Hervorming jeugdhulp vastgelopen, gemeenten zien kosten alleen maar oplopen

Het was een van de gemeenten die de kosten voor de jeugdzorg nog binnen het budget wist te houden, maar ook Utrecht zegt nu een tekort van 7,2 miljoen euro te verwachten dit jaar. Het college waarschuwt in een brief aan de gemeenteraad dat Utrechtse kinderen en gezinnen die een beroep doen op jeugdhulp hier de gevolgen van gaan merken, onder andere door langere wachtlijsten.

Het is crisis in de jeugdzorg. Daarom wordt er al sinds 2021 gesproken over een aanpassing van het systeem. Belangrijke vraag daarbij: moeten er grenzen worden gesteld aan welke zorgvragen er wel en niet onder jeugdhulp moeten vallen? Door lichtere zorg te laten vallen blijft er meer geld over voor ernstiger problemen.

Maar de gesprekken tussen het ministerie van Volksgezondheid (VWS), de gemeenten, zorgaanbieders, cliëntenorganisaties en professionals verlopen stroef. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie van Volksgezondheid ruziën over de vraag wie het risico draagt bij toekomstige overschrijdingen van het budget. Komt die rekening bij het Rijk of de gemeente te liggen?

De Eerste Kamer had staatssecretaris Van Ooijen (Jeugdzorg) gevraagd voor 1 maart met een update over de onderhandelingen te komen. Een woordvoerder van VWS laat aan de NOS weten dat de onderhandelingen niet zijn geklapt maar dat ze er voorlopig ook nog niet uit zijn.

Jeugdhulpplicht

Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Dat varieert van hulp bij opvoedproblemen of dyslexie tot complexe zorg bij zware mentale problemen of uithuisplaatsingen. Gemeenten krijgen hier geld voor van het Rijk maar hebben steeds weer te maken met bezuinigingen op het budget. Vooruitlopend op de hervorming is in het regeerakkoord al een bezuiniging van 374 miljoen euro ingetekend.

Maar ondertussen lopen de kosten voor de jeugdzorg bij de gemeenten alleen maar verder op. In de huidige Jeugdwet staat dat gemeenten de plicht hebben om jeugdhulp en ondersteuning te bieden. Een op de tien jongeren tot 22 jaar krijgt inmiddels een vorm van jeugdhulp. De afhandeling kost ook meer tijd omdat de hulpvragen steeds complexer worden.

Eind vorig jaar sloeg de gemeente Den Haag al alarm. De gemeenten heeft in 2022 zo'n 60 miljoen euro extra moeten uitgeven aan de jeugdzorg.