Rutte naar Italiaanse premier Meloni, migrantenschepen hoog op de agenda
Premier Rutte bezoekt vanmiddag zijn Italiaanse collega Meloni. Op de officiële agenda staan "de oorlog in Oekraïne, de goede samenwerking tussen Nederland en Italië en actuele thema's op de Europese agenda, zoals economie, migratie en energie", zo meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.
Vooral het onderwerp migratie is voor Meloni en Rutte van groot politiek belang. De twee regeringsleiders spraken begin vorige maand op de EU-migratietop af elkaar hier snel over te spreken. "Haar zorg is het businessmodel met die bootjesmokkelaars", lichtte Rutte later toe.
Meloni staat, net als eerdere Italiaanse premiers, onder politieke druk om iets te doen aan de migrantenschepen die vanaf Turkije of Noord-Afrika naar Italië varen. De recente schipbreuk voor de kust van Calabrië, waarbij zeker 59 mensen om het leven kwamen, heeft het politieke debat extra aangewakkerd.
In Nederland staat op zijn beurt Rutte onder politieke druk om iets te doen aan de asielcrisis. Niet in de laatste plaats door zijn eigen VVD-fractie in de Tweede Kamer. In november moest hij beloven echt werk te gaan maken van het beperken van de asielinstroom.
Reddingsschepen van ngo's
Doorn in het oog van de Italiaanse regering zijn de reddingsschepen van ngo's (niet-gouvernementele hulporganisaties), die mensen uit zee of van onveilige boten oppikken. Het gaat om schepen van bijvoorbeeld Artsen zonder Grenzen, Mission Lifeline, Sea-Watch en ook om andere, minder bekende, schepen die soms onder Duitse of Nederlandse vlag varen.
In 2018 zei de toenmalige Italiaanse vicepremier Salvini daarover: "Vaar maar door naar Nederland met je migrantenschip." Ook de latere premier Draghi worstelde met het probleem. Regelmatig kregen de schepen in 2021 geen toestemming om af te meren en dobberden ze dagen op zee. Italië wilde zo het punt maken dat ook andere EU-landen voor de migranten op de schepen moeten zorgen.
En nu eist ook Meloni dat Italië eindelijk wordt geholpen. Volgens haar zijn er ngo's die samenwerken met mensensmokkelaars. Zij wil dat de EU afspraken maakt met Noord-Afrikaanse landen als Libië en Tunesië, waarvandaan veel onzeewaardige migrantenboten vertrekken.
Rutte is Meloni al een beetje tegemoetgekomen door te zeggen dat er "goede en slechte ngo's" zijn en dat de EU het "businessmodel van mensensmokkel kan stukmaken". Gisteravond nuanceerde hij dat door te zeggen "dat sommige ngo's met de beste intenties onbedoeld een bijdrage leveren aan dit model".
Vanuit Italië reizen nu veel migranten illegaal door naar andere EU-landen waar zij asiel aanvragen. Zij worden vaak niet teruggestuurd, ook al omdat onduidelijk is waar zij de EU binnenkwamen.
Daarom wil Rutte dat EU-landen het Dublin-akkoord beter gaan uitvoeren. Dat wil zeggen dat mensen asiel moeten aanvragen in het land waar zij zijn binnengekomen, en naar dat land moeten worden teruggestuurd als zij toch naar een ander EU-land doorreizen.
Italië heeft gezegd bereid te zijn de oude Dublin-afspraken nieuw leven in te blazen, maar dan moeten de andere EU-landen wel helpen de illegale migrantenstroom via de Italiaanse kust te stoppen. Ook moeten de landen eerlijker het aantal 'terechte' asielzoekers verdelen, vindt Italië.
Vorige maand maakten de EU-landen nieuwe afspraken over het bewaken van de Europese buitengrenzen. Dat betekent uitbreiding van het Europese grens- en kustwachtagentschap Frontex en misschien uitbreiding van het hekkenstelsel aan de bepaalde grensdelen, zoals in Bulgarije.
Hoe concreet de afspraken van Rutte met Meloni gaan worden blijkt vanmiddag, op hun gezamenlijke persconferentie.
