlaten om niet te wachten op repatriëringsvluchten. Het advies is om ook vooral gebruik te maken van zelf geboekte vluchten. "We kunnen de komende dagen vliegen, maar het is niet gezegd dat we dat ook doen. We zeggen er ook bij: als mensen de kans hebben om op een andere manier het land te ontvluchten, doe dat dan."

Een woordvoerder van het ministerie zegt tegen de NOS dat hij verhalen hoort over Nederlanders die hun eigen vlucht annuleren omdat ze de voorkeur geven aan vliegen met Defensie. "Dat hoeft natuurlijk niet. Ga niet zitten wachten op een overheidsvlucht als je een andere mogelijkheid hebt."

Hulpverleners in Gaza: 'moe en bang'

Hulpverleners in het zuiden van Gaza zijn "moe en bang", vertellen ze tegen persbureau Reuters. "Ik ga door in de hoop nog overlevenden te vinden", zegt reddingswerker Ibrahim Hamdan. Hij heeft deze week de lichamen van twee meisjes onder het puin vandaan gehaald in Khan Younis, een stad in het zuiden.

  • Reuters
    Hulpdiensten in het zuiden van Gaza
  • Reuters
    Hulpdiensten in het zuiden van Gaza
  • Reuters
    Hulpdiensten in het zuiden van Gaza

Rode Halve Maan: ontruiming in 24 uur onmogelijk, artsen nemen afscheid

Het is onmogelijk om binnen 24 uur ruim een miljoen mensen van het noorden van Gaza naar het zuiden te verplaatsen. Daarvoor waarschuwt de Palestijnse Rode Halvemaan in reactie op de ontruimingsoproep van het Israëlische leger.

"Wat moet er gebeuren met onze patiënten", vroeg een huilende woordvoerder van de hulporganisatie zich af tegenover persbureau AP. "We hebben gewonden, we hebben ouderen, we hebben kinderen die in het ziekenhuis liggen."

Volgens de woordvoerder van de Rode Halvemaan weigeren veel medici bij voorbaat om hun patiënten achter te laten in het noorden van Gaza. De woordvoerder zegt dat meerdere van haar collega's telefonisch afscheid van elkaar hebben gekomen.

Luchtmacht: ruim 750 doelen getroffen bij luchtaanvallen

De Israëlische luchtmacht meldt dat ze afgelopen nacht meer dan 750 militaire doelen in Gaza heeft aangevallen, waaronder ondergrondse tunnels van Hamas, militaire kazernes en wapenopslagen. Ook zouden locaties van militaire leiders van Hamas zijn getroffen bij de luchtaanvallen.

Onder de aangevallen doelwitten zijn volgens de luchtmacht ook gebouwen met meerdere verdiepingen. Die werden volgens de luchtmacht gebruikt voor "terreurdoeleinden".

De informatie van de Israëlische luchtmacht is nog niet onafhankelijk geverifieerd. Wel is duidelijk dat er inderdaad een grote hoeveelheid luchtaanvallen is geweest afgelopen nacht.

Opnieuw nachtelijke bombardementen op Gaza

Ook afgelopen nacht heeft Israël weer doelen aangevallen in de Gazastrook. Veel details over die aanvallen zijn nog niet bekend.

Gaza ontwaakt na weer een nacht vol bombardementen

Leger bevestigt ontruimingsoproep, Hamas spreekt van propaganda

Het Israëlische leger heeft inmiddels bevestigd dat het wil dat inwoners van het noorden van Gaza zich binnen 24 uur naar het zuiden verplaatsen. Dat zou erop neerkomen dat ongeveer de helft van de inwoners van Gaza binnen 24 uur hun huis moet verlaten. Het leger waarschuwt de Gazanen dat ze niet in de buurt van het grenshek met Israël mogen komen, en dat ze pas terug naar huis mogen als daarvoor toestemming is gegeven.

Hamas zegt tegenover persbureau Reuters dat de inwoners van Gaza geen gehoor moeten geven aan de oproep. De groepering, die iets minder dan een week geleden een reeks bloedige aanslagen pleegde en Israëliërs ontvoerde naar Gaza, spreekt van "neppe propaganda" en zegt dat men "er niet in moet trappen".

'1,1 miljoen Palestijnen moeten binnen 24 uur vertrekken'

Het Israëlische leger heeft tegen de Verenigde Naties gezegd dat 1,1 miljoen Palestijnen in de Gazastrook binnen 24 uur moeten vertrekken uit het noorden, en naar het zuiden van de Gazastrook moeten gaan. Dat zegt een woordvoerder van de VN tegen persbureau Reuters. Volgens het persbureau wordt gevreesd dat dit een voorloper is voor een Israëlisch grondoffensief.

De Verenigde Naties noemen een verhuizing van zoveel mensen niet mogelijk "zonder verwoestende humanitaire gevolgen". Het bevel van het Israëlische leger is volgens de VN-woordvoerder ook van toepassing op alle VN-medewerkers en mensen die onderdak krijgen in VN-faciliteiten, zoals scholen en zorginstellingen.

Het Israëlische leger heeft volgens Reuters nog niet gereageerd. In de Gazastrook wonen zo'n 2 miljoen mensen, op een stuk land dat zo groot is als ongeveer twee keer Texel.

Vannacht waren er opnieuw luchtaanvallen door het Israëlische leger op het gebied, maar details zijn nog niet bekend.

