Staat van beleg in Oekraïne verlengd • Rusland bouwt nieuwe intercontinentale raketten

Rusland bereid tot nieuwe gesprekken met Oekraïne

Rusland zegt dat het bereid is tot nieuwe onderhandelingen met Oekraïne. Een toponderhandelaar van Russische zijde, Vladimir Medinsky, heeft dat gezegd op de Belarussische staatstelevisie. Medinsky was het hoofd van de delegatie die eerder sprak met de Oekraïners.

Hij sloot ook een ontmoeting tussen de Russische president Poetin en president Zelensky van Oekraïne niet uit, maar zo'n ontmoeting zou wel "stevige voorbereidingen" vergen.

De Russen en Oekraïners hebben sinds eind maart geen fysieke ontmoeting meer gehad over het beëindigen van de oorlog. Wel werd op andere manieren met elkaar gesproken. Dinsdag zei een Oekraïense onderhandelaar dat de besprekingen alleen kunnen worden hervat als Rusland concrete voorstellen zou doen.

Hoog bezoek in Oekraïne: 'Belangen beveiliging en prominenten botsen weleens'

De afgelopen maanden zijn vele bekende politici en andere prominenten afgereisd naar Oekraïne. Dat soort bezoeken worden meestal grondig voorbereid, maar ze zijn niet zonder gevaar, zeggen deskundigen. Dat bleek bijvoorbeeld bij een bezoek van Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad. Hij moest schuilen voor raketaanvallen tijdens een bezoek aan Odessa.

Hoe zo'n bezoek wordt voorbereid en wat er allemaal bij komt kijken, is te lezen in dit verhaal.

Rusland bouwt vijftig nieuwe intercontinentale raketten

Rusland is van plan tegen het einde van de herfst zo'n vijftig nieuwe intercontinentale raketten in gebruik te nemen. De raketten van het type RS-28 Sarmat worden in de Siberische plaats Krasnojarsk gemaakt, zegt het hoofd van de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos.

De raketten, bijgenaamd 'Satan II', kunnen zo'n 18.000 kilometer afleggen en worden uitgerust met kernkoppen. Daarmee kan Rusland doelen op de hele wereld bereiken. De eerste eenheden worden gestationeerd in Siberië.

Beelden van een test met de Sarmat-raket werden in april door het Russische leger vrijgegeven:

'VS overweegt commando's naar Kiev te sturen voor bewaking ambassade'

De Amerikaanse overheid overweegt commandotroepen van het leger naar Kiev te sturen om de recent heropende ambassade te beschermen. Dat meldt The Wall Street Journal op basis van functionarissen.

Het plan is nog niet voorgelegd aan president Biden. Het idee is dat de troepen ter bewaking van de ambassade naar de Oekraïense hoofdstad worden gestuurd. Biden zei eerder dat er geen Amerikaanse militairen naar Oekraïne gestuurd zouden worden.

Washington vreest dat Amerikaanse diplomaten worden geraakt door de oorlog in Oekraïne. Kiev ligt af en toe nog onder vuur. Nu wordt de ambassade bewaakt door de diplomatieke bewakingsdienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Door Rusland aangestelde burgemeester gewond bij explosie

De door Rusland aangestelde burgemeester van de plaats Enerhodar is gewond geraakt bij een explosie. Dat melden een Oekraïense functionaris en het Russische persbureau RIA. Volgens RIA ligt burgemeester Sjevtsjik op de intensive care van het ziekenhuis. Oekraïne meldt dat ook de lijfwachten van de burgemeester gewond zijn geraakt.

Het is niet duidelijk of het gaat om een aanslag op de burgemeester.

De plaats Enerhodar ligt in de buurt van de grootste kerncentrale van Europa, die van Zaporizja. In de stad woonden voor de oorlog zo'n 50.000 mensen.

Staat van beleg in Oekraïne met negentig dagen verlengd

Het Oekraïense parlement heeft de staat van beleg en algehele mobilisatie met nog eens negentig dagen verlengd. President Zelensky had daartoe een voorstel gedaan en dat is nu door de parlementariërs aangenomen. De verlengde noodtoestand geldt tot 23 augustus. Een dag later is het Onafhankelijkheidsdag in Oekraïne.

De staat van het beleg geeft het leger uitgebreide rechten en beperkt de vrijheden van burgers in Oekraïne, zoals het recht om te demonstreren. Veel deskundigen zien de duur van de staat van belang als indicator van hoelang de Oekraïense regering verwacht dat er nog gevechten wordt. Woensdag sprak een adviseur van president Zelensky de verwachting uit dat de oorlog tot de herfst zal duren.

De eerste staat van beleg werd op 24 februari afgekondigd, enkele uren na de invasie door Rusland. Daarna werd de staat van beleg twee keer met telkens dertig dagen verlengd. Volgens de adviseur van Zelensky zou er "valse hoop worden gegeven" als de staat van beleg voor slechts dertig dagen verlengd zou worden.

Duda in parlement Kiev: "Alleen Oekraïne gaat over zijn toekomst"

Timmermans: kans klein dat Poetin gaskraan dichtdraait

Het is "heel onwaarschijnlijk" dat de Russische president Poetin de gaskraan naar Nederland of grote landen als Italië of Duitsland dichtdraait, denkt vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans. "Omdat hij daar vooral zichzelf ontzettend veel pijn mee doet", zei hij in het tv-programma Buitenhof.

Volgens Timmermans zet Poetin nu vooral kleine afnemers onder druk: "De grote jongens wil hij liever aan zijn kant houden, want dat is zo'n beetje de enige bron van inkomsten die hij nog heeft." Rusland sloot onlangs de gastoevoer af naar Polen, Bulgarije en Finland, omdat die landen weigerden in roebels te betalen.

Timmermans zegt verder dat Europa druk is met het vinden van andere gasleveranciers, om uiteindelijk helemaal onafhankelijk te worden van Russisch gas.

Poolse president warm onthaald in Kiev

De Poolse president Duda heeft in zijn toespraak voor het Oekraïense parlement in Kiev gezegd dat alleen Oekraïne zelf kan beslissen over de toekomst van het land. Het land mag niet worden opgeofferd om economische redenen of politieke ambities; toegeven van ook maar een centimeter terrein zou een klap voor het hele Westen zijn, niet alleen voor Oekraïne, zei hij. "Niets wordt over u beslist zonder dat u daarbij bent." Duda kreeg een staande ovatie van de Oekraïense parlementsleden.

Duda zei dat de internationale gemeenschap van Rusland moet eisen dat het zich volledig terugtrekt van Oekraïens grondgebied. Polen is groot voorstander van strenge sancties tegen Rusland en steunt Oekraïne in de wens om snel lid te worden van de EU. "Ik zal niet rusten voor Oekraïne lid is van de Europese Unie", zei hij.

Oekraiënse onderhandelaar: staakt-het-vuren geen optie

Van de vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne hoeft voorlopig niet veel verwacht te worden. De Oekraïense onderhandelaar Podoljak zegt tegen persbureau Reuters dat hij een staakt-het-vuren-overeenkomst uitsluit. Ook zegt hij dat Oekraïne geen deal zal accepteren waarbij grondgebied aan Rusland wordt afgestaan.

Concessies hebben geen zin omdat de oorlog er hooguit enige tijd mee "op pauze" wordt gezet, zegt Podoljak. Hij verwacht dat Russische troepen tijdens een staakt-het-vuren zullen hergroeperen. "Ze zullen dan nieuwe wapens en mensen sturen, van hun fouten leren en een hoop generaals ontslaan. Waarna ze een nieuw offensief beginnen dat nog bloediger en grootschaliger zal zijn."

Pas als Russische troepen het land verlaten hebben, kan het "vredesproces" verder gaan, zegt Podoljak.

Russische minister: internationale sancties trekken zware wissel

De internationale sancties tegen Rusland leiden tot grote logistieke problemen in dat land. Dat heeft de Russische minister van Transport Saveljev gezegd. Dat is opmerkelijk, omdat het Kremlin zich tot nu toe zelden uitliet over de effecten van de sancties.

"De sancties die zijn opgelegd hebben praktisch alle logistiek in ons land aan banden gelegd", zei Saveljev tegen het Russische staatspersbureau Tass. Door de sancties zijn veel routes voor Russische schepen geblokkeerd, waardoor handel drijven met andere landen moeilijk is. Ook is het luchtruim voor veel Russische vliegtuigen gesloten.

Volgens Saveljev wordt er gekeken naar andere opties om internationaal handel te drijven. Een van de mogelijkheden is de INSTC (International North-South Transport Corridor), een doorvoerroute die India via Iran verbindt met onder meer Rusland. In de havens van Olja en Machatsjkala, aan de Kaspische Zee, zouden dan schepen in Rusland kunnen aanleggen.

Poolse president Duda spreekt parlement toe in Kiev

De Poolse president Duda houdt vandaag in Kiev een toespraak voor het Oekraïense parlement. Zijn kantoor heeft dat bekendgemaakt.

Duda is niet de eerste buitenlandse politicus die tijdens de oorlog de Oekraïense parlementariërs toespreekt, maar wel de eerste die dat fysiek in Kiev doet. Onder anderen de premiers Rutte en Johnson spraken via een videoverbinding.

De Poolse president is een uitgesproken voorstander van een snelle toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. Hij was vorige maand ook in Kiev. Toen ging hij met zijn ambtgenoten uit Litouwen, Estland en Letland langs bij president Zelensky.

