'Een goede burenrelatie is belangrijk', zegt Chemours, maar buren zijn boos
"De woonwijken De Staart en Sliedrecht-Oost grenzen bijna aan de hekken van het bedrijfsterrein", schrijft chemiefabriek Chemours (voorheen DuPont) op de bedrijfswebsite. "Onze verantwoordelijkheid houdt niet op bij de hekken" en een goede burenrelatie is daarom belangrijk, is de strekking.
Wie de website opent, leest het direct: het bedrijf is een "verantwoorde producent", voor zowel het milieu als de directe omgeving.
Maar niet iedereen denkt er zo over. Bijna 3000 omwonenden in en rond Dordrecht deden vandaag aangifte tegen de directie van Chemours. Ze beschuldigen Chemours ervan dat het decennialang opzettelijk en onrechtmatig pfoa en GenX in hun leefomgeving heeft geloosd. Daardoor is gevaar voor de openbare gezondheid en zelfs levensgevaar ontstaan, zegt de groep.
Fluorpolymeren
De chemiefabriek in Dordrecht werd in 1962 geopend als onderdeel van DuPont. Een deel van DuPont waaronder de fabriek in Dordrecht viel, ging in 2015 verder als Chemours. De Dordtse vestiging is met 500 werknemers de grootste Chemours-fabriek in Europa. Wereldwijd heeft het bedrijf 35 locaties waar chemische stoffen worden gemaakt.
In de Dordtse fabriek worden fluorpolymeren geproduceerd. Van computerchips tot de beschermlaag op touchscreens of als coating om kabels: de producten worden overal gebruikt. Sommige stoffen staan beter bekend onder hun merknaam. Zoals teflon, dat veel is gebruikt als antiaanbaklaag in pannen.
In 2012 stapte Chemours over van pfoa naar GenX. Het is inmiddels verboden om pfoa te gebruiken voor consumentenproducten. Maar ook GenX staat sinds 2019 op de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen van het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen. Het RIVM noemt de stof mogelijk kankerverwekkend. Chemours mag de stof daarom maar zeer beperkt uitstoten.
In juni onthulde onderzoeksprogramma Zembla dat Chemours al tientallen jaren wist van de gezondheidsrisico's voor personeel en milieu van het gebruik van pfas. Het zorgde voor nieuwe onrust en woede bij omwonenden.
Chemours spreekt sinds 2017 omwonenden in de Burenraad. "Het doel is het creëren van wederzijds begrip en een vertrouwensband", schrijft Chemours. Maar diezelfde raad zegde in juli het vertrouwen in de samenwerking op. Op de website van Chemours valt daarover (nog) niets te lezen.
De Burenraad stelt in een verslag over het laatste overleg tussen de raad, DuPont en Chemours dat de emoties bij alle partijen hoog opliepen nadat de Burenraad na de uitzending van Zembla een kritische open brief had gepubliceerd. De Burenraad zei geschokt te zijn door de onthullingen. Vanuit Chemours klinkt het verwijt dat de Burenraad "activistisch" overkomt.
Verfilmingen
Ook in andere landen raakten de bedrijven verwikkeld in schandalen. 25 jaar geleden spande een boer uit de VS een rechtszaak aan tegen DuPont omdat een lokale fabriek water dumpte in de buurt van zijn land, waarna zijn koeien een voor een stierven.
In 2018 verscheen de documentaire The Devil We Know over de gezondheidsrisico's van pfoa en in 2019 volgde de film Dark Waters over een juridische strijd met DuPont.
Schikking Verenigde Staten
Chemours, DuPont en een ander chemiebedrijf troffen in juni een voorlopige schikking in de VS. Gezamenlijk betalen zij meer dan een miljard dollar. De zaak was aangespannen omdat de bedrijven drinkwater in het hele land vervuilden met "eeuwige" chemicaliën die in verband worden gebracht met ernstige ziektes.
De schikking betekent niet het einde van de aanklachten tegen het bedrijf in de VS. Niet alle lopende aanklachten vallen onder de schikking. Daarnaast zijn sindsdien nieuwe rechtszaken aangespannen.
Vorige week werd bekend dat Chemours ook in Nederland een schikking wilde treffen. Het chemiebedrijf probeerde voor enkele miljoenen euro's te schikken in een zaak waarin de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden het bedrijf verantwoordelijk stelden voor pfas-schade.
Die schikking kwam er niet en de uitspraak in de zaak van de gemeenten wordt eind deze maand verwacht.
