Inspectie: Rutte en zijn ministerie in de fout met archiveren sms’jes
Sms-berichten van premier Rutte zijn jarenlang niet goed genoeg opgeslagen in archieven door zijn ministerie van Algemene Zaken. Dat oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in een kritisch rapport.
Berichten zijn wel volgens een zogenoemde rijksbrede instructie gearchiveerd, maar dat was niet in lijn met de wet over de archivering van overheidsstukken (archiefwet). De manier waarop met berichten is omgegaan, leidde volgens de inspectie tot gegevensverlies.
De inspectie onderzocht de omgang met Ruttes berichten nadat afgelopen voorjaar bekend was geworden dat Rutte jarenlang eigenhandig dagelijks sms'jes verwijderde van zijn telefoon. Na die onthulling van de Volkskrant zei Rutte "zowel aan de geest als aan de letter van de wet" te voldoen. "Ik voldoe ook helemaal aan de regeling over het bewaren van chatberichten."
'Nooit bewust'
Naar eigen inzicht stuurde Rutte berichten die hij relevant achtte door naar ambtenaren, ter archivering. Volgens Rutte had zijn telefoon niet genoeg opslagcapaciteit om alles te bewaren. Hij zei destijds dat hij "nooit bewust" belangrijke zaken heeft achtergehouden en dat hij berichten niet heeft gewist om te voorkomen dat ze in de openbaarheid zouden komen.
In het rapport concludeert de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed dat Rutte ontvangen chatberichten "vrijwel altijd" doorstuurt naar een ambtenaar, maar verzonden chatberichten niet altijd.
Te strenge selectie
Bij de keuze welke sms-berichten vervolgens worden opgeslagen in het archief, handelden Rutte en zijn ambtenaren volgens de handleiding, "maar niet altijd via de archiefwet". Dit kwam volgens de inspectie doordat Rutte niet alle sms-berichten doorstuurde en doordat zijn ambtenaren "een te strenge selectie" maakten.
Hoe vaak berichten niet zijn opgeslagen, terwijl dat wel had gemoeten volgens de wet, kan de Inspectie niet nagaan. "Veel chatberichten zijn immers gewist."
Ruttes ministerie heeft op dit moment nog geen betere werkwijze, en zal volgens de Inspectie betere afspraken moeten maken. In een reactie laat Rutte weten dat zijn ministerie gaat onderzoeken waar het beter kan. In afwachting daarvan worden alle chatberichten van de premier en andere leden van het kabinet bewaard.
De Inspectie vindt verder dat er bij de overheid meer duidelijkheid moet komen over de regels rond archivering. Het kabinet moet de rijksbrede instructie aanpakken en het moet duidelijker worden wat onder de archiefwet valt.
