Einde vertragingen op Duitse spoor nog niet in zicht, 'spoor verwaarloosd'
Treinreizigers die regelmatig Duitsland aandoen zal het bekend voorkomen: zo'n een op de drie langeafstandstreinen in het land is vertraagd. Onder Duitsers is klagen daarover inmiddels uitgegroeid tot nationale hobby. Zowel het spoorbedrijf als de Duitse overheid, die eigenaar is van Deutsche Bahn (DB), belooft al lange tijd verbetering. Maar daarvan is voorlopig nog geen sprake.
Vandaag presenteerde DB de resultaten over het afgelopen halfjaar. Daaruit blijkt dat de stiptheid van de treinen zelfs iets is teruggelopen. Het grootste probleem: achterstallig onderhoud. En daar is sinds het ongeluk bij Garmisch-Partenkirchen vorige zomer nog een enorme klus bijgekomen.
Half miljoen bielzen
Terwijl het onderzoek naar de exacte oorzaak van het ongeluk nog niet is afgerond, gaat DB er voorlopig vanuit dat een productiefout bij de betonnen dwarsliggers onder het treinspoor het probleem is. En dus vervangt het bedrijf dit jaar, naar eigen zeggen uit voorzorg, 480.000 bielzen.
Dat zorgt op zichzelf al voor werkzaamheden op 400 verschillende plekken in Duitsland, waar dan tijdelijk geen treinverkeer mogelijk is. Maar ook in aanloop naar de werkzaamheden is er hinder: totdat de spoorbielzen vervangen zijn, moeten treinen hun snelheid op die stukken verminderen.
Dat komt boven op de problemen die er al waren. Het spoor in Duitsland is overbelast, het netwerk verouderd. Op drukke plekken loopt het verkeer snel vast en waar een spoor voor onderhoud gesloten moet worden, zijn de uitwijkmogelijkheden beperkt.
'Spoor verwaarloosd'
Verkeersminister Volker Wissing (FDP) legt daarvoor de schuld bij zijn voorgangers (CSU): "De politiek heeft te weinig voor het spoor gezorgd, systematische investeringen zijn vooruit geschoven", zegt hij vandaag in een interview met zender NDR. Het is de overheid die in Duitsland verantwoordelijk is voor investeringen in spoorinfrastructuur.
Tegelijk zijn er afgelopen jaren spoorverbindingen geschrapt. Wissing: "Het idee was dat het onderhoud dan goedkoper is. Dat is mislukte spoorpolitiek."
Het verkeer op het spoor neemt intussen juist toe, Wissing spreekt van recordcijfers. Daar stuurt de huidige regering ook op aan: meer verkeer van de weg naar het spoor verplaatsen en zo het milieu minder belasten. Om reizigers aan te moedigen bood de regering vorig jaar tijdelijk ov-abonnementen voor 9 euro per maand aan, en inmiddels is er een blijvende ov-kaart voor 49 euro per maand beschikbaar. In twee maanden tijd is die al 11 miljoen keer verkocht.
Meer geld, ruimere roosters
Om de problemen op het spoor op te lossen zijn grote investeringen nodig. Deutsche Bahn, dat in het eerste halfjaar 71 miljoen euro verlies heeft geleden, denkt de komende vier jaar 45 miljard euro extra nodig te hebben. De regering heeft ruim 11 miljard euro extra toegezegd. Een deel van dat geld komt vanaf volgend jaar uit een verhoging van de belasting voor vrachtwagens.
Om grote knelpunten op het spoor aan te pakken, zijn de komende tijd ingrijpende maatregelen nodig die in eerste instantie voor meer overlast zorgen. Tussen Frankfurt en Mannheim wordt volgend jaar bijvoorbeeld een stuk van 70 kilometer compleet vernieuwd, inclusief stations. Een op de zeven langeafstandstreinen in Duitsland rijdt over dit stuk spoor.
Het is de bedoeling deze renovatie in vijf maanden te doen. Het betreffende trajectdeel blijft dan gesloten. Minister Wissing: "Renoveren terwijl het verkeer doorloopt, blijkt niet effectief." Het project moet een voorbeeld worden voor het opknappen van andere stukken spoor in Duitsland.
Maar geld voor renovaties alleen is niet genoeg. Afgelopen maart schreef de Duitse Algemene Rekenkamer in een kritisch bericht dat de schuld van het spoorbedrijf sinds enkele jaren met 5 miljoen euro per dag groeit, zonder dat er duidelijke doelen voor het spoorbedrijf zijn afgesproken. DB dreigt een bodemloze put te worden, was de waarschuwing.
Voor de vertragingen zoekt DB ondertussen ook naar andere oplossingen. Een van de veranderingen: meer tijd in de roosters voor het wisselen van treinpersoneel. Als medewerkers dan te laat aankomen voor hun dienst, bijvoorbeeld omdat hun eigen trein niet op tijd was, zorgt dat niet meteen voor meer vertragingen.
