Oekraïne is begonnen met een tegenoffensief in Cherson. Maar er zijn nauwelijks beelden. Het Oekraïense leger hanteert een volledige radiostilte en ook in Russische media verschijnt er weinig. Het ondergrondse verzet in de stad richt zich nu vooral op het vinden van collaborateurs en verraders.
Verzetsstrijder Konstantin was voor de oorlog een blogger en journalist. Toen de Russen Cherson bezetten, sloot hij zich aan bij het ondergrondse verzet in zijn stad. Tot vorige week was hij daar actief. "Iedereen die altijd al voor de bezetter gewerkt heeft of met de Russen hierheen gekomen is, is een vijand", vertelt hij aan Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp.
Cherson werd al snel na de inval ingenomen door Russische troepen. De bevolking ging aanvankelijk de straat op, maar met arrestaties en intimidaties werd het openlijke verzet in de kiem gesmoord. Konstantin: "De eerste dagen was er geen contact met de autoriteiten in Kiev. De lokale autoriteiten waren weg. We konden niet aan informatie komen. We moesten alles zelf regelen en zo ontstond het ondergrondse verzet."
Namen en adressen
Vluchtelingen uit Cherson vertellen hoe de Russen van deur tot deur gingen, op zoek naar verzetsstrijders. Een van hen is Pjotr, die heel snel moest vluchten. "Ik hoorde dat ik op een lijst stond van mensen die gezocht werden. Want de burgemeester van ons dorp collaboreerde met de bezetter. Hij gaf ze lijsten met namen en adressen van jongens die in het leger hadden gezeten."
Voor het ondergrondse verzet zijn de collaborateurs een belangrijk doelwit, vertelt Konstantin.
Een lange lijst van bomaanslagen en executies worden aan het ondergrondse verzet in Cherson toegeschreven. Het gaat dan om Oekraïners die voor de Russische bezetter werkten. Ze zijn bij bomaanslagen gedood of in hun huis vermoord. De laatste in die rij was Aleksej Kovaljev, die door Rusland was aangesteld als plaatsvervangend hoofd van de regio. Hij werd dit weekend in zijn huis doodgeschoten, zijn vriendin werd daarbij ernstig verwond.
"We hebben erg lang jacht op hem gemaakt. Ik heb zelf ook informatie vergaard", vertelt Konstantin. "Andere groepen hebben ook informatie vergaard over z'n locatie of contacten. Daarom denk ik dat het verzet hem heeft gedood."
Nieuwe identiteit
Kiev heeft de inwoners van de Cherson-regio opgeroepen te vluchten. "Ons dorp is uitgestorven. Er zijn alleen mensen gebleven die niet kunnen vertrekken", vertelt de gevluchte Jelena. "Huizen staan in brand, het is verschrikkelijk."
Ook Konstantin is inmiddels gevlucht. Met een nieuwe identiteit en paspoort is hij langs de controleposten geglipt. "De Russen in Cherson herkenden me. Dat bracht alle groepen met wie we samenwerken in gevaar. Daarom moest ik de stad uit."
