'Legere kerkbanken bij zondagdienst in merendeel kerken na coronacrisis'
In drie op de vijf kerken zitten op zondagochtend minder mensen dan voor de coronapandemie, meldt het Nederlands Dagblad (ND) na een eigen onderzoek. Ruim 750 kerken vulden daarvoor een vragenlijst in. Vooral dertigers blijven weg.
Veel respondenten schatten de afname van het kerkbezoek op ergens tussen de 10 en de 25 procent, schrijft de krant. In zeker één op de tien kerken blijft meer dan een kwart van de voormalige kerkgangers weg.
De terugloop geldt volgens het ND voor alle kerken, van vrijzinnig tot zeer orthodox. Het is 15 maart precies drie jaar geleden dat de kerken in Nederland dicht moesten vanwege corona.
Minder vaak
Kerken gingen daar destijds verschillend mee om. De zondagdienst werd online gehouden, geschrapt of teruggeschroefd naar een beperkt aantal aanwezigen.
Nu de coronamaatregelen niet meer gelden, is een deel van die kerkgangers nog niet teruggekeerd. Anderen komen minder vaak.
Een specifieke reden voor de terugloop is er niet, denken deskundigen waar de krant mee sprak. Het wegvallen van de routine speelt een rol, maar daaronder liggen diepere beweegredenen, zegt Johan Roeland, universitair hoofddocent media, religie en populaire cultuur aan de Vrije Universiteit in Amsterdam in de krant.
"Over die motivaties weten we nog weinig, maar ik denk dat ze heel divers zijn. De een zal afgehaakt zijn, terwijl een ander is gaan zoeken naar alternatieve mogelijkheden van kerk-zijn."
Vooral dertigers zijn volgens respondenten weggebleven. Daarnaast worden ook twintigers, tieners én 65-plussers relatief veel genoemd. Sommige ouderen zijn nog voorzichtig, maar andere respondenten wijzen er ook op dat veel ouderen aan corona zijn overleden.
Online groei
Roeland denkt dat het wegblijven van twintigers en dertigers naast secularisatie nog andere redenen kan hebben. "Het is ook mogelijk dat zij alternatieven hebben gevonden. Deze groepen waren namelijk al meer ontvankelijk voor religieuze bronnen buiten de lokale gemeenschap, zoals vormen van online religie. Ook hier geldt dat corona culturele ontwikkelingen heeft versterkt, die al gaande waren.'
Overigens is er wel een toename van online kerkgangers. Als de fysieke en online kijkers bij elkaar opgeteld worden, ontstaat een ander beeld: "In een minderheid van de gemeenten is dan sprake van een afname (ruim een kwart), terwijl in de rest van de gemeenten het aantal volgers van de diensten gelijk blijft of zelfs groeit", schrijft het ND.
Bij 36 procent van de kerkgemeenten is er dan sprake van groei. Daarbij geldt wel de kanttekening dat de gemeenten weinig zicht hebben op wie de online kijkers zijn, en hoe intensief en lang de livestreams van de diensten bekeken worden.
