Scheepvaartproblemen en risotto in gevaar: droogte houdt Europa in zijn greep
Niet alleen in Nederland is het droog. In heel Europa staan rivieren laag en in sommige landen komt er zelfs al geen water meer uit de kraan.
Halverwege juli gold volgens het Europese Waarnemingscentrum voor Droogte code oranje voor 47 procent van het Europese grondgebied en code rood voor 17 procent hiervan. De omstandigheden zijn door de vele hittegolven van de afgelopen tijd verder verslechterd.
De extreme droogte heeft te maken met het warme voorjaar, zegt Marc Bierkens, hoogleraar Geografische Hydrologie aan de Universiteit Utrecht. Door de hoge temperaturen vroeg in het jaar is de sneeuw in bergen eerder gesmolten. "Nu is er weinig water over om de rivieren te voeden." Hierdoor drogen niet alleen regenrivieren als de Maas op, maar ook rivieren als de Rijn, Donau en Po, die voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van smeltwater.
Bierkens vindt de droogte van nu "behoorlijk ernstig" en ziet verschillende mogelijke gevolgen. De belangrijkste zijn volgens de hoogleraar een tekort aan drinkwater, schade aan landbouwgewassen, stilvallen van de binnenvaart en aantasting van natuurgebieden.
Met welke problemen hebben andere Europese landen te maken?
Duitsland
Bij de oosterburen is de stand van de Rijn zo laag dat vrachtschepen mogelijk morgen al niet meer op de rivier kunnen varen. Nu al kunnen schepen door de lage waterstand vaak maar 25 procent van hun gebruikelijke lading meenemen.
Wanneer de scheepvaart helemaal stilvalt, levert dit grote problemen op voor bijvoorbeeld kolencentrales. Door de lage stand van de Rijn kampt het chemieconcern BASF in Ludwigshafen am Rhein al met een tekort aan grondstoffen.
Voor de riviercruises over de Rijn heeft de lage waterstand nog geen grote gevolgen. In De Telegraaf zeggen meerdere aanbieders dat de cruises tot nu toe kunnen doorgaan. Wel moeten de programma's hier en daar worden aangepast, zegt Nico Arnts, directeur van Feenstra Rijn Lijn, tegen de krant. "We kunnen niet overal meer komen, of bijvoorbeeld afmeren."
Frankrijk
De maand juli was in Frankrijk droger dan ooit sinds het begin van de metingen in 1958, schrijft Le Monde. Als gevolg hiervan komt in meer dan honderd Franse gemeenten geen water meer uit de kraan. Vrachtwagens rijden rond om inwoners alsnog van water te voorzien.
Ook geldt in negen gemeenten in Zuid-Frankrijk een limiet van 200 liter water per dag. Wie meer water gebruikt, riskeert een boete van 1500 euro.
Net als in Duitsland staan de rivieren laag, en dat weinige water warmt sneller op. Als gevolg daarvan kunnen kerncentrales, die vaak op een rivieroever staan, hun reactoren niet meer koelen. Het Franse elektriciteitsbedrijf EDF besloot daarom om de productie op drie plekken te verminderen.
Een andere sector in Frankrijk die het zwaar heeft, is de landbouw. Zo waarschuwde de Franse minister van Landbouw dat de maïsoogst waarschijnlijk meer dan 18 procent lager zal zijn dan vorig jaar.
Spanje
Spanje heeft volgens onderzoek in het tijdschrift Nature Geoscience te maken met het droogste klimaat in 1200 jaar. De waterreservoirs in Galicië, Catalonië en Andalusië zijn voor maar 40 procent gevuld. Bovendien nemen deze reserves door toegenomen waterverbruik en verdamping wekelijks met 1,5 procent af.
In heel Spanje zijn maatregelen getroffen om het waterverbruik terug te dringen. De openbare douches op stranden werken niet meer en het is niet toegestaan om de tuin te sproeien of de auto te wassen. Inwoners van 150 gemeenten in Catalonië mogen niet meer dan 200 liter water per dag gebruiken.
Italië
Ook Italië ontkomt niet aan de extreme droogte. In de noordelijke regio Lombardije is zo weinig water gevallen dat voor het Lago Maggiore en de rivier Ticino een droogte-alarm geldt. Omwonenden van het meer krijgen hun water per vrachtwagen geleverd.
Het gedeeltelijk droogvallen van de rivier de Po onderstreept hoe ernstig het watertekort in Italië is. In de langste rivier van het land staat het waterpeil volgens The Guardian twee meter onder de gemiddelde stand.
Hierdoor loopt de risottoproductie in de Po-vallei gevaar. Wanneer de rivier opdroogt, stroomt er meer zeewater de delta in en wordt de rijst zout.
In de strijd tegen het droogteprobleem komen de Italianen met praktische maatregelen. Zo is het advies in Bologna om de wasmachine alleen op 30 graden te draaien en de burgemeester van een dorp in de buurt verbood kappers om het haar van klanten twee keer te wassen.
