Chemours aansprakelijk voor milieuschade door pfas, oordeelt rechter
Chemische fabriek Chemours in Dordrecht is deels aansprakelijk voor schade die gemeenten in de omgeving hebben geleden door vervuiling met pfas. Dat heeft de rechtbank Rotterdam bepaald in een tussenvonnis in een civiele zaak.
De rechter oordeelde dat Chemours en voorganger DuPont bij het aanvragen van vergunningen belangrijke informatie over de schadelijkheid van de uitstoot hebben achtergehouden. De rechtszaak was aangespannen door de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden.
Nu de rechtbank de gemeenten op belangrijke punten in het gelijk heeft gesteld ligt de weg naar een schadevergoedingsprocedure open. De gemeenten willen de kosten die voortvloeien uit de verontreiniging op Chemours verhalen. Dan gaat het om bodem- en gezondheidsonderzoeken en financiële schade door de bodemverontreiniging.
Deze zaak staat in principe los van procedures die omwonenden hebben aangespannen, maar kan daarbij wel een rol gaan spelen.
Tussen 1984 en 1998
De rechtbank oordeelde dat er bij de uitstoot door de lucht van de pfas-variant PFOA tussen 1984 en 1998 sprake was een onrechtmatige daad. DuPont, waarvan Chemours in 2015 werd afgesplitst, wist van de gevaren en informeerde de instanties die de vergunning moesten verlenen niet goed, staat in het vonnis.
Mogelijk was de uitstoot ook van 1998 tot 2012 illegaal, maar dat kan de rechtbank nu nog niet vaststellen. Die uitspraak komt later.
De uitstoot van een andere stof, GenX, was volgens de rechtbank niet onrechtmatig. De gemeenten hebben niet hard genoeg kunnen maken wat de risico's zijn van de relatief kleine hoeveelheden die vanaf 2012 zijn uitgestoten. Wel moet Chemours misschien nog opdraaien voor de kosten van de verwijdering van GenX als de uitgestoten hoeveelheden toch groter zijn dan nu bekend is.
Het is nog niet duidelijk wanneer het eindvonnis in deze zaak volgt, maar dat zal niet meer dit jaar zijn, verwacht de rechtbank.
Voorgeschiedenis
Deze zaak loopt al sinds 2018. De gemeenten zeggen dat hun inwoners en anderen niet ongevraagd geconfronteerd mogen worden met de gevolgen van uitstoot van pfas: "Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in ons water, niet in onze bodem, niet in ons voedsel."
Chemours had de milieu- en gezondheidsrisco's moeten delen bij het aanvragen van de benodigde vergunningen, aldus de gemeenten. Ook zou te weinig zijn gedaan om de gevolgen van de uitstoot te voorkomen.
Het bedrijf zei in zijn verweer dat het een vergunning had om de betreffende stoffen uit te stoten. Verder voerde het bedrijf aan dat de afgelopen jaren hard is gewerkt om de emissies te verminderen. Begin deze maand werd bekend dat Chemours heeft geprobeerd de zaak te schikken maar de gemeenten wezen dat af.
Chemours zegt in een reactie het vonnis te willen bestuderen en er daarom nu niet inhoudelijk op in te gaan. Het zegt los van de juridische procedures actie te ondernemen: "We horen de zorgen van de omwonenden van onze locatie in Dordrecht en die raken ons".
Zembla
Dat Chemours-voorganger DuPont al tientallen jaren weet dat de productie van pfas een risico vormt voor het personeel en de omgeving werd in juni duidelijk door een uitzending van BNNVARA-programma Zembla.
Al in de jaren negentig werd een pfas-coördinator aangesteld, die constateerde dat er grote hoeveelheden pfas waren gelekt. Hij waarschuwde dat de vervuiling zeer moeilijk te beheersen is en dat de verspreiding van de stof tot aansprakelijkheidsclaims kon leiden.
Meer procedures
Tegen Chemours lopen meer juridische procedures. Zo heeft advocaat Bénédicte Ficq begin deze maand namens meer dan 3000 omwonenden aangifte gedaan van strafbaar handelen door de directie van Chemours. Het bedrijf zou de gezondheid en zelfs levens van omwonenden in gevaar hebben gebracht, terwijl het wist wat de risico's waren.
Een ernstig zieke oud-werknemer heeft Chemours individueel gedagvaard, omdat hij het bedrijf aansprakelijk stelt voor zijn slechte gezondheid.
De provincie Zuid-Holland verloor eerder dit jaar een zaak tegen Chemours waarin het ging om de vraag of de uitstoot van stoffen die potentieel schadelijk zijn beperkt mag worden. Er loopt nog wel een beroepszaak van de provincie.
Daarnaast heeft Zuid-Holland aangifte gedaan vanwege het illegaal lozen van pfas-variant trifluorazijnzuur (TFA). Eerder werd aan Chemours al een dwangsom opgelegd van 125.000 euro. Die moet het bedrijf betalen als het nog een keer TFA op het riool loost.
Wil je meer weten over pfas en Chemours? Bekijk deze video van NOS op 3:
