Als het over vrouwenvoetbal gaat, ligt de focus vaak op de verschillen met het mannenvoetbal. Ook in de aanloop naar het WK dat vandaag is begonnen. Het gaat dan bijvoorbeeld over het verschil in spel en salaris. Hoewel er een roep is om meer gelijkheid, is het de vraag of de vrouwen helemaal de kant van de mannen op moeten. Deskundigen denken dat er juist kansen zitten in die ongelijkheid.
Dat er verschillen tussen het mannen- en vrouwenvoetbal zijn is duidelijk, vooral wat betreft de beloning. Uit onderzoek van Women Inc. bleek onlangs dat 57 procent van de speelsters in het seizoen 2022-2023 een salaris kreeg. De overige 43 procent speelde voor een vergoeding.
Hierdoor kunnen veel speelsters niet rondkomen van voetbal alleen en hebben ze er nog een baan bij. Daarnaast hadden drie van de elf clubs een cao voor hun vrouwenteam. Bij zwangerschap krijgt hierdoor niet iedere speelster salaris.
Ook op het WK zijn die verschillen er. Het Australische team kwam voor het toernooi met de oproep aan wereldvoetbalbond FIFA om iets te doen aan de ongelijke betaling. De prijzenpot staat na aftrek van verschillende kosten op 97 miljoen euro. Op het WK voor mannen in Qatar eind vorig jaar was dat 391 miljoen euro.
Daarnaast valt ook op amateurniveau volgens 'Ik Ben V' nog wat te winnen. De beweging zet zich in voor het bevorderen van gelijke kansen in het voetbal. Volgens initiatiefnemer Barbara Barend moeten vrouwen en meisjes het bijvoorbeeld met minder goede faciliteiten op en rond het veld doen.
Exorbitant hoge salarissen
Voor oud-voetballer en analist bij de NOS Leonne Stentler is het duidelijk dat de salarissen omhoog moeten. Dat veel speelsters in de Nederlandse eredivisie zich niet volledig kunnen focussen op het voetballen heeft volgens haar invloed op de kwaliteit. Toch moeten de soms exorbitant hoge salarissen zoals die bij de mannen bestaan niet het einddoel zijn, vindt ze.
"Ik denk dat het de sport niet mooier maakt. Ik denk juist dat er een aantal aspecten in het vrouwenvoetbal zijn, die juist zo zijn omdat er niet zulke hoge bedragen worden betaald," aldus Stentler "De pure beleving van de sport bijvoorbeeld. Ik denk dat je minder schwalbes ziet, al kan ik niet zeggen dat dat één op één met geld te maken heeft.''
Stentler ziet de Amerikaanse voetbalclub Angel City uit Los Angeles als een mooi voorbeeld. De club werd onder meer opgericht vanuit de behoefte om vrouwen gelijk te betalen en is inmiddels zelfvoorzienend. De salarissen, waarvan de speelsters kunnen leven, worden deels betaald uit ticketinkomsten. Bovendien gaat een deel van de inkomsten van de club terug naar sociale projecten.
Toch maken initiatieven zoals Angel City in Nederland weinig kans. Om het vrouwenvoetbal verder te professionaliseren moeten komend seizoen alle teams in de eredivisie onderdeel zijn van een betaaldvoetbalorganisatie. Binnen deze bestaande structuren is er weinig ruimte voor een aanpak zoals die van Angel City.
Positieve sfeer
De verschillen zijn dus niet per definitie negatief. In het mannenvoetbal worden wedstrijden geregeld verstoord door racistische en homofobe spreekkoren. Hooligans gedragen zich zowel binnen als buiten de stadions soms gewelddadig. Maar ook de houding van de voetballers zelf leidt soms tot ophef.
Het willen kopiëren van de mannen in de breedste zin is volgens sportmarketeer Pieter Kuijpers "het domste wat je kan doen". Hoewel er in het mannenvoetbal volgens Kuijpers ook genoeg moois is, moet het vrouwenvoetbal juist van de eigen kracht uitgaan.
"Het is een hele positieve sport, waar een positieve sfeer hangt rondom voetbalwedstrijden. Maar ook hoe het thuis beleefd wordt in gezinsverband," legt hij uit. Dat biedt in zijn ogen kansen op het gebied van sponsoring. Hoewel de laatste jaren de sponsoring toeneemt komt uit onderzoek van Women Inc. naar voren dat het vinden van genoeg sponsors voor tien van de elf clubs in de eredivisie nog steeds lastig is.
Geloof in succes ontbreekt
"Er zijn heel veel kansen voor bedrijven die wat minder met sport hebben, maar gelijkwaardigheid wel heel belangrijk vinden. Bedrijven die zelf bezig zijn met verandering en vrouwen op belangrijke posities in de top hebben," aldus Kuijpers.
Dat de potentie er in het vrouwenvoetbal is staat volgens Leonne Stentler als een paal boven water. "Maar dan moet je er wel in geloven. Dat gaat van shirtjes aanbieden voor de verkoop tot meer aandacht in de media voor de eredivisie." Zaken die bij de mannen vanzelfsprekend zijn maar bij de vrouwen soms achterwege blijven, Stentler vermoedt omdat het geloof in het succes van vrouwenvoetbal ontbreekt.
