Blauwalg bij steeds meer zwemplekken door de warmere zomers
Wie deze hete en droge zomerdagen verkoeling zoekt in een meer of rivier, moet extra oppassen voor blauwalg. Dat is een planktonsoort die voorkomt in steeds meer Nederlandse zwemwateren. Blauwalg kan giftig zijn en brengt risico's met zich mee voor zwemmers en huisdieren.
Uit cijfers van de Unie van Waterschappen blijkt dat de hoeveelheid blauwalg in het Nederlandse zwemwater toeneemt. "We houden cijfers bij vanaf 2013, en tot en met 2020 zien we een stijgende trend in het aantal waarschuwingen en negatieve zwemadviezen vanwege blauwalg", zegt woordvoerder Jurjen Jongepier. In 2013 waren er 150 meldingen van blauwalg, in 2020 waren dat er bijna 230.
De cijfers van vorig jaar zijn nog niet beschikbaar maar dit jaar zijn er al 81 zwemlocaties waarvoor een waarschuwing voor blauwalg geldt, zegt bioloog Miguel Lurling aan de Wageningen Universiteit. "Dat is best veel, zeker als je nagaat dat het meer dan een tiende van het totaal aantal zwemwateren in ons land is." Hij verwacht dat de cijfers deze maand nog flink oplopen. "We zitten nog niet op de piek in het probleemseizoen."
'Aantal plekken met blauwalg neemt nog verder toe'
De komende jaren neemt de hoeveelheid blauwalg in Nederlandse wateren alleen maar verder toe, verwacht onderzoeker Dedmer van de Waal van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), tevens voorzitter van het Platform Blauwalgen. De grootste boosdoener is het warmere weer. "Dat zorgt ervoor dat blauwalgen goed groeien."
Ook de Unie van Waterschappen verwacht een verdere toename van plekken waar blauwalg voorkomt.
Rijkswaterstaat waarschuwde afgelopen weekend nog voor blauwalg vanwege de aanhoudende hoge temperaturen.
Behalve het warme weer bevordert ook de aanwezigheid van voedingsstoffen de groei van blauwalg. Het gaat om fosfaat, een stof die onder meer in mest voorkomt, en stikstof. Beide stoffen hopen zich op op wegen en akkers als het lange tijd droog is. Bij een bui stromen ze in grote hoeveelheden in het opgewarmde water van sloten en vaarten, een welkome traktatie voor blauwalg. Na zo'n regenbui kan de hoeveelheid blauwalg in het water explosief stijgen.
Waarom is blauwalg gevaarlijk?
Sommige soorten blauwalg maken gifstoffen aan, waarvan mensen en huisdieren ziek kunnen worden. Bij mensen neemt dat de vorm aan van huidirritatie, diarree of overgeven. Honden krijgen vergelijkbare problemen maar een vergiftiging kan dieren ook fataal worden.
De blauwe kleur is duidelijk te zien op deze foto:
Om blauwalg te bestrijden nemen de waterschappen maatregelen om de hoeveelheid voedingsstoffen in het water terug te dringen. Daarnaast zorgen ze voor extra stroming in het water, maar dat is een methode die lastig blijkt met de huidige lage waterstanden.
Andere manieren om blauwalg te bestrijden zijn het baggeren van meren, andere planten in het water zetten en de bodem van een meer met zand en fosfaatbinders bedekken. Die laatstgenoemde aanpak werd in 2015 uitgerold door het waterschap Brabantse Delta in de Groote Melanen. Sindsdien is de blauwalg daar verdwenen.
