Britse premier Truss treedt af na wekenlange kritiek op beleid
Liz Truss is afgetreden als premier van het Verenigd Koninkrijk. Dat heeft ze vanmiddag tijdens een ingelaste persconferentie op de stoep van Downing Street 10 bekendgemaakt. Ze is de kortst zittende premier die het VK ooit heeft gehad: ze was 45 dagen in functie. Verder was de vierde minister-president in zes jaar tijd.
Aan koning Charles heeft ze laten weten dat ze haar ontslag indient, zei Truss. Ze blijft aan tot haar opvolger gekozen is. Komende week kiezen de Conservatieven een nieuwe leider die automatisch premier van het Verenigd Koninkrijk wordt. Van algemene verkiezingen is vooralsnog geen sprake.
Truss was amper zes weken in functie, maar de onvrede over haar functioneren klonk vrijwel die hele periode. Toch omschreef ze zichzelf gisteren tegenover het parlement nog als "vechter, en niet als opgever". Maar nu heeft ze dus erkend dat ze haar mandaat niet kan waarmaken.
"Ik werd premier in een periode van economische en internationale instabiliteit", zei Truss. Ze refereerde aan de oorlog in Oekraïne, maar ook aan de haperende economie van het Verenigd Koninkrijk, die het Britse kabinet noopt om met ingrijpende maatregelen te komen.
In de korte verklaring gaf ze aan dat ze vandaag een gesprek heeft gehad met de voorzitter van het machtige 1922-committee van de Tories. Dat comité kreeg de voorbije dagen al zogenoemde 'brieven van wantrouwen' binnen tegen de premier, die parlementsleden kunnen indienen als het niet meer zien zitten in hun partijleider.
Het comité is ook verantwoordelijk voor het uitzetten van een tijdspad voor de leiderschapsrace. Volgende week wordt een nieuwe Tory-leider aangewezen. Truss' opvolger wordt de derde premier van dit jaar.
Wie de kandidaten worden moet nog blijken. Oudgediende Jeremy Hunt, sinds kort minister van Financiën, heeft aan de BBC al laten weten dat hij niet mee zal doen.
De leider van de oppositie, Keir Starmer, heeft aangedrongen op vervroegde algemene verkiezingen. Ook de Schotse premier Sturgeon wil dat er verkiezingen komen. "Er zijn eigenlijk geen woorden om deze volslagen puinhoop goed te beschrijven".
Zware druk
Gisteren legde minister Braverman van Binnenlandse Zaken haar functie al neer. Zij gaf als reden dat ze een fout had gemaakt door een officieel document vanaf haar privé-mailadres te versturen. Maar in de brief haalde ze ook uit naar de regering-Truss. Braverman uitte openlijk twijfels over de koers die de regering volgde.
De voorbije weken kwam Truss al bij herhaling onder vuur te liggen. Aanvankelijk kwam dat door haar economische plannen, met name de belastingverlaging die ze had voorgesteld voor de hoogste inkomens. Onder zware druk kwam ze van die plannen terug. Truss' voormalig minister van Financiën werd om de kwestie ontslagen.
Afgelopen week kwam er opnieuw kritiek omdat Truss niet wilde zeggen of ze de pensioenen zou verhogen met het oog op de inflatie. Later gaf ze toch toe. De BBC typeerde haar ambtstermijn vandaag als een mislukking en afgang.
