Statenpeilingen: BBB heeft wind mee, PvdA/GroenLinks mogelijk grootste fractie
In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen van komende woensdag timmert BoerBurgerBeweging (BBB) in speciale politieke peilingen stevig aan de weg. Volgens een gemiddelde van de meest recente peilingen van I&O Research en Ipsos/EenVandaag zou de partij van Caroline van der Plas landelijk 12,4 procent van de stemmen halen en daarmee richting de VVD kruipen, die op 14,8 procent uitkomt.
De combinatie PvdA (7,2 procent) en GroenLinks (9,8 procent) lijkt op basis van diezelfde laatste peilingen de grootste fractie in de Eerste Kamer te worden, die 'getrapt' wordt gekozen door Statenleden. Beide partijen doen weliswaar apart mee aan de Provinciale Statenverkiezingen (behalve in de provincie Zeeland), maar hebben aangekondigd één fractie te gaan vormen in de senaat.
Grote verschillen tussen peilingen
Het 'Statengemiddelde' is gemaakt door politicoloog Tom Louwerse, die ook verantwoordelijk is voor de Peilingwijzer voor de Tweede Kamer.
Het beeld in dit gemiddelde kan niet worden beschouwd als een voorspelling voor de uitslag van woensdag, onderstreept Louwerse. Daarvoor is het onderzoek van Ipsos/EenVandaag (van eind februari) en I&O Research (van begin maart) te lang voor de verkiezingsdatum gedaan.
Ook zijn de verschillen in de uitkomsten voor sommige partijen groot. Dat geldt met name voor de VVD, die bij Ipsos bijna 8 procentpunt hoger scoort dan bij I&O Research.
"Het gaat bij deze peilingen nadrukkelijk om een momentopname", zegt Louwerse. "Het dit weekend gepubliceerde onderzoek van I&O Research laat ook zien dat nog lang niet alle kiezers zeker zijn van hun stem en dat bijna een kwart überhaupt nog niet weet op wie te stemmen. En dan is er nog het vraagteken van de opkomst."
Alles wijst er wel op dat de huidige coalitie opnieuw geen meerderheid gaat halen bij deze verkiezingen en dat BBB juist goed gaat scoren. Volgens de verschillende peilingen zou die partij de grootste kunnen worden in Drenthe, Gelderland, Overijssel, Groningen en Friesland.
Het CDA werd in die regio's in het verleden lang beschouwd als hoeder van de agrarische sector, maar dreigt nu stevig terrein te verliezen. De christendemocraten halveren volgens de peilingen van 11,1 procent van de stemmen vier jaar geleden naar 6,1 procent nu.
Belangrijke vraag daarbij blijft hoe hoog de opkomst wordt: het CDA met zijn trouwe, gemiddeld oudere kiezers doet het vaak beter dan gedacht als er relatief veel mensen thuis blijven. Ook de ChristenUnie zit in de min op 3,5 procent. D66 blijft net als de VVD ongeveer op het huidige niveau in de Eerste Kamer, op 7,3 procent.
PVV in de plus
De PVV lijkt een van de winnaars te worden. Volgens 'het Statengemiddelde' zou de partij van Geert Wilders, die vier jaar geleden te lijden had onder het toenmalige grote succes van Forum voor Democratie, nu uitkomen op 10,1 procent. Daarvoor is het wel nodig dat de PVV-kiezers inderdaad naar de stembus gaan, wat bij eerdere Provinciale Statenverkiezingen niet in even grote mate het geval is.
FvD dreigt ver terug te vallen: van de 14,5 procent van 2019 lijkt nog slechts 3,1 procent over te blijven. Andere nieuwkomers in de Eerste Kamer lijken JA21 te worden (5 procent) en Volt (4 procent). 50Plus (1,1 procent) dreigt juist uit de Eerste Kamer te verdwijnen, en Denk (1 procent) lijkt er niet in te komen.
Winst lonkt ook voor de Partij voor de Dieren, die van 4,4 naar 5,6 procent lijkt te groeien. De SP staat stabiel op 5,9 procent. De kleinere partijen zijn de SGP op 2,7 procent en de provinciale partijen, verenigd in OPNL, op 2 procent. BVNL, van Tweede Kamerlid Van Haga, haalt met 0,6 procent de Eerste Kamer in de huidige peilingen niet.
