Slachtoffers Japanse bezetting in gesprek met kabinet over excuses en compensatie
De Stichting Japanse Ereschulden gaat met het kabinet in gesprek over excuses en compensatie voor slachtoffers van de Japanse bezetting van de toenmalige kolonie Nederlands-Indië. Dat bevestigt de stichting aan de NOS naar aanleiding van berichtgeving in Trouw.
De gesprekken volgen op een rechtszaak die de Stichting Japanse Ereschulden (SJE) aanspande tegen de Nederlandse staat. SJE eiste daarbij financiële compensatie voor de Nederlandse onderdanen die hebben geleden onder de Japanse bezetting in Nederlands-Indië, van 1942 tot 1945. Die jaren kregen slachtoffers te maken met onder meer uithongering, marteling en seksuele uitbuiting.
Gevangenen uit de Japanse concentratiekampen, dwangarbeiders en andere slachtoffers van de Japanse bezetting vinden dat hun leed na de bezetting onvoldoende is erkend. Voor dat gebrek aan erkenning en de slechte ontvangst in Nederland willen ze excuses, zegt de vicevoorzitter van de stichting.
SJE wijst erop dat Nederlanders die slachtoffers werden van de Duitsers wel een schadevergoeding kregen, maar die van de Japanse bezetting niet.
De rechter wees een eis tot financiële compensatie afgelopen zomer af, maar raadde het kabinet aan om met SJE in gesprek te gaan. Er zijn tot nu toe twee gesprekken geweest met topambtenaren van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Trouw schrijft dat er met de twee advocaten van SJE gesproken wordt over een excuus aan de nabestaanden.
Volgende maand staat een gesprek gepland met staatssecretaris Maarten van Ooijen, die verantwoordelijk is voor de zorg voor oorlogsgetroffenen. Het ministerie wil hier niks over zeggen, laat een woordvoerder weten aan de NOS.
Geen compensatie van Japan
Slachtoffers van de Japanse bezetting kregen nooit financiële compensatie voor hun leed. Japan kocht dat af met een bedrag van 10 miljoen dollar bij de Nederlandse staat, waarbij Nederland Japan vrijwaarde van schadeclaims. Daarom spande SJE vorig jaar een rechtszaak aan tegen de Nederlandse overheid.
Het is voor de nabestaanden niet mogelijk om compensatie te krijgen van Japan, vanwege twee verdragen die Nederland met Japan sloot: het Vredesverdrag van San Francisco uit 1951 en het Stikker-Yoshida Protocol uit 1956.
Eind jaren 90 spanden slachtoffers en nabestaanden al een rechtszaak aan tegen Japan, maar daar werd gewezen op de verdragen, zegt de vicevoorzitter van de SJE.
Vaker excuses gemaakt
Het kabinet heeft in de afgelopen jaren meermaals excuses aangeboden aan groepen die geleden hebben onder de onafhankelijkheidsoorlog tussen 1945 en 1949. Vorige maand bood het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer excuses aan aan de Indische en Molukse gemeenschap, voor "de kille ontvangst" in Nederland na 1949.
Begin 2022 maakte premier Rutte "diepe excuses" aan de bevolking van Indonesië voor het Nederlandse geweld tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. In 2020 bood koning Willem-Alexander tijdens zijn staatsbezoek aan Indonesië excuses aan voor het oorlogsgeweld in die tijd.
