200 Oekraïense strijders vrij bij ruil, ook leiders Azov-bataljon
Rusland heeft gevangengenomen Oekraïense strijders van het Azov-bataljon vrijgelaten bij een gevangenenruil, meldt president Zelensky. Het gaat om onder anderen de commandant en zijn plaatsvervanger en nog eens ruim honderd leden van het bataljon.
Ook tientallen andere mensen zijn vrijgelaten. Bij elkaar gaat het om 215 Oekraïners. Onder hen zijn agenten, grenswachten, soldaten en zwangere strijders. Ook tien buitenlanders zijn op vrije voeten gesteld, onder wie vijf Britten. Zij zijn rond de middag veilig aangekomen op de Londense luchthaven Heathrow, meldt de BBC.
Zelensky sprak de strijders via een videoverbinding toe:
De vrijlating is het resultaat van onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland met hulp van Turkije en Saudi-Arabië. Het gaat om de grootste gevangenenruil sinds het begin van de oorlog.
Medvedtsjoek
Om hen vrij te krijgen, heeft Oekraïne Viktor Medvedtsjoek aan Rusland overgedragen. Hij is een Oekraïense zakenman die goed bevriend is met president Poetin. Hij was ook parlementslid, maar diende de belangen van Poetin. Aan het begin van de oorlog werd hij daarom door Oekraïne vastgezet. Hij werd beschuldigd van verraad.
Opvallend is dat twee van de vrijgelaten Britten en Medvedtsjoek in april al om de ruil vroegen.
Ook 54 andere mensen zijn door Oekraïne naar Rusland teruggestuurd. Het gaat volgens The New York Times om piloten en hoge Russische militaire officieren.
Slecht gevallen
Het nieuws over de vrijlating van de hoogste officieren en ruim honderd Azov-leden zal in Rusland niet overal goed vallen, zegt directeur Christo Grozev van het journalistieke onderzoekcollectief Bellingcat. "Ultranationalisten en huurlingen die even waren gerustgesteld door de mobilisatie, krijgen een hartaanval nu ze horen dat Poetin ook Azov-commandanten en tientallen andere Azov-leden geruild heeft voor Medvedtsjoek, iemand die ze verachten."
Het Russische hooggerechtshof bestempelde het Azov-bataljon vorige maand nog tot een terroristische organisatie. Leden kunnen daardoor twintig jaar cel krijgen in Rusland, commandanten mogelijk zelfs levenslang.
Op Russische sociale media schrijft iemand: "Ik kon mijn oren niet geloven toen ik hoorde over de ruil van de Azov-schoften, en dan ook nog voor Medvedtsjoek. Dit is een rampzalige schande. Wanneer houdt deze waanzin op." Anderen vragen zich af waarom de Oekraïense krijgsgevangenen als helden worden ontvangen, maar de Russische krijgsgevangen niet eens bij naam worden genoemd.
Marioepol
Onderdeel van de ruil is dat vijf Azov-commandanten tot het einde van de oorlog in Turkije moeten blijven.
Het Azov-bataljon begon in 2014 als nationalistische burgermilitie die streed tegen pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne, maar werd daarna opgenomen in de officiële strijdkrachten van Oekraïne. Veel vroege leden droegen extreemrechtse of nazistische sympathieën uit, een gegeven dat door Rusland gebruikt wordt om de oorlog in Oekraïne neer te zetten als 'strijd tegen de nazi's'.
In de huidige oorlog was het bataljon vooral betrokken bij de hardnekkige verdediging van de havenstad Marioepol, die na drie maanden in handen kwam van Rusland.
Nieuwsuur maakte in maart deze reportage over het Azov-bataljon:
