Coalitie moet op zoek naar 10 tot 15 miljard euro extra voor reeks tegenvallers
De coalitiepartijen gaan de komende dagen op zoek naar een dekking voor 10 tot 15 miljard euro aan tegenvallers. De vier regeringspartijen bereiden de Voorjaarsnota voor en bekijken deze week waar ze het geld vandaan gaan halen. Maar elke oplossing is politiek omstreden.
Het gaat om miljarden euro's voor koopkracht, spaartaks en AOW. Nieuw is een tegenvaller van 1 miljard euro per jaar doordat een nieuwe vennootschapsbelasting voor multinationals niet doorgaat, zo vertellen bronnen in Den Haag. Dat komt doordat Polen afgelopen week tegen een EU-akkoord over de vennootschapsbelasting stemde.
Belasting voor grootaandeelhouders
Het kabinet had in zijn financiële plaatjes al gerekend op dat geld, maar dat komt er dus niet meer. Om dat te compenseren wordt gekeken naar een verhoging van de belasting in 'Box 2'. Het gaat om de belasting voor grootaandeelhouders die veel ondernemers betalen, van notarissen tot mensen met een slagerij.
Dat is precies de plek waar veel politieke kopstukken ook geld zoeken voor de grootste kostenpost: de spaartaks ('Box 3'). Dat is de belasting op spaargeld. Na een uitspraak van de rechter moet het kabinet spaarders tegemoetkomen. Bronnen in Den Haag gaan uit van een eenmalige rekening van 7 miljard euro.
Geld uit Nationaal Groeifonds
Dan moeten er ook enkele extra miljarden naar Defensie. Het idee is dat dat betaald moet worden uit het geld dat bedoeld was voor het Nationaal Groeifonds, ook wel Wopke/Wiebesfonds genoemd. Het kabinet was van plan daar 6,7 miljard euro in te storten, maar dat lijkt van de baan.
Dan de AOW. De Eerste Kamer vindt, dat het ouderdomspensioen, anders dan in de plannen van het kabinet, helemaal moet meestijgen met het minimumloon. De kosten worden geschat op 2,4 miljard euro per jaar. Ook daar moet een dekking voor gevonden worden. Verder zijn er bijvoorbeeld wensen om meer geld uit te trekken voor de jeugdzorg en de verpleeghuizen.
Koopkracht
En dan is er natuurlijk nog de koopkracht. In deze tijd van oorlog en ongekende inflatie wil het kabinet de midden- en vooral de lagere inkomens tegemoetkomen. Daar is de afgelopen maanden 3 miljard euro extra voor vrijgemaakt. De wens is om daar de komende tijd meer voor te doen, maar dat zal door de meer vermogenden in Nederland betaald moeten worden.
"Als je iets wilt doen voor kwetsbare groepen, dan is het een herverdeling van geld binnen Nederland", zegt minister Van Gennip van Sociale Zaken. "Dat zullen dus andere mensen moeten betalen."
Vermogende Nederlanders
Ook het kabinet kijkt dus naar de meer vermogende Nederlanders: moeten zij meer belasting gaan betalen? D66 en ChristenUnie wilden dat al aan de onderhandelingstafel in de kabinetsformatie, maar het werd door de VVD tegengehouden. Nu de rekeningen zich in een paar maanden tijd hebben opgestapeld, zal die discussie opnieuw gevoerd worden.
Het alternatief is bezuinigen of de staatsschuld verder laten oplopen. Maar ook daar zitten de meeste partijen niet op te wachten.
Deze week gaan de coalitiepartijen praten over dekkingen. Uiterlijk 1 juni moet de Voorjaarsnota naar de Tweede Kamer.
