Europese Commissie-voorzitter wil prijsplafond voor gas uit Rusland

Als het aan de Europese Commissie ligt, komt er een prijsplafond voor gas via gaspijpleidingen uit Rusland. De tijd daarvoor is aangebroken, zei voorzitter Von der Leyen op bezoek in Duitsland. Von der Leyen zegt dat een limiet op de gasprijs nodig is zodat de Europese Unie zich kan verweren tegen manipulatie door president Poetin.

Burgers en bedrijven kunnen volgens Von der Leyen de energierekening niet meer betalen. De prijzen zijn door het dak geschoten sinds Rusland de gasleveranties afknijpt.

Daarom zijn volgens Von der Leyen naast het prijsplafond op korte termijn nog twee dingen nodig: zoveel mogelijk besparen op energie, vooral op piekmomenten, en de onverwacht hoge winsten van elektriciteitsproducenten afromen om daarmee mensen met een laag inkomen en kwetsbare bedrijven te helpen.

Eerder kondigde Brussel aan dat er "een andere opzet" komt van de energiemarkt, maar dat is volgens Von der Leyen iets voor de langere termijn.

Nog niet zeker

Het is nog niet zeker of het prijsplafond er ook echt komt. Volgende week zitten de energieministers van de Europese Unie bij elkaar om een aantal scenario's te bespreken.

Premier Rutte staat niet negatief tegenover Von der Leyens voorstel. "We moeten er met een frisse blik naar kijken, omdat de situatie buitengewoon ernstig is." Hij verwees naar het overleg van de ministers volgende week. "Daar liggen verschillende opties op tafel waar taboes snel worden geslecht. Maar tegelijkertijd zijn voorstellen waar we eerst bezorgd over waren niet ineens goed."

Of het beter is om een prijsplafond vanuit Europa in te stellen dan alleen vanuit Nederland, weet Rutte niet. "Dat zal per voorstel moeten worden bekeken. Als het prijsplafond betekent dat je tegen Rusland zegt: we betalen voortaan 80 in plaats van 100, moet je wel zeker weten dat de leverantie doorgaat. Als je een nationaal prijsplafond instelt, is het niet zo dat daarmee de kosten ineens weg zijn."

Het is volgens Rutte daarom ook de vraag hoe zo'n plafond zal uitpakken. "Nederland heeft eerder ingezet op verlaging van de energiebelasting of het verlagen van de btw. Daarin maken landen verschillende keuzes. Ik denk dat het nu interessant is om in Europa te kijken wat je gezamenlijk kunt doen."

Boven verwachting goed

Om te voorkomen dat gas nog duurder wordt, legt de Europese Unie gasvoorraden aan om de winter door te komen. Dat gaat boven verwachting goed , zegt Von der Leyen. Het streefdoel voor november, om de reservoirs met 80 procent gevuld te hebben, is nu al gehaald.

Gerben Hieminga, econoom energiemarkten bij ING, zei eerder in een gesprek met de NOS dat die voorraden vooral zijn gevuld met vloeibaar gas uit Azië en gas uit Noorwegen. Ook is er met name in de industrie behoorlijk wat gas bespaard. "Die combinatie van factoren heeft ertoe geleid dat het lagere aandeel van Russisch gas is opgevangen en de gasopslagen eigenlijk in hetzelfde tempo als in het verleden konden worden gevuld", zei hij begin augustus.

Zou Nederland het zonder Russisch gas redden? NOS op 3 legt het uit: