Overleg op Catshuis over slavernijverleden, comités wijzen datum excuses af

Op het Catshuis in Den Haag overleggen leden van het kabinet en organisaties en vertegenwoordigers van het Caribisch deel van het Koninkrijk en Suriname over het slavernijverleden. Volgens uitgelekte plannen wil het kabinet over anderhalve week excuses aanbieden voor de slavernij, maar belanghebbenden vinden de excuses overhaast en er is ook discussie over de datum.

Het is de bedoeling van het kabinet dat premier Rutte op 19 december in Nederland namens de Staat met verontschuldigingen komt en dat andere ministers dat in Suriname en de Caribische eilanden zullen doen.

In een brief hebben slavernijcomités in Nederland, Suriname, Curaçao en Aruba vandaag een oproep gedaan aan het kabinet om de excuses op 1 juli volgend jaar uit te spreken. Dan wordt herdacht dat het precies 150 jaar geleden is dat de slavernij feitelijk ophield te bestaan, in 1873. De organisaties zijn tegen 19 december omdat die dag geen speciale betekenis heeft.

Ook is er kritiek van belangenorganisaties dat de excuses in Suriname worden aangeboden door minister Weerwind (Rechtsbescherming) en niet door Rutte of de koning.

Kritiek uit Suriname

Voor het gesprek herhaalde voorzitter Roozer van het Surinaamse Nationaal Comité Herdenking Slavernij dat hij tegen 19 december als datum is. Hij zei niet te weten waarop dat moment is gebaseerd. Volgens hem is de datum "volstrekt willekeurig" gekozen. "Misschien zijn er vanuit de kant van het kabinet motieven of redenen om 19 december te kiezen, maar wij weten het absoluut niet."

Volgend jaar is een herdenkingsjaar en Roozer vindt het niet te begrijpen dat de excuses daarvóór worden aangeboden. Hij zei zich geschoffeerd te voelen door het kabinet: "Je gaat ervan uit dat het op een manier gebeurt waar beide partijen tevreden over zijn, maar dat is bij ons absoluut niet zo."

Geen helder gezamenlijk beeld

Ook Mercedes Zandwijken, de oprichter van de stichting Keti Koti Tafel, is kritisch over de aanpak van het kabinet. Ze zei te hopen dat de organisaties premier Rutte ervan kunnen overtuigen dat 19 december de start van een dialoog moet worden. "Het is gebruikelijk, als je excuses maakt, dat je met elkaar overeenkomt waar die excuses over moeten gaan. Als je niet een helder gezamenlijk beeld hebt, kun je weleens een excuus maken dat helemaal fout valt."

De Curaçaose schrijver en acteur Roland Colastica zei dat hij het gesprek inging met een positieve inslag: "We gaan praten over de toekomst." Op de vraag of 19 december als datum acceptabel is, antwoordde hij: "Het had al op 1 juli 1863 moeten gebeuren, dus 19 december is voor mij prima." Maar hij benadrukte wel dat excuses het begin moeten zijn van een nieuw tijdperk.