Maatregel gezinshereniging blijft overeind, asieladvocaten boos

De nieuwe beleidsmaatregel voor gezinshereniging blijft voorlopig overeind, heeft staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) vanochtend verklaard. Hij wil dat 'een hogere rechter' zich eerst buigt over de maatregel voordat hij die intrekt, "opdat wij allemaal duidelijkheid hebben".

De asielafspraken uit augustus blijven van kracht tot "een eindrechter een oordeel heeft geveld", aldus Van der Burg. Daarmee doelt hij op een uitspraak van de 'gewone' meervoudige kamer van de rechtbank, in plaats van een uitspraak van de voorzieningenrechter zoals die in Haarlem die maandag bepaalde dat het gezin van een Syrische statushouder direct naar Nederland mocht komen. Dat leidde direct tot veel discussie.

Binnen de coalitie werd in augustus afgesproken dat statushouders hun gezinsleden pas mogen laten overkomen als ze in Nederland een woning hebben. Als dat na vijftien maanden nog niet is gelukt, krijgen de familieleden alsnog een visum. "De nareismaatregel staat nog steeds", zei Van der Burg vanochtend.

Volgens Van der Burg ging de zaak van de Syrische vrouw echt om een specifiek geval. De voorzieningenrechter heeft geen uitspraak gedaan over de nareisbeperkingen die het kabinet heeft getroffen, zegt hij. In andere zaken blijft het nieuwe beleid dus overeind.

"Niet helemaal onverwacht, maar ook teleurstellend," zegt Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging Asieladvocaten en -Juristen, over dit standpunt van de staatssecretaris.

"Het zou opmerkelijk zijn als de staat de maatregel niet intrekt", zei Eikelboom eerder tegen NRC. Het betekent namelijk dat er veel meer vergelijkbare gezinsherenigingszaken zullen volgen. In alle gevallen kan het nog wel even duren voordat er een definitief oordeel ligt.

"Je frustreert hiermee gewoon de rechtsgang," zegt advocaat Ullersma die Al Mullaabid bijstond in de zitting. "Normaal moet je een besluit van de IND eerst aanvechten bij de IND en daarna nog in beroep, voordat je aan de rechter toekomt. Daar kunnen al weken overheen gaan. Dan kan het nog maanden duren voordat er een eerste zittingsdag is bepaald, omdat de zaak in een bodemprocedure wordt behandeld door drie rechters. Je moet dan rekening houden met drie agenda's. Tegen de tijd dat er een eerste zittingsdatum is bepaald, is het gezin mogelijk al overgekomen naar Nederland en dan verlies je het recht om te procederen omdat je geen belang meer hebt bij zo'n zaak."

Het besluit van het kabinet om de nieuwe gezinsherenigingsmaatregel overeind te houden, verrast Ullersma niet. "Maar ik word hier helemaal niet goed van. Je wist op voorhand: het is onrechtmatig. Nu zegt de staatssecretaris ik wil toch wachten op een bodemprocedure terwijl die heel tijdrovend is."

Asieldeal blijft overeind

Er zijn wel mogelijkheden om sneller uit te komen bij de bodemrechter. "Als de staatssecretaris echt benieuwd is hoe dit afloopt, dan kan hij kiezen voor een 'sprongberoep' en kan hij de rechtbank vragen om dat beroep versneld te behandelen", zegt Eikelboom.

Inmiddels lijkt het erop dat de IND heeft ingestemd met zo'n sprongberoep maar wanneer en door welke bodemrechter de zaak wordt behandeld, is nog niet bekend.

Volgens Eikelboom is het goed mogelijk dat een rechter dan de redenering van de voorzieningenrechter in Haarlem volgt. Het oordeel van de voorzieningenrechter is volgens hem namelijk helemaal niet zo specifiek als de staatssecretaris zegt omdat die uitspraak in algemene bewoordingen zegt dat de nieuwe maatregel in strijd is met Europees recht. "Je zou willen dat de staatssecretaris aan de veilige kant zit van wat juridisch haalbaar is als het gaat om mensenrechtenschendingen, maar dat doet hij niet."

Volgens de IND lopen sinds de asielafspraken in augustus zo'n twintig zaken tegen de IND over nareizigers bij de rechter.