Toezichthouder: inhaalzorg na corona blijft een probleem
De wachtlijsten met uitgestelde zorg blijven hardnekkig. Dit stelt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in het nieuwste overzicht. In juni wachtten 120.000 mensen op een operatie. Dat aantal is niet afgenomen.
De toezichthouder hoopte dat in de zomermaanden, wanneer er minder coronapatiënten zijn, de ziekenhuizen een inhaalslag konden maken. Twee jaar geleden, in de eerste 'rustige' periode tijdens de pandemie, lukte dat nog grotendeels wel.
Maar personeelstekorten en hoog ziekteverzuim beperken de capaciteit van de ziekenhuizen. "We zien geen tekenen van een daling in de wachttijden", concludeert de toezichthouder.
Planbare zorg afgeschaald
Sterker: uit data van de NZa blijkt dat meer ziekenhuizen noodzakelijke maar planbare zorg hebben afgeschaald. In juni leverde 52 procent van de ziekenhuizen zorg met volledige capaciteit. Inmiddels is nog maar 42 procent van de ziekenhuizen in staat dergelijke zorg te leveren.
Een belangrijke oorzaak van de capaciteitsproblemen is volgens de NZa het nog altijd hoge ziekteverzuim onder het verplegend personeel. Het gemiddelde ziekteverzuim ligt tussen de 6,7 en 9,1 procent. In 2019 lag het gemiddelde verzuim nog tussen de 4,6 en 6,3 procent.
Jan Willem Louwerens, voorzitter van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging: "In sommige ziekenhuizen zie je dat 50 tot 60 procent van de anesthesiemedewerkers als uitzendkracht werken. Dan hoeven ze geen nachtdiensten te draaien. Het gevolg is dat de weinige mensen in loondienst meer diensten moeten draaien en het extra zwaar krijgen. Dan krijg je dus dat hoge ziekteverzuim."
Louwerens hoort ook van ziekenhuizen dat veel verpleegkundigen intern overstappen naar functies die minder zwaar zijn.
Doorstroming stokt
Volgens Louwerens zijn er ook buiten de ziekenhuizen 'zorginfarcten' die weer invloed hebben op de wachttijden in de ziekenhuizen. "Soms, als de operatiecapaciteit er wel degelijk is om een knie te vervangen, kunnen we niet opereren omdat er geen plaats is in een verpleeghuis waar de patiënt kan herstellen. De doorstroming stokt."
De NZa roept ziekenhuizen, andere zorgaanbieders en zorgverzekeraars op beter samen te werken om wachtlijsten te verkleinen.
In de medische wereld bestaat twijfel of Nederland nog wel op eigen kracht dit zorginfarct kan oplossen. "We hebben op landelijk niveau nog steeds een lagere operatiecapaciteit dan voor de pandemie", zei Jerry Braun, hartchirurg in Leiden eerder tegen de NOS. Daarom zullen bij zijn specialisme de wachtlijsten eerder langer dan korter worden.
'Tandje bij'
Een aanbod van Duitse ziekenhuizen aan het begin van de zomer om op grote schaal te helpen bij het inhalen van achterstallige zorg, vond Braun een goed idee. Maar minister Kuipers van Volksgezondheid wees het aanbod van de hand. De Nederlandse zorg moest volgens Kuipers zelf 'een tandje bij bij zetten.'
