Politie-inval in 2018 bij Jehovah's onterecht, verschoningsrecht genegeerd

Een grote politie-inval bij Jehovah's Getuigen, bijna vier jaar geleden, in een onderzoek naar seksueel misbruik was onrechtmatig. Dat heeft de rechtbank Overijssel bepaald. De uitspraak was eind vorige maand al, maar komt nu pas naar buiten.

In november 2018 waren er invallen in zeven panden, waaronder het hoofdkantoor van Jehovah's Getuigen in Emmen. Daarnaast werden gemeenschapsgebouwen, zogeheten koninkrijkszalen, en woningen van de geloofsgemeenschap doorzocht.

Bij het genootschap waren in de loop der jaren veel signalen binnengekomen over seksueel misbruik. Die werden intern onderzocht en afgedaan, er werd geen aangifte van gedaan bij de politie. De resultaten van de onderzoeken waren ook niet openbaar.

Later deden (ex-)gelovigen alsnog aangifte. De invallen van vier jaar geleden waren bedoeld om documenten te achterhalen over de interne rechtsgang binnen de Jehovah's Getuigen.

Verschoningsrecht

Het genootschap maakte bij de rechter bezwaar en betoogde dat de invallen onrechtmatig waren. Voor functionarissen van de Jehovah's Getuigen zou religieus verschoningsrecht gelden, op basis waarvan geestelijk hulpverleners zaken geheim mogen houden.

In januari 2021 werd het genootschap al door de Hoge Raad in het gelijk gesteld. Het oordeel luidde dat het verschoningsrecht net zo geldt voor ouderlingen van Jehovah's Getuigen als voor functionarissen van andere religieuze genootschappen. De rechtbank Overijssel heeft nu op basis van het arrest van de Hoge Raad een nieuw en definitief besluit genomen.

Deze uitspraak staat los van rechtszaken die slachtoffers hebben aangespannen tegen individuele leden vanwege misbruik binnen de gemeenschap van Jehova's Getuigen.

Incest

In 2020 deed de Universiteit Utrecht een groot onderzoek naar de aangiftebereidheid van misbruikslachtoffers binnen Jehovah's Getuigen. Daaruit kwam naar voren dat maar in een kwart van de gevallen uiteindelijk aangifte volgde. In veel gevallen bestond het misbruik uit incest.

Ouderlingen die meldingen van misbruik intern onderzochten werd door slachtoffers verweten dat ze vooral gericht waren op het bijeenhouden van de gemeenschap. Ze zouden aansturen op verzoening van dader en slachtoffer, in plaats van op maatregelen tegen daders.

De Jehovah's Getuigen probeerden via een rechtszaak publicatie van dat rapport te voorkomen, maar dat mislukte.