Wat gebeurde er op het WK van 2010 in de kleedkamer van Oranje?

"Arjen Robben! Op weg naar, op weg naar... Arjen Robben! Oooohh." In de derde WK-finale van het Nederlands elftal, in 2010, voorkwam de teen van Iker Casillas de openingstreffer. En de rest is geschiedenis. Niet Nederland, maar Spanje werd wereldkampioen.

Maar dat Oranje überhaupt in de finale kwam van dat toernooi, mag nog altijd een klein mirakel worden genoemd. In de kwartfinale tegen Brazilië werd het team van toenmalig bondscoach Bert van Marwijk he-le-maal zoekgespeeld. Het had bij rust niet 1-0 moeten staan, maar minstens 2-0 of 3-0.

Het elftal dat die 2de juli in het Zuid-Afrikaanse Port Elizabeth met de staart tussen de benen de catacomben opzocht, kwam er een kwartier later getransformeerd weer uit. Wat heeft zich dáár, in de kleedkamer van het Nelson Mandela Bay Stadium, precies afgespeeld?

Het was wellicht de meest opzienbarende wederopstanding van het Nederlands elftal ooit. Voor rust kon commentator Frank Snoeks alleen maar reppen over "de onvoorstelbare vrijheid van Robinho" of het "kraken" van de Oranje-defensie.

Iedereen die deze wedstrijd zag, zag honger bij de 'Goddelijke Kanaries' en geen kans voor Oranje. En iedereen kon even 'dankjewel' zeggen tegen doelman Maarten Stekelenburg voor zijn reddingen.

Eenmaal zittend in de kleedkamer, uithijgend van die eerste helft, viel er bij de spelers van Oranje eerst een stilte. Er werd wat gefluisterd, er klonk wat geklaag en gevloek, maar meer niet.

Wesley Sneijder kon er niet tegen en nam het woord. "Ik ben toen wel heftig geweest", blikt de middenvelder, die vijf treffers maakte dat toernooi, twaalf jaar later terug in Andere Tijden Sport.

"Ik zei dat we als een stelletje schijterds bezig waren, dat we veel te veel ontzag hadden voor de Brazilianen. En dat het leek alsof we met poep in ons broek op het veld stonden."

'Gefeliciteerd'

Daarna was het de beurt aan Van Marwijk. Hij baarde opzien door te beginnen met "gefeliciteeeerd!" De spelers veerden op. Wat bedoelt hij nou?

Van Marwijk, twaalf jaar later: "Ik heb ze gefeliciteerd. Dat het nog maar 1-0 stond. En ik zei dat ik nog niet naar huis wilde. Dat we nog niet naar huis gáán ook. Dat wij deze wedstrijd nog gaan winnen."

Kees Jansma, perschef van Oranje, had op dat moment nog een andere overtuiging. Hij kreeg, vlak voor hij de kleedkamer opzocht, een sms'je van zijn vrouw waarin één woord stond: "Kansloos." En hij kon haar geen ongelijk geven.

Maar er gebeurde wat toen Van Marwijk aan zijn speech begon. Hij greep terug op alles wat er de voorbije twee jaar gebeurd was. Dat je geen vrienden hoeft te zijn om toch voor elkaar door het vuur te gaan. Dat je de schroom van je af moet zetten, ook al is het Brazilië.

"En wat zullen ze hiernaast ongelofelijk teleurgesteld zijn, dat het nog maar 1-0 staat."

Grootse speech

Met elk woord dat de keuzeheer uitsprak, gingen de spelers verder overeind zitten. Het geloof dat het nog niet verloren was, ontstond. Jansma kan het zich nog goed herinneren.

"Ik vond zijn speech echt groots, in al zijn eenvoud en directheid. Hij was heel simpel in zijn bewoordingen. Het was doodstil. Het was zijn overtuiging dat het nog niet over was en die kwam bij iedereen aan. Iedereen."

Toen Jansma weer richting het veld liep voor de tweede helft, stuurde hij zijn vrouw een sms'je terug: "We gaan winnen." En zo geschiedde.

Júlio César

Hoe het geschiedde? Er bleek in die tweede helft een opvallende rol weggelegd voor de Braziliaanse doelman Júlio César. Van de sluitpost van Internazionale, winnaar van de Champions League dat seizoen en clubgenoot van Sneijder, was bekend dat hij geen held was bij hoge ballen.

Assistent-bondscoach Frank de Boer gaf verdediger André Ooijer de opdracht om bij hoge ballen voor César langs te springen. En al in de 53ste minuut was het raak. Ooijer blokkeerde het gezichtsveld van César bij een hoge bal van Sneijder en het stond 1-1. Een kwartier later kopte Sneijder uit een hoekschop de 1-2 binnen.

Wat opvalt aan het toernooi, is dat na elke wedstrijd de vrouwen het hotel in mochten. Een formule die door de huidige bondscoach Louis van Gaal in 2022 nog steeds wordt toegepast. En ook het woord 'missie' dat door Van Marwijk telkens werd gepredikt, vertoont raakvlakken met het imagineren van de wereldtitel van Van Gaal.

Missie, team

Van Marwijk: "Vanaf dag één hebben we gezegd tegen elkaar: luister, we hebben hele goede spelers, misschien niet de allerbeste van de wereld, maar we moeten zorgen dat we het beste team worden."

Ooijer: "Vanaf het eerste moment zei hij: we hebben een missie. En dat was het WK winnen. En die missie hebben we met z'n allen. Iedereen die hier is, de spelers, de staf, alles eromheen."

Bekijk hier een samenvatting van de wedstrijd Nederland - Brazilië op het WK 2010:

Jansma: "Van der Vaart, Sneijder, ze maakten er grappen over. Zou hij vandaag weer over die missie beginnen? Maar het kwam binnen in die hoofden en het is er niet meer uit gegaan."

Sneijder: "Hoe vaker je het herhaalt, hoe meer het in je kop gaat zitten. En dan ga je er zelf ook in geloven. Je moet het gevoel hebben dat je wereldkampioen kan worden. En je moet een beetje geluk hebben. Nou, dat hadden we allemaal. Tot aan de finale."