Ook vannacht waren er weer luchtaanvallen op de Gazastrook

VN: 423.000 mensen in de Gazastrook ontheemd

In de Gazastrook zijn inmiddels 423.000 mensen ontheemd, melden de Verenigde Naties. De meeste mensen zijn gevlucht naar scholen die door de VN worden gerund.

Het dodental als gevolg van de Israëlische luchtaanvallen op Gaza is gestegen tot 1537 en er zijn 6612 gewonden, meldt het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid.

WHO: gezondheidssysteem in Gazastrook staat op instorten

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat het gezondheidssysteem in de Gazastrook "op instorten" staat. De tijd dringt volgens de WHO om "een humanitaire catastrofe te voorkomen" als brandstof, belangrijke medicijnen en andere humanitaire voorraden niet snel Gaza binnen kunnen worden gebracht. De organisatie pleit voor een humanitaire corridor, zodat hulpgoederen en hulpverleners Gaza toch in kunnen.

Volgens de WHO zijn de gevolgen vooral voor de meest kwetsbare mensen groot, zoals pasgeboren baby's, mensen op de intensive care en mensen die met spoed geopereerd moeten worden.

Israël heeft de toevoer van water en stroom aan de Gazastrook afgesloten en zegt pas weer te gaan leveren als Hamas de gegijzelde Israëliërs vrijlaat. Ook voedsel en medicijnen worden tegengehouden. Ziekenhuizen hebben voor maar een paar uur per dag elektriciteit omdat de brandstofvoorraden op rantsoen zijn, en zijn ook afhankelijk van aggregaten voor de meest vitale apparaten. "Zonder de toevoer van hulpgoederen zullen hulporganisaties niet kunnen reageren op de behoeften van wanhopige mensen. Ieder verloren uur brengt meer levens in gevaar", zegt de WHO.

HRW: Israël zette fosformunitie in

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) beschuldigt Israël ervan witte fosfor-munitie te hebben gebruikt bij militaire acties in Libanon op 10 oktober en in de Gazastrook op 11 oktober. De organisatie zegt dat te hebben vastgesteld op basis van ooggetuigen en videobeelden op sociale media.

Volgens HRW is er op de beelden artillerievuur met witte fosfor te zien bij de haven van Gaza-Stad en op twee locaties op het platteland bij de grens tussen Israël en Libanon. "Elke keer dat witte fosfor wordt gebruikt in drukke gebieden, brengt dit een groot risico mee op ondragelijke brandwonden en levenslang lijden", zegt HRW-directeur Lama Fakih.

Het Israëlische leger zegt tegen persbureau Reuters "op dit moment niet bekend te zijn met de inzet van wapens die witte fosfor bevatten in Gaza".

Fosformunitie wordt onder meer gebruikt om rookgordijnen te veroorzaken of om doelwitten te markeren. Het gebruik ervan is in zo'n geval niet verboden volgens het oorlogsrecht. Witte fosfor mag echter niet worden ingezet in dichtbevolkt gebied. Stukken fosfor kunnen tot 800 graden Celsius worden. Human Rights Watch zegt dat het gebruik van fosfor in het dichtbevolkte Gaza in dit geval niet mag, omdat burgers groot gevaar lopen. Israël heeft die voorschriften overigens nooit ondertekend.

Tweede repatriëringsvlucht uit Israël geland

Op de vliegbasis Eindhoven is de tweede repatriëringsvlucht uit Israël geland. Het toestel van het ministerie van Defensie, een Airbus A330, landde rond 01.30 uur op de vliegbasis. Aan boord waren ruim 200 Nederlanders en ongeveer twintig inwoners van andere Europese landen, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Eergisteren haalde een vliegtuig van Defensie al 199 gestrande Nederlanders uit Israël op. Voor vandaag staat er een nieuwe vlucht gepland voor Nederlanders die weg willen. Mensen die mee willen op zo'n vlucht, moeten zich bij het ministerie van Buitenlandse Zaken melden.

Vannacht is de tweede repatriëringsvlucht uit Israël geland:

Tweede repatriëringsvlucht uit Israël geland

Iran: 'Israël zal reactie krijgen op oorlogsmisdaden'

De Iraanse minister Amirabdollahian van Buitenlandse Zaken heeft gezegd dat Israël "een reactie zal krijgen op de oorlogsmisdaden" die het uitvoert. "Ze kunnen Gaza niet bezetten, de burgers bombarderen en oorlogsmisdaden uitvoeren zonder een reactie te verwachten." Hij zei daarbij dat er een eind moet komen aan "het vermoorden van kinderen en burgers in Palestina". Iran is een aartsvijand van Israël en een bondgenoot van Hamas.

Amirabdollahian heeft Irak bezocht en is nu aangekomen in Libanon voor gesprekken over de situatie in Israël. Later deze week zal de Iraanse minister ook Syrië bezoeken.

Europese voorzitters morgen naar Israël

Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Europees Parlementsvoorzitter Roberta Metsola reizen vandaag af naar Israël. De Europese Commissie meldt dat de EU-leiders Israël bezoeken om "solidariteit te tonen met de slachtoffers van de terroristische aanvallen van Hamas". Volgens Israëlische media komen ook de ministers van Buitenlandse Zaken van Canada, Duitsland en Italië vandaag op bezoek in Israël.

Nieuw liveblog

Welkom in een nieuw liveblog over de ontwikkelingen in de oorlog tussen Hamas en Israël. Het vorige blog is hier terug te lezen.

Een vuurbal na een Israëlische luchtaanval op Gaza-Stad op 12 oktober