Militairen, gezinnen en vrienden in rij voor Elizabeth: 'Dit is geschiedenis'

• Liedeke Morssinkhof

  Redacteur Buitenland

Bij het aanbreken van de dag schuifelt een massa mensen gestaag over de Lambeth Bridge in Londen, een van de vele bruggen in het centrum van de stad die de noord- en de zuidkant van de rivier de Theems met elkaar verbinden. Ze staan in de rij om de laatste eer te bewijzen aan koningin Elizabeth.

Sinds gisteravond staat de kist met het stoffelijk overschot van de overleden vorstin in Westminster Hall, bij het Britse parlement. Vermoedelijk honderdduizenden mensen zullen tot en met maandagochtend 07.30 uur afscheid van haar proberen te nemen.

Wie een poging waagt, is gewaarschuwd: de wachttijd kan oplopen tot liefst dertig uur en de rij kan wel zestien kilometer lang worden. Op een livetracker is te volgen hoe lang de rij en de bijbehorende wachttijd momenteel zijn.

Om de mensen in de rij toch een beetje bewegingsvrijheid te geven, wordt gewerkt met felroze polsbandjes. Wie zo'n bandje heeft, mag er tussendoor uit om naar de wc te gaan of om iets te eten te kopen.

Maar daar vervolgens even rustig mee gaan zitten, is er niet bij: talloze surveillanten in gele en blauwe hesjes zorgen ervoor dat de massa in beweging blijft, soms zelfs in een flink tempo.

Symbool voor thuis

De vriendinnen Deborah Humpreys (56) en Alex Foster (49) hebben het er allemaal graag voor over. Halverwege de nacht vertrokken ze uit Kent, Humphreys zelfs met een brace om haar been om haar kapotte meniscus te sparen. De vrouwen hadden ze zich ingesteld op een wachttijd van negen uur of meer, maar het lijkt toch een stuk sneller te gaan.

Deborah staat een zelf meegebracht bakje yoghurt met fruit en muesli te eten als ze vertelt wat koningin Elizabeth voor haar heeft betekend: "Ze symboliseerde voor mij een gevoel van thuis. Omdat mijn vader bij Shell werkte, heb ik een groot deel van mijn jeugd buiten het Verenigd Koninkrijk gewoond. Maar juist daar voelde ik de band met 'Queen and country'. Ik móet nu afscheid van haar nemen, dat voel ik heel sterk vanbinnen."

Foster voegt toe: "Wij gaan ook nooit meer meemaken dat ons land een koningin heeft. We hebben nu koning Charles en daarna volgen William en George. Onze achterkleinkinderen zien misschien weer een vrouw op de troon, maar van de voorlopig laatste vorstin nemen wij nu afscheid."

Laatste eer bewijzen

Moeder en dochter Sapphina (54) en Raeesah (27) Hymabaccus zaten om iets voor 05.30 uur al in de trein vanuit Croydon, in het zuidoosten van Londen, naar het centrum van de stad om aan te sluiten in de rij.

"We willen de koningin de laatste eer bewijzen", vertelt Raeesah. "Ze heeft haar leven altijd zo dienstbaar geleefd. Een paar jaar terug bestond het bedrijf waar ik werk honderd jaar en kwam koningin Elizabeth op bezoek. Het was zo bijzonder om haar toen van dichtbij in het echt te zien."

Op een moment dat de rij er flink de pas in heeft, komen de militairen Matt Homewood (38) en Dan Pryce voorbij. Ze zijn in burger vandaag, maar dat ze in alle vroegte vanuit Oxford naar Londen zijn gekomen heeft wel alles met hun baan te maken: "Ze was tot vorige week nog onze hoogste baas, we moeten afscheid gaan nemen", zegt Pryce.

Homewood voegt toe: "Je hoort iedereen nu zeggen dat de afbeeldingen op de postzegels gaan veranderen, en op de munten. Maar denk eens aan onze uniformen. Daar staat nu nog het embleem van de kroon van de koningin op. Dat wordt binnenkort anders."

Even verderop staan Robert Jones (37) en Claire Thomson (43) met hun kinderen Raymond (8) en Leonard (6). Om 04.15 uur zijn ze van huis weggegaan en zo'n vijf uur later komen ze net Westminster Hall uit.

Vooral de wisseling van de wacht bij de kist heeft indruk op ze gemaakt: "Als je ziet hoe eerbiedig dat gaat en met wat voor ceremonieel, dan word je daar stil van", zegt Jones. De 6-jarige Leonard voegt toe dat hij nu ook militair wil worden, met een uniform en bovenal met een geweer.

'Lange rij is makkie'

"Ik wist meteen dat ik hier met de kinderen naartoe wilde, dit is geschiedenis", zegt Thomson. "We hebben overal ter wereld met de kinderen gereisd, in de meest gecompliceerde omstandigheden. Dan is een lange rij in ons eigen Londen echt een makkie."

Het gezin is zelfs zo op tijd weer buiten dat de kinderen wellicht nog naar school kunnen. Raymond is daarover echter heel beslist: hij wil slapen. Want ook al was het mooi om in Westminster Hall te zijn, het was vooral toch "tamelijk vervelend" dat zijn moeder hem in alle vroegte kwam wekken.