Middenveldtombola bij Oranje: 'Simons en Lang kunnen boel opschudden'

• Jesse Wieten

  redacteur Nederlands elftal

Met topscorer Memphis Depay terug in de basis krijgt de aanval van Oranje tegen Qatar een impuls in de laatste groepswedstrijd van dit WK. Gezien het spel van vrijdag tegen Ecuador (1-1) kan ook het middenveld een prikkel gebruiken, bijvoorbeeld met de "onbevangenheid" van Xavi Simons of Noa Lang.

"Wij moeten gewoon ons spel in balbezit verbeteren", benoemde Louis van Gaal het euvel. "Daar zullen we aan blijven werken. Of we het redden dit toernooi, dat kan ik niet garanderen. Maar ik denk het wel. We hebben verschillende keuzes voor het middenveld en die kan ik uitproberen."

Na twee wedstrijden op het WK en na tien interlands met dit systeem dit kalenderjaar, is het voor de bondscoach nog zoeken naar de beste bezetting van de middenlinie. Alleen Frenkie de Jong is zeker van zijn plek. Voor hem geen tombola.

De Spaanse krant AS kopte deze week 'Solo en Qatar', 'Alleen in Qatar', boven een artikel over de positie van De Jong bij Oranje. Hij moet het veelal alleen doen. De meest gebruikte middenvelders naast De Jong dit jaar, Teun Koopmeiners, Steven Berghuis en Davy Klaassen, zijn niet van Europees topniveau.

Frenkie de Jong: 'Maak me geen zorgen'

Frenkie de Jong ziet zelf geen probleem. "Het maakt me in principe niet uit wie er naast me staat", zei hij tegen de NOS. "Ik ben een speler die vaak aan de bal moet komen, veel betrokken moet zijn bij het spel. Dat gebeurt bij Oranje altijd wel. Ik maak me geen zorgen. Iedereen in onze selectie heeft kwaliteit."

Voor de drie middenveldposities in het huidige systeem benutte Van Gaal dit jaar in tien interlands verschillende varianten. Tegen Ecuador startte Koopmeiners als controleur rechts naast De Jong en Klaassen als meest aanvallende middenvelder.

Rafael van der Vaart zag dat De Jong de bal vaak ging halen tussen de centrale verdedigers en die vervolgens niet meer kwijt kon. "In het midden is dan niemand meer die de bal wil hebben. Dat doen we helemaal niet meer. Koopmeiners gaat op rechtsback de bal halen en speelt dan breed of terug. Zo kom je niet aan voetballen toe."

'De Roon blijft tenminste in het midden'

Wat er verder misging, wijzen ook de statistieken uit. Oranje ondernam slechts twee doelpogingen en ook het aantal passes van de middenvelders naar het vijandelijke strafschopgebied was tegen Ecuador beneden peil. Van de middenvelders bracht Koopmeiners de bal twee keer in de zestien van Ecuador en De Jong en Klaassen geen enkele keer.

Marten de Roon viel tegen Ecuador in voor Koopmeiners en mag hopen op een basisplaats tegen Qatar. Dan heeft Van Gaal in elk WK-duel een andere middenvelder naast De Jong opgesteld, na Berghuis tegen Senegal en Koopmeiners tegen Ecuador. Van Gaal weet dat hij op De Roon kan bouwen.

Van der Vaart kan zich vinden in een eventuele keuze voor de middenvelder van Atalanta. "Die blijft tenminste in het midden staan en speelt de bal naar de goede kleur. Dan komt er een beetje systeem in."

'Stijgende ontwikkeling bij Simons'

Met Kenneth Taylor en creatievelingen Noa Lang en Xavi Simons kan de bondscoach ook gaan voor verandering. De drie kwamen dit WK nog niet in actie. De 20-jarige Ajacied Taylor is een optie voor de positie naast De Jong en de 23-jarige Lang kan spelen als aanvallende middenvelder.

De 19-jarige Simons wacht nog op zijn debuut in Oranje. Op de training van zaterdag maakte de PSV'er een uitstekende indruk. De middenvelder scoorde een paar keer fraai in het partijspel. Simons maakt vorderingen, zo ziet Van Gaal.

"Ik heb tegen Xavi gezegd dat hij een stap zou kunnen maken", aldus de bondscoach. "Ik zie een stijgende ontwikkeling, in z'n geheel. Hij probeert uit te voeren wat wij van hem vragen. Ik ben op trainingen ook meer gefocust op dit soort spelers, dan op de spelers die ik al goed ken."

Simons is bezig aan zijn eerste seizoen bij PSV en maakte in de eerste veertien competitiewedstrijden acht doelpunten. Uit de woorden van Van Gaal viel op te maken dat Simons tegen Qatar niet op een basisplaats hoeft te rekenen. Mogelijk kan hij wel invallen.

"Het hangt ook van een wedstrijd af of die stap die hij kan maken ook echt zorgt voor een wisseling van de wacht", zei Van Gaal. "Daar kan ik nu niets over zeggen. Het hangt er ook een beetje van af hoe de tegenstander speelt."

Als het aan Pierre van Hooijdonk ligt, start Simons. "Ik denk dat je wat onbevangenheid moet hebben in het elftal", zei de oud-international. "Op dit moment is dat er niet. Dan kijk je eigenlijk al snel naar Simons, maar ook Lang is een type dat onverstoorbaar is. In dit geval kan dat de zaak weleens goed opschudden."

Aanvoerder Virgil van Dijk hintte zondag op verandering: "Misschien verlangt deze wedstrijd wel wat anders. Niet qua formatie, maar misschien wel met een wat ander type spelers." Doelde hij op Simons? "Zo, die was wel goed. Maar het was training. En training of wedstrijd, dat is iets heel anders."