Veel donaties aan islamitische en Turks-Nederlandse noodhulporganisaties
Giro 555 van de gezamenlijke hulporganisaties, waaronder Rode Kruis, Unicef en Oxfam Novib, is gisteren opengesteld en achter de schermen wordt hard gewerkt aan een grote inzamelingsactie op televisie, volgende week. Maar intussen hebben Turks-Nederlandse en islamitische hulporganisaties samen waarschijnlijk al meer geld binnengehaald dan de grote ngo's. Het gaat om enkele miljoenen euro's, blijkt uit een rondgang van de NOS.
De islamitische stichting IHH Nederland had vanmorgen ruim 1,1 miljoen euro op de teller staan. De Nederlandse tak van Diyanet, het Turkse overheidsorgaan voor godsdienstzaken, heeft 1,5 miljoen euro opgehaald. De Stichting Nederlands Turkse Vrijwilligers heeft bijna 437.000 euro aan donaties gekregen.
Islamic Relief Nederland zegt 50.000 euro opgehaald te hebben. Bij andere, kleinere organisaties gaat het om tienduizenden euro's.
Goed bekend
Samen hebben de Turks-Nederlandse en islamitische organisaties in de eerste dagen na de ramp dus al zeker drie miljoen euro opgehaald. Het Rode Kruis had gisteren, voor het openstellen van giro 555, 2 miljoen euro binnengekregen. Over Giro555 van de gezamenlijke hulporganisaties is nog niets bekend.
Turkse Nederlanders lijken dus niet alleen aan de reguliere Nederlandse kanalen, maar ook aan Turks-Nederlandse of islamitische organisaties te doneren. "Het zijn organisaties die bij de Turken goed bekend zijn", zegt directeur Hüseyin Gündüz van IHH Nederland. "Ze hebben er bijvoorbeeld eerder ook al aan gedoneerd en weten daarom dat ze betrouwbaar zijn. Donateurs van onder andere Diyanet vertrouwen op de autoriteiten daar."
Toegang tot rampgebied beperkt
IHH Nederland is ter plekke in Turkije en deelt daar volgens Gündüz voedsel en dekens uit. Op de achtergrond zijn ze bezig met het opzetten van tijdelijke containerwoningen, waar mensen kunnen wonen tot er nieuwe huizen zijn gebouwd.
Er zijn in heel Nederland inzamelingsacties en andere initiatieven van individuele Turkse Nederlanders, die vaak per vracht spullen willen brengen naar het rampgebied. Niet iedereen heeft hierover al contact met de autoriteiten in Turkije.
Dat kan problemen opleveren: om nog meer chaos te voorkomen heeft de Turkse overheid de toegang tot het rampgebied voor individuele vrachten beperkt. "Het duurt vrij lang voordat het op de goede locatie aankomt. Wij vinden het praktischer om voorzieningen vanuit Turkije te regelen", zegt Gündüz.
Woordvoerder Bastiaan van Blokland van het Rode Kruis en Giro 555 ziet ook dat er andere kanalen voor hulp zijn. Hij kan zich voorstellen dat er veel betrokkenheid is vanuit de Turkse en Syrische gemeenschap, maar ziet ook risico's. "Denk goed na. Professionele hulporganisaties hebben korte lijnen met plaatselijke partners, die ervoor zorgen dat het geld effectief en snel besteed wordt."
Het Nederlandse Rode Kruis zet het geld dat zij ophalen door naar de partnerorganisaties in de regio, de Turkse en Syrische Rode Halve maan. Die besluiten ter plekke waar het aan besteed wordt. "Zij zijn in de lead."
Niet genoeg
Maar dat argument zal islamitische Nederlanders niet overtuigen, denkt Ethem Emre, voorzitter van de Kamer van Koophandel Nederland - Turkije. Veel mensen van Turkse afkomst geven liever aan een Turkse organisatie die ze al kennen, zegt ook hij.
"Die denken: dan is dat geld meteen daar. Zonder bureaucratie. Het Rode Kruis geeft het misschien in delen." Hij ziet vanuit de islamitische gemeenschap en Turkse bedrijven tientallen initiatieven om geld op te halen.
Daar is hij blij mee, maar hij denkt dat het niet genoeg is. "De Nederlandse overheid en het Nederlandse bedrijfsleven blijven erg stil. Er is veel geld nodig, en ook zwaar materieel. Niet alleen voor de eerste nood, maar ook voor de wederopbouw. De kleine ondernemers daar zijn niet verzekerd, ik mis de solidariteit."
Giro 555 komt aan het eind van de middag of morgenochtend met een eerste tussenstand over het ingezamelde geld.
