Amsterdam opent aanmeldcentrum voor Oekraïners, Ede biedt Harskamp aan
Oekraïners die nu naar Nederland zijn gevlucht en onderdak nodig hebben, kunnen zich vanaf vandaag melden in Amsterdam. In een hostel is plek voor tachtig mensen. Het gaat hier om de eerste opvang van Oekraïners. Ondertussen bereidt het kabinet grotere opvangplekken voor met gemeenten en organisaties als het Rode Kruis en Vluchtelingenwerk.
Er is bij gemeenten nog veel onduidelijkheid over de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Omdat zij hier een tijd mogen verblijven zonder dat ze de asielprocedure in hoeven, is een andere vorm van opvang nodig. De marechaussee gaat mensen die bij de grens aankomen, doorverwijzen naar beschikbare locaties. Oekraïners die al in Nederland zijn en willen weten waar ze naartoe kunnen, kunnen zich melden bij de gemeente waar ze nu verblijven.
Gemeenten hebben van het ministerie van Justitie het advies gekregen om Oekraïners die zich in hun gemeente melden niet door te sturen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel, maar om zelf te zoeken naar opvang voor deze mensen. Zo stelt de gemeente Ede legerplaats Harskamp beschikbaar, waar plaats is voor 800 mensen. Op de legerplaats werden vorig jaar nog vluchtelingen uit Afghanistan opgevangen.
Inwoners van Oekraïne kunnen Nederland inreizen zonder visum, dankzij het associatieverdrag dat de EU in 2017 met Oekraïne sloot. Mensen met een biometrisch paspoort mogen hier sowieso negentig dagen vrij verblijven. Dat is dan ook de reden dat er vooral naar andere opvangplekken dan asielzoekerscentra wordt gezocht door gemeenten en het Rijk. Om duidelijk te krijgen of er voldoende opvangplekken zijn voor vluchtelingen, is aan gemeenten die locaties beschikbaar willen stellen gevraagd zich te melden bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Wie die gemeentelijke opvangplekken gaat runnen, is op dit moment onduidelijk. Ook is niet bekend of de mensen die daar kunnen verblijven leefgeld krijgen en gebruik kunnen maken van andere sociale voorzieningen, zoals niet-acute zorg en onderwijs. Het is de taak van het Rijk om te zorgen voor Europeanen die hier een veilig heenkomen zoeken en geen asiel vragen. Het COA is alleen verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers.
Voorlopig geen besluit over asielaanvragen
Sinds het weekend staat de telefoon roodgloeiend bij Vluchtelingenwerk en de IND, omdat Oekraïners die al in Nederland zijn willen weten of ze nu asiel kunnen aanvragen. Dat mag wel, maar een asielprocedure is voor hen niet per se aantrekkelijk. Een asielzoeker mag niet werken en ook niet vrij reizen door Europa.
Staatssecretaris Van der Burg van Justitie en Veiligheid kondigde gisteren aan dat er in ieder geval het komende half jaar geen besluit wordt genomen over asielaanvragen van Oekraïners. Bij een besluit lopen zij het risico dat ze worden afgewezen en moeten ze binnen 28 dagen Nederland verlaten. Het risico van een asielprocedure is bovendien dat deze mensen maandenlang de toch al overvolle asielzoekerscentra belasten.
Tot nu toe hebben zo'n twintig gastgezinnen zich gemeld.
Niet alleen overheden, ook particulieren bieden opvangplekken aan voor mensen die naar Nederland vluchten. Eén van hen is Natasia Boom. Zij heeft in haar kantoorpand in Kerkrade alvast plek gemaakt voor zo'n dertig Oekraïners. Vannacht vertrekt ze met een grote groep vrijwilligers richting de Poolse grens om moeders, kinderen en ouderen op te halen. Tot die tijd zamelen ze spullen in om mee te nemen.
Ze heeft geen persoonlijke banden met Oekraïne, maar ze wil zich graag inzetten voor mensen die alles moesten achterlaten. "Ik denk dat iedereen nu voelt: we moeten iets doen. We hebben veel medische apparatuur gekregen, veel dekens, winterkleding, verzorgingsproducten en babyvoeding. Op dit moment kom ik mijn pand bijna niet in."
Tegelijkertijd zoekt Boom gastgezinnen die de Oekraïners voor langere tijd kunnen opvangen. "Tot nu toe hebben zo'n twintig gezinnen zich gemeld, verspreid over Nederland, België en Duitsland. Ze verwacht dat nog meer mensen zich gaan aanmelden.
