Toeslag van 1300 euro weet tienduizenden 'energie-armen' niet te bereiken
Alleen al in de vier grote steden zijn er naar schatting 26.000 huishoudens die tot op heden geen beroep doen op de energietoeslag van 1300 euro, terwijl zij daar vanwege hun lage inkomen wel recht op hebben.
Op vragen van de NOS geven de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht daar verschillende verklaringen voor. Rotterdam ziet "met name ouderen" die geen gebruikmaken van de energietoeslag.
Amsterdam en Utrecht wijzen op het feit dat de energietoeslag ook kan worden aangevraagd door sommige werkenden met een klein salaris, die niet beseffen dat zij eveneens recht hebben op een compensatie voor de explosief gestegen gas- en lichtrekening.
'Promoteam' in de wijk
Om hier iets aan te veranderen voert Utrecht deze maand een "stadsbrede communicatiecampagne" om rechthebbenden op de regeling te wijzen en te zorgen dat ze die ook daadwerkelijk aanvragen, vertelt een woordvoerder. Rotterdam gaat de wijken in met een 'promoteam' dat ouderen wijst op het bestaan van de energietoeslag en meteen helpt met aanvragen.
De ervaringen in de grootste steden staan niet op zich: ook een gemeente als Zaanstad liet deze week weten dat 2150 inwoners de tegemoetkoming hebben laten liggen voor een totaalbedrag van bijna 2,8 miljoen euro. Recent onderzoek van Omroep West wekt de indruk dat de energietoeslag in veel kleinere gemeenten minder mensen weet te bereiken dan in de grote steden.
Principieel niet aanvragen
Uit onderzoek deze zomer van de Nationale Ombudsman bleek al dat ouderen moeilijk bereikbaar zijn voor dit soort tegemoetkomingen. Daardoor leven zij soms onnodig onder het sociaal minimum. Zij zijn onbekend bij de gemeente, zijn digitaal niet vaardig genoeg, vinden regelingen voor minima te ingewikkeld of hebben een gebrek aan vertrouwen in de overheid en willen het liever zelf zien te rooien.
Bij het aanvragen van de energietoeslag is voor veel ouderen het specifiek probleem dat sommige gemeenten vragen om DigiD te gebruiken. Veel senioren hebben die niet of weten niet hoe ze die moeten aanvragen. Niet elke gemeente biedt daar makkelijk te vinden alternatieven voor aan.
De gemeente Den Haag constateert dat sommige inwoners "principieel geen voorzieningen aanvragen". Daarnaast denkt deze gemeente dat sommige rechthebbenden afzien van een aanvraag omdat zij een vast energietarief hebben voor langere tijd en nog geen last hebben van de prijsstijgingen.
80 tot 90 procent bereik
Overigens zijn de grote steden best tevreden over het aantal mensen dat gebruikmaakt van de energietoeslag, die door het Rijk wordt bekostigd, maar moet worden aangevraagd bij de gemeente. Zij weten met deze regeling naar eigen zeggen meer dan 80 tot ruim 90 procent van de rechthebbenden te bereiken.
Iedereen die in aanmerking komt voor bijstand of andere inkomensvoorzieningen, krijgt de toeslag automatisch overgemaakt. Daarnaast schrijven zij mensen aan en geven informatie via onder meer wijkkrantjes.
Een bereik van meer dan 8 op de 10 is hoog vergeleken met de reikwijdte van de meeste extraatjes voor minima. Zo maakt in Amsterdam 72 procent gebruik van de 'stadspas'. waarmee je met korting naar onder meer de bioscoop, het theater, musea of zwemmen kunt.
Dringend noodzakelijk
"De energietoeslag is in onze stad nu al de minimavoorziening met verreweg het hoogste bereik", zegt een woordvoerder van de gemeente Den Haag. Daarbij speelt waarschijnlijk ook een belangrijke rol dat het in feite gaat om een landelijke regeling die veel in het nieuws is geweest en die voor veel huishoudens in de huidige omstandigheden dringend noodzakelijk is.
De gemeenten benadrukken dat er bij dit soort voorzieningen altijd huishoudens zullen zijn die er geen gebruik van willen maken. Desondanks gaan zij dus de komende maanden extra hun best doen om mensen alsnog voor 1 januari te bereiken.
