Rusland: inname Marioepol een feit, laatste militairen Azovstal hebben zich overgegeven

Rusland: alle militairen uit Azovstal-complex hebben zich overgegeven

Alle Oekraïense strijdkrachten die zich in het Azovstal-complex hadden verschanst, hebben zich volgens het Russische ministerie van Defensie overgegeven, meldt staatspersbureau Ria Novosti. Daarmee is de havenstad Marioepol volledig in Russische handen, aldus het departement.

Volgens Rusland hebben in totaal 2439 Oekraïense strijders uit het fabriekscomplex zich sinds 16 mei overgegeven. Vandaag zouden 531 militairen zich hebben uitgeleverd aan de Russische eenheden die het terrein hadden afgesloten van de buitenwereld. Oekraïne heeft het nieuws nog niet bevestigd. Het is daarom lastig te verifiëren of er daadwerkelijk niemand meer in het complex is achtergebleven.

In een video die vandaag werd geplaatst en waarschijnlijk gisteren is opgenomen zei de plaatsvervangend commandant van het Azovbataljon Sjatoslav Palamar nog dat hij in de Azovstalfabriek was, samen met andere officieren.

In ieder geval een deel van de militairen die de fabriek hebben verlaten is overgebracht naar een voormalige strafkolonie in door Rusland en pro-Russische milities bezet gebied.

Tennisbonden straffen Wimbledon voor weren Russen

Het grandslamtoernooi Wimbledon telt dit jaar niet mee voor de individuele ranglijsten, hebben tennisbonden ATP (mannen) en WTA (vrouwen) bekendgemaakt. Er worden op het toernooi dit jaar geen punten verdeeld voor de wereldranglijst.

Het is een straf van de twee bonden voor het besluit van de organisatie van Wimbledon om Russen en Belarussen uit te sluiten van deelname aan het prestigieuze tennistoernooi.

Rusland en Belarus zijn van alle internationale teamwedstrijden uitgesloten in het tennis, maar individuele spelers mogen wel onder neutrale vlag uitkomen in wedstrijden. Op Wimbledon besloot de organisatie echter anders.

De ATP verklaart dat het voor hen "fundamenteel" is dat spelers de mogelijkheid hebben om aan toernooien deel te nemen, ongeacht uit welk land ze komen. Het besluit om Russen en Belarussen te weren, kwam Wimbledon ook al op kritiek te staan van onder anderen Rafael Nadal en Novak Djokovic.

Oekraïne versterkt deel grens met Belarus

Oekraïne is begonnen met het versterken van een deel van de grens met Belarus. Dat meldt de burgemeester van de stad Zjytomyr, Serhej Soechomlin,hebben in een videoboodschap.

Volgens hem hebben Oekraïense militairen in de regio Zjytomyr sinds 1 mei langs de hele grens met Belarus betonblokken geplaatst. "Ze hebben zich daar al goed ingegraven. We weten dat de vijand niet voor de tweede keer zal proberen aan te vallen."

Belarus is een van de trouwste bondgenoten van Rusland. Onder meer via dat land vielen Russische troepen eind februari Oekraïne binnen. En nog altijd wordt het land gebruikt als uitvalsbasis voor Russische legereenheden en vliegtuigen.

'Ik was nerveus', zegt Rus die doodschieten Oekraïense burger bekent

"Ik was nerveus, en ik wilde niet doden", zei een 21-jarige Russische soldaat vandaag in een Oekraïense rechtbank. Hij heeft bekend dat hij een ongewapende burger heeft doodgeschoten.

Het is het eerste proces over oorlogsmisdaden tijdens de Russische invasie van Oekraïne. Naar verwachting maandag komt er een vonnis in deze rechtszaak:

Russen verdreven uit Charkov, maar mensen willen metrostation niet verlaten

Hoewel Charkov is heroverd door het Oekraïense leger, blijven inwoners hun toevlucht zoeken in metrostations. Velen zijn bang om terug te keren in de open lucht, nadat ze lange tijd hebben gescholen onder de grond.

Lokale autoriteiten willen graag dat iedereen vertrekt voor het einde van de week:

Gecontroleerd: cultureel centrum geraakt door projectiel

In de Oost-Oekraïense stad Lovoza is een cultureel centrum getroffen door een projectiel. De NOS heeft dat vastgesteld aan de hand van openbare bronnen op het internet.

Op de video, die volgens het zogenoemde tijdstempel vandaag is opgenomen om 14.10 uur Nederlandse tijd, is te zien dat het projectiel inslaat in het gebouw. Vervolgens is er een zware explosie:

De aanval is opvallend, omdat Lovoza ver van de frontlinie ligt. De stad is in handen van Oekraïne. Volgens een lokaal Telegramkanaal raakten zeven mensen gewond bij de aanval, onder wie een 11-jarige. Deze informatie kon niet worden geverifieerd.

Poetin wil betere beveiliging tegen zware cyberaanvallen

De Russische president Poetin wil dat er een speciaal netwerk komt om de overheid te beschermen tegen cyberaanvallen. Volgens hem wordt Rusland op grote schaal aangevallen door hackers die worden aangestuurd door buitenlandse mogendheden.

"Er worden bewuste pogingen gedaan om de cruciale informatie-infrastructuur van Rusland plat te leggen", wordt Poetin geciteerd door staatspersbureau RIA. Overigens stelt de 69-jarige leider dat deze aanvallen zijn mislukt, omdat zijn land is voorbereid.

Om de digitale verdediging op te schroeven wil Poetin onder meer het gebruik van buitenlandse soft- en hardware zo veel mogelijk beperken. Hij roept zijn experts op om met met aanvullende suggesties te komen.

G7-landen: 18 miljard euro steun voor Oekraïne

De leden van de G7 zijn akkoord over een toezegging van 18,4 miljard euro aan Oekraïne. Het gaat om leningen en giften aan het door oorlog getroffen land, en de belofte dat er meer financiële steun komt als dat nodig is.

De Russische invasie kost Oekraïne veel geld. De miljardensteun is onder meer bedoeld om op korte termijn lopende rekeningen te kunnen betalen.

De G7 bestaat uit Canada, de VS, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. De EU neemt ook deel aan het samenwerkingsproject, maar dat is geen land en de unie telt daarom niet mee als lid. Rusland was voorheen ook lid, toen was het nog de G8, maar vanwege de annexatie van de Krim in 2014 is het land eruit gezet.

Oud-bondskanselier Schröder weg bij Russische oliegigant Rosneft

De Duitse oud-bondskanselier Gerhard Schröder vertrekt bij het Russische staatsolieconcern Rosneft. Daar was hij nog altijd voorzitter van de raad van toezicht, ondanks de Russische invasie in Oekraïne. Hij laat nu weten dat het "onmogelijk" is daar nog te blijven, aldus Rosneft. De afgelopen tijd nam de politieke druk op Schröder om te vertrekken toe. De voormalige politicus heeft goede banden met president Poetin.

Gazprom draait gaskraan naar Finland vannacht dicht

Vanaf komende nacht zal er niet langer Russisch gas naar Finland vloeien. Gazprom heeft dat zojuist aan de Finnen laten weten, meldt Gasum, een groothandelaar in gas van de Finse overheid. Het leveringscontract wordt om 02.00 uur (Nederlandse tijd) stopgezet. Vandaag moeten veel Europese gasbedrijven de rekening aan Russische gasleveranciers betalen.

Rusland eist van Europese klanten dat ze hun gas voortaan in roebels afrekenen, ook als in contracten is afgesproken dat ze in bijvoorbeeld euro's of dollars zouden betalen. Finland weigerde dit. Eerder werden Polen en Bulgarije al om dezelfde reden afgesloten van het Russische gas.

Finland is niet enkel afhankelijk van Rusland voor de gasimport. Gasum krijgt nog gas binnen via een pijpleiding vanuit Estland. "We hebben ons zorgvuldig op deze situatie voorbereid. Mits er geen storingen in het gasnet zijn, kunnen we de komende maanden al onze klanten van gas blijven voorzien", zegt topman Mika Wiljanen.

Een week geleden meldde een Finse overheidscommissie die zich voorbereidt op noodsituaties al dat het land klaar is voor een afkoppeling van Russisch gas. Finland importeert het grootste deel van zijn gas uit buurland Rusland, maar gas is goed voor slechts 5 procent van het jaarlijkse energieverbruik. Het verlies van deze toestroom zal vooral impact hebben op industrie in het land, dat tot boosheid van Rusland ook nog eens het lidmaatschap van de NAVO heeft aangevraagd.

Russische militair maakt excuses voor doden burger, 'ik was nerveus'

Vadim Sjisjimarin (21), de Russische militair die als eerste terechtstaat voor oorlogsmisdaden in Oekraïne, heeft zijn slotverklaring in de rechtbank in Kiev vandaag aangegrepen om te benadrukken dat hij geen burger wilde doden. "Ik heb er oprecht spijt van. Ik was nerveus, en ik wilde niet doden."

Sjisjimarin wordt ervan verdacht vanuit een auto een 62-jarige burger te hebben doodgeschoten in het dorpje Tsjoepachivka, enkele dagen na de Russische invasie. Eerder deze week verklaarde hij schuldig te zijn. Sjisjimarins advocaat zei vandaag dat hij dat deed in opdracht van een andere militair, en pas nadat hij eerst enkele keren geweigerd had. "Bovendien mikte hij er juist op om de man niet te raken, en misten de meeste van zijn kogels ook doel." Volgens de advocaat moet niet Sjisjimarin terechtstaan in Kiev, maar de Russische leiders die hem naar de oorlog stuurden.

Maandag komt de rechtbank weer bijeen, en valt naar verwachting het vonnis. De openbaar aanklager heeft om een levenslange gevangenisstraf gevraagd.

Commandant: 'geheime operatie' bezig in Azovstal-fabriek

De plaatsvervangend commandant van het Azovbataljon zegt in een video dat hij nog in de Azovstalfabriek in Marioepol is, samen met andere officiers. Hij zegt bezig te zijn met "een geheime operatie". De video is door het Azovbataljon verspreid en zou donderdag zijn opgenomen, maar kwam vandaag naar buiten via persbureau Reuters.

Krijgsgevangenen Azovstal overgebracht naar strafkamp in Donetsk

Volgens de Russische en Britse ministeries van Defensie hebben zich nu ruim 1700 Oekraïense militairen overgegeven bij de metaalfabriek Azovstal in havenstad Marioepol, die vrijwel geheel in handen is van de Russen.

Op nieuwe beelden van persbureau Reuters is te zien wat er met een deel van die mensen is gebeurd: zes touringcars met Oekraïense krijgsgevangenen kwamen gisteren aan in Olenivka, een stadje in de regio Donetsk dat in handen is van de Russen. Vermoedelijk worden ze daar nu vastgehouden in een voormalig strafkamp.

Video: groep mannen in Boetsja voor hun executie

Dit zijn de beelden die The New York Times wist te achterhalen, waarop te zien is hoe een groep gijzelaars wordt meegevoerd door Russische militairen in het voorstadje Boetsja bij Kiev. Op dronebeelden waren een dag later dezelfde Oekraïense mensen te zien, doodgeschoten bij een Russisch hoofdkwartier.

Voorstel: schrap maximale leeftijd voor Russisch leger

Het Lagerhuis van het Russische parlement, de Doema, overweegt om de leeftijdsgrens voor het leger op te rekken. Het voorstel komt van de parlementsleden Krasov en Kartapolov, beiden lid van de Defensiecommissie. Als het wordt aangenomen, kunnen ook Russen boven de 40 jaar en buitenlanders ouder dan 30 zich aanmelden voor het Russische leger, zo is te lezen op de website van de Staatsdoema.

"Er zijn zeer professionele specialisten nodig om precisiewapens te bedienen, en de ervaring leert dat men deze ervaring pas verkrijgt op de leeftijd van 40 tot 45 jaar", zo is te lezen in een toelichting. Wanneer er over het plan gestemd wordt, is niet bekend.

'Russische troepen Marioepol waarschijnlijk snel elders ingezet'

Pakweg 1700 Oekraïense militairen hebben zich overgegeven aan de Russen bij de metaalfabriek Azovstal in Marioepol, zo meldt het Britse ministerie van Defensie in zijn dagelijkse update. Maar er blijft ook nog een onbekend aantal Oekraïners achter in de fabriek, zegt het ministerie.

Marioepol is zo goed als geheel in handen van de Russen, en waarschijnlijk zullen er nu snel Russische troepen worden verplaatst naar het front elders in de Donbas, schrijft het ministerie. "Deze krijgsonderdelen moeten worden opgeknapt en aangevuld om effectief te kunnen zijn, en dat is een langdurig proces als het grondig gebeurt. Maar Russische bevelhebbers staan onder druk om snel resultaten te boeken, en dus is de kans groot dat deze troepen onvoorbereid weer in de strijd geworpen worden, met veel slachtoffers als gevolg."

Kinderen uit Oekraïne gratis met bus naar school

Kinderen van Oekraïense vluchtelingen mogen in Almere tot volgend jaar januari gratis met de bus naar school. Ze hebben hiervoor een speciaal vervoerbewijs gekregen van vervoerder AllGo en de gemeente Almere.

In Almere komen zeker 1000 vluchtelingen uit Oekraïne te wonen op verschillende opvangplekken. Het onderwijs voor de kinderen komt in het midden van de stad. Dat is niet voor iedereen op loopafstand, schrijft Omroep Flevoland. Met het vervoersbewijs kan ook een begeleider gratis met de kinderen meereizen. Het is alleen geldig op schooldagen.

'13 burgerdoden door Russische beschietingen in Loegansk'

Door Russische beschietingen zijn het afgelopen etmaal zeker dertien burgers om het leven gekomen, zo meldt bestuurder Serhi Hajdaj van de oostelijke regio Loegansk. Twaalf van de slachtoffers vielen volgens hem in Sjevjerodonetsk, een stad in de regio die de Russen gisteren probeerden te veroveren. Vooralsnog zonder succes, zegt Hajdaj.

Er wordt nu wel stevig gevochten in Tosjkivka, een voorstad van Sjevjerodonetsk, zo meldt de Oekraïense legerleiding in een dagelijkse update. Het leger zegt afgelopen etmaal veertien Russische aanvallen te hebben tegengehouden in de betwiste regio's Loegansk en Donetsk, maar die beweringen zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

Beelden van betrokkenheid Russische troepen bij executies Boetsja

The New York Times heeft video's in handen die volgens de krant laten zien dat Russische militairen betrokken waren bij executies in het Oekraïense Boetsja. De Russen hielden het voorstadje van Kiev ruim een maand bezet. Na hun aftocht in april werden er honderden lichamen van burgers gevonden.

Op een video van een bewakingscamera is te zien hoe twee militairen negen Oekraïense mannen door de straat drijven. De gevangenen lopen gebukt. Ze houden hun ene hand achter hun hoofd en met de andere houden ze de riem van hun voorganger vast. Op een tweede video is te zien hoe dezelfde mannen naar een binnenplaats worden gebracht. Ooggetuigen vertelden de krant dat ze daarna bij een Russisch hoofdkwartier zijn doodgeschoten.

De beelden dateren van 4 maart. Op beelden die op 5 maart door een drone zijn gemaakt zijn de lichamen van acht van de mannen te zien bij het hoofdkwartier. Een van de mannen heeft het overleefd en is door de krant getraceerd. De slachtoffers zijn door de krant geïdentificeerd.

EU wil Russische tegoeden gebruiken voor wederopbouw Oekraïne

De Europese Commissie onderzoekt of de bevroren tegoeden van Russische oligarchen gebruikt kunnen worden voor de wederopbouw van Oekraïne. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei gisteravond tegen de Duitse zender ZDF dat ze vindt "dat Rusland zijn bijdrage moet leveren".

De EU heeft voor zo'n 30 miljard euro aan Russische en Belarussische bezittingen bevroren, waaronder boten, vastgoed en kunst. Juristen kijken momenteel wat de mogelijkheden zijn om die middelen te gebruiken voor Oekraïne, zei Von der Leyen.

De commissievoorzitter wil ook dat hulp voor de wederopbouw gekoppeld wordt aan de hervormingen die nodig zijn voor de eventuele toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie, zoals het tegengaan van corruptie en het opbouwen van de rechtsstaat.

Hoogste officieren VS en Rusland bellen

De hoogste Amerikaanse militaire officier, generaal Mark Milley, en de Russische stafchef Valeri Gerasimov hebben elkaar voor het eerst sinds de inval in Oekraïne gesproken, meldt het Amerikaanse ministerie van Defensie. Zoals vooraf afgesproken, blijft de inhoud van het telefoongesprek geheim.

"De militaire leiders bespraken verschillende veiligheidsgerelateerde problemen en kwamen overeen om de communicatielijnen open te houden", zei een woordvoerder van het Pentagon. Het Russische ministerie van Defensie zegt tegen staatspersbureau RIA dat de twee onderwerpen van "gemeenschappelijk belang" bespraken, waaronder Oekraïne.

'90 procent van Oekraïners kan in armoede belanden als oorlog voortduurt'

Als de oorlog in Oekraïne voortduurt, zou 90 procent van de Oekraïners in armoede kunnen belanden. Daarvoor waarschuwt plaatsvervangend vertegenwoordiger van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) in Oekraïne, Manal Fouani.

Tegen de BBC zegt ze het "een schokkend aantal" te vinden, omdat voor de oorlog slechts 2,5 procent van de Oekraïners onder de armoedegrens leefde.

Volgens haar kan achttien jaar van steun van westerse landen teniet gedaan worden als de oorlog nog veel langer voortduurt.

Welkom

Welkom in dit liveblog met het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne. Het blog van donderdag 19 mei is hier terug te lezen.