Cuba gaat gebukt onder crisis: 'Land loopt leeg door voedseltekorten'

• Soehayla Halouchi

  redacteur Online

De Cubaanse peso is in één jaar tijd met 50 procent in waarde gedaald. Daarmee is een ongekend dieptepunt bereikt: 230 pesos zijn op de zwarte markt nog maar één dollar waard. Goederen zijn al tijden schaars en een hyperinflatie van 45 procent maakt het voor inwoners bijna onmogelijk om levensmiddelen te kopen.

De staat erkent deze cijfers niet en schaart ze onder "informele en illegale koersberekeningen". Cubaanse economen en critici zien de structurele economische crisis als een gevolg van het communistische beleid in het land, dat het moeilijk maakt om producten te importeren. De Cubaanse overheid zegt dat het te maken heeft met sancties van de Verenigde Staten en de gevolgen van de coronapandemie. De staat rekent overigens zelf met een hogere wisselkoers.

Door alle problemen in het land heeft de overheid wel sommige regels iets versoepeld. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2022, toen de regering aankondigde dat buitenlandse investeringen in de detailhandel worden toegestaan.

Maar die veranderingen gaan niet snel genoeg en door de lage waarde van de peso, verdienen de meeste Cubanen niet meer dan 5000 pesos per maand. Dat is volgens de wisselkoers op de zwarte markt omgerekend maar 20 dollar. Tekorten in voedsel, medicijnen en andere basisbehoeften veroorzaken lange rijen en veel Cubanen komen daardoor moeilijk aan eten.

Libia Hernandez, een Cubaans-Nederlandse dirigent, merkt de gevolgen van de crisis bij de projecten die ze uitvoert op het Caribische eiland. "Mensen zijn voornamelijk bezig met overleven, er zijn geen supermarkten zoals we die hier kennen. Als je op het vliegveld aankomt, is het al een wonder dat je een flesje water kan krijgen", zegt Hernandez tegen de NOS.

Een paar weken geleden, toen de dirigent op Cuba was, waren er al grote tekorten: "Vrienden van mij staan om vijf uur ochtends op om in de rij te staan voor eten, drinken en benzine. Als je hoort dat er iets te koop is, ga je er meteen naartoe."

Toeristen

Ook een Nederlandse toerist herkende deze problemen op zijn vakantie in Cuba een paar weken terug. "De situatie in het land kende ik wel, maar ik had niet verwacht dat het zo erg zou zijn met voedseltekorten. Voor zowel inwoners als toeristen is er geen fatsoenlijk voedsel meer te krijgen. Alleen rijst en bonen", zegt hij tegen de NOS.

Reisorganisaties waarschuwen toeristen om eten mee te nemen bij een bezoek aan het land, gaat de Nederlandse toerist verder: "Ik heb vijftien tubes tandpasta meegenomen, en waar ik kon, heb ik die uitgedeeld. Het is natuurlijk een druppel op de gloeiende plaat, maar winkels zijn gewoon leeg. Je kunt nergens meer aan komen."

Diaspora

De Cubaanse diaspora in onder meer de VS, maar ook in Nederland, is volgens Hernandez een van de redenen dat Cubanen het hoofd nog boven water kunnen houden. "Het land wordt voor een deel onderhouden door familieleden in het buitenland die alles opsturen. Sinds 1989 doen ze dat al. De situatie is zo slecht dat je een samenleving creëert van mensen die altijd geholpen moeten worden."

Ook over de samenwerking met de Russen zijn veel Cubanen niet blij, zegt Hernandez: "Ik had gehoopt op hulp van een ander land, maar nu de Russen terug zijn, weet ik niet wat de toekomst zal brengen."