'Strijd in Donbas-regio verhevigt na inname Azovstal-staalfabriek'

De Oekraïense autoriteiten zien het Russische offensief in de oostelijke Donbas-regio toenemen na de inname van de Azovstal-staalfabriek in Marioepol door de Russen. De Oekraïense strijdkrachten hebben naar eigen zeggen zaterdag een tiental aanvallen in de regio's Donetsk en Loegansk afgeslagen. Vooral in de laatste regio lijkt de strijd te intensiveren.

Volgens de Oekraïense gouverneur van Loegansk ligt onder andere de stad Sjevjerodonetsk al dagen onder vuur, met meerdere doden en gewonden tot gevolg. "De Russen zijn Sjevjerodonetsk net als Marioepol aan het vernietigen", stelde hij gisteren op Telegram. Dat de regio Loegansk bijna volledig in Russische handen is, zoals de Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe beweert, noemt hij echter "nonsens".

Gouverneur Serhij Hajdaj meldt tevens dat een brug is vernietigd tussen Sjevjerodonetsk en Lysytsjansk. Volgens hem bemoeilijkt dat de humanitaire hulp en evacuaties uit het gebied.

De Oekraïense president Zelensky zei dat de situatie in de Donbas "extreem lastig" is. Volgens hem houdt het Oekraïense leger behalve in Sjevjerodonetsk ook in onder meer Slovjansk stand. Ook daar is de afgelopen dagen zwaar gevochten.

Oekraïense ambassadeur wil EU-geld voor Polen

De Oekraïense ambassadeur in Polen, Andri Desjtsjytsja, hoopt dat de Europese Unie meer financiële hulp aan Polen gaat geven om te helpen met de opvang van miljoenen vluchtelingen uit het door oorlog geteisterde buurland. Het zou moeten gaan om miljarden euro's. Op die manier moet worden voorkomen dat de opvang van vluchtelingen "ten koste gaat van het Poolse volk".

Er zijn tot nu toe geen grote spanningen geweest tussen Polen en Oekraïense vluchtelingen, maar Desjtsjytsja vreest dat dat in de toekomst kan veranderen.

Families bezorgd over Oekraïense krijgsgevangenen

Familieleden zijn bezorgd over het lot van Oekraïense militairen die in Marioepol door Russische troepen gevangen zijn genomen. Ze hebben gevraagd de rechten van krijgsgevangenen te respecteren en ze op een bepaald moment terug te sturen naar Oekraïne.

Vrijdag verlieten konvooien met bussen de Azovstal-fabriek waar de laatste Oekraïense militairen in Marioepol zich de afgelopen weken verzetten tegen de Russische invasie. Vrijdag zei Rusland dat de laatste militairen zich hadden overgegeven. Een aantal krijgsgevangenen werd naar een voormalige strafkolonie gebracht, anderen werden volgens Russische autoriteiten in een ziekenhuis behandeld.

Denis Poesjilin, de pro-Russische leider van een gebied in Oost-Oekraïne, zei dat de Oekraïense krijgsgevangenen "met zekerheid voor een tribunaal zouden worden gebracht" en dat "gerechtigheid moet worden hersteld". In de Russische staatsmedia worden de Oekraïense militairen in Marioepol veelvuldig neergezet als neo-nazi's en criminelen, omdat onder hen ook leden van het extreemrechtse Azov-regiment waren.

De Oekraïense plaatsvervangend premier Iryna Veresjtsjoek zei zaterdag dat Oekraïne zal vechten voor de terugkeer van iedere krijgsgevangen militair.

Volgens Rusland gaven de laatste Oekraïense militairen in de Azovstal-fabriek zich vrijdag over. Dit zouden daar beelden van zijn:

Zelensky wil meer sancties

De Oekraïense president Zelensky heeft in een gesprek met de Italiaanse premier Draghi aangedrongen op meer sancties tegen Rusland en het ongedaan maken van de blokkade van Oekraïense havens. Dat meldde Zelenski zaterdagavond op Twitter. Het gesprek vond plaats op initiatief van de Italiaanse regeringsleider.

Hij tweette ook dat hij Draghi had bedankt voor diens onvoorwaardelijke steun voor een eventueel lidmaatschap van de Europese Unie van Oekraïne.

In zijn nachtelijke videoboodschap zei Zelensky dat de situatie in de Donbas, het gebied in het oosten van Oekraïne, nog steeds zeer ernstig is. Het Russische leger valt daar verschillende steden aan, zoals Slavjansk en Severodonetsk. De president zei dat de Oekraïense troepen er tot nu toe in slagen de aanvallen af te houden.

Ontsnapte Pussy Riot-activist in Amsterdam: 'Staan achter Oekraïne'

De Russische punkband Pussy Riot speelde zaterdagavond in Amsterdam. Verslaggever Joris van Poppel sprak kort voor de show met zangeres en activiste Maria Aljochina Rusland, die Rusland afgelopen week op bijzondere wijze ontvluchtte:

Welkom!

Welkom in dit liveblog met het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne. Het blog van zaterdag 21 mei is hier terug te lezen.