Het kabinet gaat binnenkort namens Nederland excuses aanbieden voor het slavernijverleden. Haagse bronnen bevestigen een bericht daarover van RTL Nieuws. Het betekent niet dat er directe financiële compensatie komt voor de nazaten van tot slaaf gemaakten voor de schade uit het verleden.
Wel wordt er 200 miljoen euro uitgetrokken voor een fonds waaruit projecten worden betaald voor een betere bewustwording van ons slavernijverleden. Het kabinet maakt ook 27 miljoen euro vrij voor een museum over slavernij.
Het hing al langer in de lucht dat de regering verontschuldigingen zou gaan aanbieden. Een meerderheid van de Tweede Kamer drong daar onlangs op aan, en premier Rutte zei tijdens een bezoek aan Suriname al dat volgend jaar in het teken moet staan van erkenning van het slavernijverleden.
Rekenschap
Koning Willem-Alexander hintte op Prinsjesdag al op een excuses. Hij zei dat de regering al eerder excuses heeft aangeboden voor het optreden van de Nederlandse regering tijdens de jodenvervolging en het extreme geweld van Nederland tijdens de dekolonisatieperiode in Indonesië. "Op weg naar de herdenking van 150 jaar afschaffing van de slavernij in 2023 is er opnieuw aanleiding onszelf rekenschap te geven van ook dit deel van onze geschiedenis", aldus de koning.
In 2023 is het 150 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft. Officieel was dat al tien jaar eerder, maar veel tot slaaf gemaakten waren pas in 1873 echt vrij.
Volgens de bronnen komt het besluit over de excuses volgende maand officieel naar buiten. Het is de reactie op het rapport van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden.
Gevolgen nog altijd voelbaar
Het college adviseerde vorig jaar al dat de premier namens de Staat excuses moet aanbieden voor het slavernijverleden. Daarnaast moet Nederland erkennen dat de slavernij en slavenhandel misdrijven tegen de menselijkheid waren en inzien dat de gevolgen van het slavernijverleden nog altijd voelbaar zijn.
In juli, bij de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij bij Keti Koti zag het kabinet nog af van het maken van excuses. Volgens ingewijden vonden de ministers de timing toen niet goed, omdat er veel maatschappelijke onrust was over stikstof en de dalende koopkracht door de oorlog in Oekraïne.
De VVD ziet overigens weinig in het plan om 200 miljoen euro uit te geven aan het bewustvormingfonds. "Dit geld kunnen we beter besteden aan de toekomst in plaats van het verleden", laat VVD-Kamerlid Van Strien weten. "Wat de VVD betreft is dit geen gelopen race. Kamer aan zet."
NOS op 3 maakte vorig jaar deze video over de betekenis van het aanbieden van excuses voor de slavernij:
