Nieuwe Russische bevelhebber in Oekraïne lijkt opmaat voor opschaling

• 

  Iris de Graaf

  Correspondent Rusland

Opnieuw worden de kaarten geschud bij het Russische ministerie van Defensie: Valeri Gerasimov, het hoofd van de generale staf van het Russische leger, is benoemd tot de nieuwe bevelhebber van de Russische strijdkrachten in Oekraïne. Dat meldde RIA Novosti op basis van bronnen binnen het Russische ministerie van Defensie. Gerasimov vervangt generaal Sergej Soerovikin, die naar verluidt zijn plaatsvervanger wordt.

Het is de zoveelste verandering in de legertop in korte tijd; Soerovikin was als commandant van de 'speciale operatie' aangesteld op 8 oktober. Dat was de dag dat de brug tussen Rusland en Krim door een explosie zwaar beschadigd werd. Onder Soerovikins leiding voerde Rusland daarna de grootste raketaanvallen uit sinds het begin van de 'speciale operatie' op 24 februari. Ook de Oekraïense energie-infrastructuur werd een doelwit.

Cherson

Soerovikin staat bekend als 'Generaal Armageddon' ofwel de generaal die de wereld in brand zet. Het Kremlin hoopte met Soerovikin het leger te hervormen en meer successen te boeken in Oekraïne. Soerovikin is er volgens militair analisten langzaam in geslaagd het leger beter te organiseren en er meer discipline in te pompen, maar hij wordt ook geassocieerd met de terugtrekking in oktober van de Russische troepen uit Cherson, een van de grootste nederlagen voor Poetin in het afgelopen jaar.

Gerasimov staat bekend als een slim en gerespecteerd generaal. Met hem hoopt Rusland het tij te keren. In een verklaring zegt het Russische ministerie van Defensie dat "het opwaarderen van de leiding van de speciale militaire operatie" nodig is vanwege de toegenomen taken en doelen die het Russische leger probeert te realiseren, en dat er behoefte is aan betere coördinatie tussen legeronderdelen en een betere regie over strijdkrachten.

Eenhoofdige legerleiding

Een aantal militaire bloggers zegt dat het voor de overwinning noodzakelijk is dat er iemand aan de top staat die alle 'structuren' met elkaar verbindt. Zo schrijft militair blogger Sjoerigin op Telegram dat er te veel los van elkaar geopereerd wordt: het Tsjetsjeense leger vecht onder leiding van Ramzan Kadyrov, het Wagner-huurlingenleger onder leiding van Jevgeni Prigozjin en het officiële Russische leger vocht onder leiding van Soerovikin.

"Vanaf nu vallen alle soorten Russische strijdkrachten, van de luchtvaart en de GROE (inlichtingendienst) tot de marine en de strijdkrachten in Oekraïne onder een en dezelfde persoon: Gerasimov. Een dergelijke vereniging van krachten is ongekend", schrijft Sjoerigin.

Opschaling

Gerasimov, die dus al de hoogste Russische militair onder de minister van Defensie was, krijgt als opperbevelhebber van de 'speciale operatie' tegen Oekraïne nog meer macht en gaat vanaf nu alle Russische strijdkrachten aanvoeren; zowel in Rusland als in Oekraïne. De landmacht, luchtmacht én de inlichtingendiensten - alles onder leiding van een en dezelfde man. Het Ministerie van Defensie hoopt dat dat de speciale operatie "efficiënter maakt".

Maar het lijkt ook vooral te wijzen op een opschaling. Hoe dat er concreet uit gaat zien is nog onduidelijk, maar militaire bloggers en analisten verwachten binnenkort onder Gerasimov een nieuw grootschalig offensief te zien.

Nieuwe mobilisatie

Onder gewone Russen roept het vooral veel vragen op. Zo vragen mensen zich bijvoorbeeld af of dit automatisch betekent dat het gehele Russische leger ingezet zal worden bij de gevechten in Oekraïne. Of dat onder Gerasimov wellicht een nieuwe mobilisatieronde wordt afgekondigd.

Geruchten over mobilisatie hangen al weken in de lucht. Zo zei de Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov op 31 december dat "de Russische autoriteiten de grenzen gaan sluiten voor mannen, de staat van beleg gaan afkondigen en een nieuwe mobilisatiegolf beginnen''. Het Kremlin ontkent dat, maar het aanstellen van een nieuwe generaal voedt dit soort angsten.

Duidelijk is wel dat de benoeming van Gerasimov past in de militaire doelstellingen van minister van Defensie Sjojgoe en president Poetin zoals ze die in december aankondigden: het opschalen van de 'speciale operatie' door hervormingen in het leger. Ook in Poetins nieuwjaarstoespraak was duidelijk dat er voor hem geen weg terug is: hij riep het Russische volk op zich klaar te maken voor 'zware offers en een lange strijd'. Steeds harder ingrijpen en opschalen blijft daarmee vooralsnog de lijn die Rusland volgt.