Erfgenamen zitten niet te wachten op erfenis paus Benedictus XVI
Niemand wil de erfgenaam zijn van Benedictus XVI. Althans, zo lijkt het. Toen de voormalige paus op 31 december vorig jaar op 95-jarige leeftijd overleed, kreeg zijn privésecretaris, monseigneur Georg Gänswein, de taak om de erfenis af te wikkelen. Maar de gevonden erfgenamen reageren niet op zijn verzoeken om contact of zeggen geen interesse te hebben, waarschijnlijk uit angst voor de uitkomst van een rechtszaak tegen de voormalige paus.
Omdat Benedictus in zijn testament geen persoonlijke erfgenamen had aangewezen, ging Gänswein op zoek naar naaste familieleden. Hij vond er vijf. Het zijn, vermoedelijk, hoogbejaarde neven en nichten van Benedictus. Volgens Duitse en Amerikaanse media hebben vier van hen nog altijd niet gereageerd op de contactverzoeken van Gänswein en heeft één nicht via haar dochter laten weten geen belangstelling te hebben.
Wat de erfenis precies inhoudt, is in nevelen gehuld. De Duitse theoloog Joseph Ratzinger, zoals Benedictus eigenlijk heette, werkte in zijn jongere jaren als hoogleraar aan een universiteit. Als aartsbisschop en kardinaal ontving hij een niet uitzonderlijk hoog, maar toch comfortabel inkomen. Hij schreef talloze boeken, ook tijdens zijn pausschap, waarvan er vele zeer goed hebben verkocht.
Maar, zo verklaart Gänswein, de royalty's daarvan horen niet bij zijn nalatenschap. Wel de eventuele geldsom op zijn bankrekening. Hoeveel dat precies is, wil Gänswein niet prijsgeven.
Toedekken van misbruik
De reden dat de erfgenamen niet reageren of de erfenis resoluut afwijzen, heeft waarschijnlijk te maken met het risico dat ze veroordeeld kunnen worden tot het betalen van een schadevergoeding in een rechtszaak waar Benedictus XVI bij betrokken is. Een 39-jarige man beschuldigt Joseph Ratzinger ervan in de jaren 80 het misbruik van een priester te hebben toegedekt.
Die priester werd na vermoedens van misbruik overgeplaatst naar het aartsbisdom München en Freising toen Ratzinger daar aartsbisschop was. Hij kreeg enige tijd therapie en mocht daarna weer aan het werk. Tot 2010 kon hij doorgaan met het plegen van seksueel misbruik. Pas in 2022 is hij uit het priesterambt gezet.
Begin 2022 is in Duitsland door een advocatenkantoor een onafhankelijk onderzoeksrapport gepubliceerd naar seksueel misbruik in het aartsbisdom München en Freising. Daarin werd Joseph Ratzinger beschuldigd van het toedekken van misbruik in vier gevallen, waaronder het geval van deze priester.
De emeritus paus ontkende per brief aanwezig te zijn geweest bij de bewuste vergadering in 1980, toen besloten werd de priester in kwestie vanuit een ander bisdom op te nemen. Snel kwamen echter de notulen boven tafel waaruit bleek dat Ratzinger wel degelijk de vergadering had bijgewoond.
Volgens velen is dit een voorbeeld van hoe in die jaren misbruik binnen de katholieke kerk niet werd aangepakt, maar behandeld met therapie alsof het een voorbijgaand verschijnsel betrof. Het was een systematisch ontkennen van de ernst van het misbruik en het toedekken ervan om de reputatie van de Rooms-Katholieke Kerk te beschermen.
Zaak zonder erfgenamen?
De man die nu het proces aanspant, zegt in de jaren 90 slachtoffer te zijn geweest van de priester die misbruik pleegde. Hij klaagt het aartsbisdom, de priester en twee voormalige aartsbisschoppen aan. Van het aartsbisdom wil hij 300.000 euro en van de erfgenamen van Benedictus XVI 50.000 euro.
Of de zaak tegen de voormalige paus overeind blijft zonder erfgenamen, zal de rechter moeten beslissen. Vandaag is de eerste zitting in de rechtbank van het Beierse stadje Traunstein. Gisteravond liet de rechtbank weten dat daar nu alleen de zaken tegen het aartsbisdom, de priester en een andere oud-aartsbisschop worden behandeld. De zaak tegen Benedictus wordt bij gebrek aan erfgenamen voorlopig opgeschort.
