Europa verwacht top Biden en Poetin, Kremlin ontkent concrete plannen

De Amerikaanse president Biden en de Russische president Poetin staan beiden open voor een topoverleg over de diplomatieke situatie rond Oekraïne. De Franse president Macron belde gisteren met Poetin en Biden. Volgens het Élysée kan de ontmoeting alleen doorgaan als er geen invasie komt. Het Kremlin ontkent dat er concrete plannen zijn voor een gesprek.

Wel kan een ontmoeting of gesprek elk moment worden opgezet, zegt een woordvoerder van het Kremlin. Die benadrukt dat de spanningen rond Oekraïne toenemen, maar dat er nog steeds diplomatiek overleg is.

Vanmiddag belt de Duitse bondskanselier Scholz met Poetin. En de Franse minister van Buitenlandse Zaken Le Drian overlegt vanmiddag met zijn Russische collega Lavrov, schrijft Le Drian op Twitter. Het zal dan waarschijnlijk gaan over de mogelijke ontmoeting tussen Poetin en Biden.

Macron belde zondag twee keer met Poetin. Adviseurs van de Franse president zeggen tegen Le Monde dat "de zorgen diep zijn, maar de middelen van diplomatie nog niet zijn uitgeput". Het Kremlin zegt dat Poetin en Macron het erover eens zijn dat het nodig is om de dialoog voort te zetten, meldt het Russische persbureau Interfax.

Komende donderdag staat een virtuele G7-top gepland, waarop Biden de situatie met betrekking tot Rusland en Oekraïne wil bespreken. De Amerikaanse vice-president Harris noemde de kans op een oorlog gisteravond reëel. "We hebben het hier over een potentiële oorlog in Europa", zei de vicepresident. "We moeten de betekenis daarvan op ons laten inwerken."

'Rusland heeft al dodenlijst liggen'

Ook president Biden zei vrijdag dat Moskou al besloten had om tot een invasie over te gaan. Volgens media zoals CNN en The New York Times is die claim gebaseerd op informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten, al wordt daar geen bewijs voor geleverd. CNN meldt dat de opdracht tot een invasie aan bevelhebbers zelfs al zou zijn gegeven.

Verder heeft Rusland volgens The Washington Post al lijsten opgesteld van Oekraïners "die moeten worden gedood of naar kampen moeten worden gestuurd" na de bezetting van het land. Daar zou geloofwaardige informatie over zijn, staat in een gelekte brief van de VS aan de Verenigde Naties die de krant heeft ingezien. Het Kremlin noemt het "een grote leugen" dat er zulke lijsten bestaan.

In de brief wordt ook gesproken over de plannen van Rusland na een invasie. Er zullen dan keiharde maatregelen getroffen worden bij vreedzaam protest of verzet van de burgerbevolking van Oekraïne.

NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg noemde dit weekend de kans op een grootscheepse Russische aanval op Oekraïne "zeer, zeer groot". Het Kremlin ontkent op zijn beurt al weken dat er invasieplannen zijn. Volgens Moskou is er sprake van militaire oefeningen op verschillende plaatsen langs de grens met Oekraïne.

Europese sancties

Rusland zal worden afgesneden van internationale financiële markten als het Oekraïne binnenvalt, waarschuwt Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie. Daarnaast zal het land de toegang tot essentiële goederen uit Europa worden ontzegd.

"Rusland zal in principe worden afgesneden van de internationale financiële markten", zei Von der Leyen tegen de Duitse omroep ARD. Ze voegde toe dat de verdere sancties betrekking zullen hebben op "alle goederen die wij maken en die Rusland dringend nodig heeft om zijn economie te moderniseren, en waarvoor het zelf geen vervanging heeft".

Het is de eerste keer dat het Westen details geeft over economische sancties tegen Rusland, als het tot een inval komt. Westerse leiders en de NAVO lieten zich nog niet uit over de details van de afgesproken maatregelen.

Volgens Von der Leyen zullen sancties pas na een eventuele inval worden opgelegd en niet eerder, zoals de Oekraïense president Zelensky had geopperd. "De stap naar sancties is enorm en heeft zoveel gevolgen, dat we Rusland altijd de kans moeten geven om terug te keren naar de onderhandelingstafel", aldus de EU-topvrouw.

Rusland en de VS zijn verwikkeld in een informatie-oorlog. Volgens Washington wil Rusland Oekraïne binnenvallen. Moskou noemt dat nepnieuws.

Gisteren werd duidelijk dat Rusland doorgaat met de militaire oefeningen in Belarus, bij de grens met Oekraïne. Die zouden gisteren eigenlijk eindigen, maar de Russische troepen blijven in het gebied. "Daarmee houdt Rusland maximaal de druk op de ketel, om zo het maximale uit de onderhandelingen te halen", zegt Dick Zandee, defensie-deskundige van Instituut Clingendael in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens Amerikaanse inlichtingen zijn er nu ongeveer 150.000 Russische militairen bij de grens. Met zo'n troepenmacht is het mogelijk om de Oekraïense hoofdstad Kiev in te nemen, wat de Amerikaanse Biden verwacht. "Maar de vraag is of je Kiev dan bezet kan houden. Het is een stad met drie miljoen inwoners, dat is drie keer Amsterdam. Als je alles daar en in de rest van het land onder controle wil houden heb je een gigantisch grote troepenmacht nodig. Daarom wordt dat scenario door veel mensen ernstig in twijfel getrokken."

Het lijkt erop dat er dus nieuw overleg tussen Biden en Poetin op het programma staat, maar een oplossing hoeven we deze week nog niet te verwachten, volgens Zandee. "Dit kan nog heel lang duren. En met dat lange duren zal Rusland het Westen blijven testen op hun standvastigheid. Het Kremlin gokt erop dat het Westen verdeeld raakt, waardoor het meer uit de onderhandelingen kan halen. Het is dus een belangrijke week, maar of er een doorbraak komt, is twijfelachtig."

Gisteren nog moest de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken vluchten voor bombardementen: