Bij de opening van de klimaattop in Sharm-el-Sheikh heeft secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres in harde bewoordingen gewezen op de noodzaak van het uitvoeren van klimaatmaatregelen. "De uitstoot van broeikasgassen neemt nog steeds toe, de temperatuur stijgt en de planeet nadert het punt waarop de klimaatchaos onomkeerbaar is", zei hij in zijn openingswoord.
"We zitten op de snelweg naar een klimaathel met onze voet op het gaspedaal", zei hij tegen de leiders van de landen die zich hebben verzameld op de klimaattop COP27 in de Egyptische badplaats.
Volgens Guterres moet er een duidelijke keuze worden gemaakt: samenwerken om de uitstoot te verminderen of toekomstige generaties opzadelen met een klimaatramp. "De mensheid heeft de keuze tussen samenwerken en ten onder gaan."
De VN-topman wil een pact tussen de rijkste en de armste landen om de energietransitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie in een stroomversnelling te krijgen. Daarvoor moeten de armste landen geld krijgen om de uitstoot te kunnen verminderen en de huidige gevolgen van de klimaatverandering het hoofd te bieden. Guterres doet vooral een beroep op de twee grootste economieën, de VS en China. Hij vindt dat die een bijzondere verantwoordelijkheid hebben om hun krachten te bundelen en zo'n overeenkomst mogelijk te maken.
We zitten op de snelweg naar een klimaathel met onze voet op het gaspedaal.
'Olie en gas zolang nodig'
De president van de Verenigde Arabische Emiraten, sjeik Mohammed bin Zayed al-Nahya, zei dat zijn land, lid van de olieproducerende landen verenigd in de OPEC, olie en gas zal blijven leveren zolang dat nodig is. Hij zei ook dat zijn land zich daarbij richt op minder uitstoot en schonere verbranding van gas. "Ook wij werken aan hernieuwbare en duurzame energie en een einde aan de uitstoot in 2050." Zayed wees erop dat de VAE en de VS een overeenkomst hebben gesloten ter waarde van 100 miljard dollar om dat te bereiken.
De volgende klimaattop, COP28, is volgend jaar in Dubai, dus in de VAE. Daar zal een eerste evaluatie plaatsvinden van het Klimaatakkoord van Parijs en van de afspraken op eerdere klimaattoppen, ook die van nu, zei president Zayed. In Parijs werd afgesproken dat de opwarming van de aarde ruim onder de 2 graden moet blijven en liefst onder de 1,5 graad.
Tastbare resultaten
Gastheer president Sisi van Egypte benadrukte in zijn toespraak dat er ondanks de grote problemen tekenen zijn van hoop. "Egypte heeft zich ambitieuze doelen gesteld en we zijn vastbesloten die te halen", zei hij. Het land werkt aan een groene economie met een lage CO2-uitstoot en de verplichting om daaraan te werken wordt in de wet verankerd. "We willen tastbare resultaten."
Hij zei dat alle landen in staat zijn dergelijke doelen te halen en dat het daarbij van belang is dat de rijke landen de arme helpen, dat landen elkaar vertrouwen en dat de verantwoordelijkheid wordt gedeeld. Ook hij wees op het belang van financiering voor de armste landen. "We weten wat er moet gebeuren, we hebben het geld en de technologische middelen, maar we moeten de maatregelen ook daadwerkelijk uitvoeren."
Together for implementation
Landen die het meest worden getroffen door klimaatverandering, dringen aan op financiële compensatie. Arme landen die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatproblemen, zijn het kwetsbaarst voor de gevolgen ervan. Zij hebben geld nodig om maatregelen te nemen en om de gevolgen, zoals overstromingen, te bestrijden.
Premier Mia Amor Mottley van Barbados wees erop dat de politieke wil om de maatregelen uit te voeren lijkt te ontbreken. "Daarbij is het zuiden van de wereld afhankelijk van het noorden. Wij hebben grote ambities, maar kunnen ze niet uitvoeren doordat we door andere landen worden gehinderd." Ze wees met name op het belang van een loss and damage fund, een fonds waaruit arme landen kunnen putten om de gevolgen van klimaatverandering te bestrijden en te bekostigen.
Rijke landen moeten bijspringen bij het betalen van die schade. Dit onderwerp ligt gevoelig op de top, maar het besef lijkt te groeien dat dit niet langer kan wachten.
Vandaag en morgen krijgen de delegaties van alle deelnemende landen de kans om in maximaal drie minuten hun belangrijkste punt te maken.
