Aantal kankerpatiënten in Nederland stijgt de komende tien jaar explosief
Het aantal patiënten met kanker in Nederland neemt de komende tien jaar sterk toe. Waar nu nog ongeveer 800.000 mensen kanker hebben of hebben gehad, zijn dat er in 2032 naar verwachting 1,4 miljoen. Dat komt naar voren uit een trendonderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).
Ouderen hebben een grotere en toenemende kans om kanker te krijgen. Er is sprake van wat wordt genoemd een dubbele vergrijzing: er zijn relatief veel ouderen en ouderen leven langer.
"Kanker manifesteert zich vaak wanneer je de 70 bent gepasseerd", zegt Valery Lemmens, hoofdonderzoeker bij IKNL en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit. "Maar de manier waarop je hebt geleefd, heeft invloed op jouw risicoprofiel. Een leven gevuld met sigaretten en alcohol kun je nauwelijks terugdraaien."
Huidkanker
Volgens de prognose van het IKNL krijgen in 2032 ongeveer 156.000 mensen te horen dat ze kanker hebben. In 2019 waren het 118.000 nieuwe diagnoses, in 1989 56.000.
Steeds meer mannen en vrouwen krijgen de komende jaren huidkanker, zoals het melanoom van de huid en basaalcelcarcinoom. Wel is de overlevingskans bij een melanoom inmiddels gestegen naar 90 procent. Bij basaalcelcarcinoom (in de opperhuid) is die kans nagenoeg 100 procent.
"Desondanks moeten we preventieve maatregelen nemen, zoals het gratis beschikbaar stellen van zonnebrand voor mensen die bijvoorbeeld veel buiten werken", zegt Lemmens. "Zeker in een tijd van exploderende zorgkosten. De behandeling van een melanoom, wanneer deze is uitgezaaid, kost al snel 100.000 euro. Wanneer je er op tijd bent is een behandeling goedkoper."
Toch zorg over dodelijkere varianten
De onderzoekers van IKNL maken zich met name zorgen over vormen van kanker die verband houden met overgewicht, zoals het adenocarcinoom van de slokdarm en lever-, galweg- en nierkanker. Deze vormen van de ziekte zijn een stuk dodelijker.
Bij nierkanker overleeft na vijf jaar 67 procent van de mannen en 71 procent van de vrouwen. Maar bij het adenocarcinoom van de slokdarm en bij leverkanker is de overlevingskans na vijf jaar bij mannen en vrouwen nog maar 25 procent. Bij galwegkanker is dat 10 procent.
In 2040 is naar verwachting meer dan de helft van Nederland te zwaar. Dat betekent vermoedelijk een toename van vormen van kanker die een veel kleinere kans bieden op overleving, zeggen de onderzoekers.
Volgens Lemmens moeten de overheid, maatschappelijke organisaties en werkgevers nu doorpakken met preventieve maatregelen zoals het verhogen van de accijns op alcohol.
Een gezonde levensstijl van jongs af aan blijft overigens de beste methode om de kans op kanker te verkleinen. Kinderen zo'n levensstijl aanleren hoeft niet moeilijk te zijn, bleek vorige maand uit onderzoek van de Universiteit Maastricht.
Leerlingen op twee basisscholen in Landgraaf bleven goed op gewicht omdat zij elke schooldag gezamenlijk lunchten en meer bewogen.
Op een van die scholen, basisschool de Schatgraver in Landgraaf, leren de leerlingen van jongs af aan om gezond te eten en te bewegen:
Het RIVM evalueerde dit programma. Conclusie: In 2040 kunnen de doelen om overgewicht tegen te gaan worden behaald als dit programma op alle basisscholen wordt ingevoerd.
Dat gedragsveranderingen effect hebben op het aantal gevallen van kanker blijkt uit de ontwikkelingen rond longkanker. Het was voor vrouwen tot aan de emancipatiegolf in de jaren 60 en 70 doorgaans niet 'fatsoenlijk' om te roken. Dat was ook terug te zien in de cijfers. Eind jaren 80 hadden zes keer zoveel mannen als vrouwen longkanker.
Maar minder mannen zijn gaan roken en vrouwen juist meer. Deze 'inhaalslag' leidt ertoe dat over vijf jaar meer vrouwen dan mannen longkanker hebben.
