BBB klimt in jongste prognose naar 17 zetels, D66 zakt naar 5 zetels
De BoerBurgerbeweging (BBB) komt in de nieuwste prognose van persbureau ANP uit op 17 zetels in de Eerste Kamer. De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zakt terug naar in totaal 22 zetels, tien minder dan de regeringspartijen nu hebben.
BBB, de grote winnaar van de verkiezingen, stond bij de eerste exitpolls van Ipsos op de verkiezingsavond nog op 15 zetels. Later groeide dat aantal al naar 16 zetels. Nu meldt het ANP dat er nog een zetel bij is gekomen in de voorlopige uitslag, na het tellen van vrijwel alle stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen.
Eind mei
De definitieve samenstelling van de Eerste Kamer wordt pas eind mei duidelijk. Dan kiezen de leden van de Provinciale Staten de nieuwe senatoren. Zij zijn niet verplicht om op een kandidaat van hun eigen partij te stemmen, hoewel dat wel gebruikelijk is.
Verder zijn er vaak nog zogeheten restzetels te verdelen: stemmen die partijen 'over' hebben, maar die niet genoeg zijn voor een zetel. Soms maken partijen daar onderling afspraken over, zoals vier jaar geleden gebeurde.
De nieuwe prognose van het ANP is gebaseerd op de voorlopige uitslagen in alle gemeenten, op 95 procent van de getelde stemmen in Amsterdam en op de voorlopige uitslag van Nederlanders die in het buitenland wonen.
In de Eerste Kamer zijn 75 zetels te verdelen. De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie haalt daarvan volgens de laatste prognose nog geen derde binnen:
Bij de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag kwam de BBB als winnaar uit de bus. De partij van Caroline van der Plas werd in alle provincies de grootste.
Vooral in Drenthe en Overijssel wisten veel kiezers de partij te vinden. Daar stemde ongeveer een derde van de kiezers op de BBB, die zich in de campagne heeft geprofileerd als plattelandspartij. Toch scoorde de BBB ook in stedelijke gebieden goed. Vooral in middelgrote gemeenten wist de partij kiezers aan zich te binden, ook in de Randstad.
Veel BBB-kiezers zeggen dat hun keuze in het stemhokje vooral een stem tegen het kabinet was. Het stikstofbeleid speelde daarbij een doorslaggevende rol.
Over 'links' of 'rechts'
Hoewel de precieze verhoudingen in de Eerste Kamer dus nog niet duidelijk zijn, staat door de enorme winst van de BBB in ieder geval wel vast dat de coalitiepartijen het daar moeilijk zullen krijgen. Voor een meerderheid zijn in de senaat 38 zetels nodig, waarvan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie er volgens de laatste prognose slechts 22 in de wacht slepen.
Aan de 15 zetels van de gezamenlijke GroenLinks/PvdA-fractie - 'over links' - zouden ze dan net niet genoeg hebben om beleid door de Eerste Kamer te loodsen. Als de laatste prognose uitkomt, kunnen ze wel 'over rechts' regeren, met de 17 zetels van de BBB.
GroenLinks/PvdA en BBB denken zeer tegengesteld over grote vraagstukken, zoals stikstof, asiel en klimaat.
