'Schone loods, ze mogen schreeuwen': eis bekend in martelcontainerzaak

Het was een van de luguberste vondsten in de Nederlandse misdaadgeschiedenis: een loods met zeecontainers, ingericht als gevangeniscellen en als martelkamer.

Vandaag komt het Openbaar Ministerie met een strafeis tegen de groep die de containers zou hebben ingericht, op het platteland tussen Roosendaal en Bergen op Zoom. Twaalf verdachten staan terecht, inclusief de vermoedelijke opdrachtgever: een 50-jarige Rotterdammer met de bijnaam Piet Costa.

Wie is deze verdachte? Waarom zou hij de martelcontainers hebben laten bouwen? En wie hadden daar opgesloten moeten worden? Het zijn vragen waar zich de afgelopen tijd rechercheurs, misdaadjournalisten en podcastmakers op hebben gestort.

Champagnekoeler

Hoofdverdachte Roger P., alias Piet Costa, staat te boek als een kopstuk in de Nederlandse cocaïnehandel. Toch wist hij tot zijn aanhouding in 2020 grotendeels in de luwte te blijven. Zijn bijnaam dankt hij aan zijn regelmatige verblijf in Costa Rica.

Dat hij diep in de criminaliteit zit is volgens justitie gebleken uit zijn levensstijl. Hij pendelde heen en weer tussen Nederland en Zuid-Amerika, reed in peperdure auto's, verbleef in luxe appartementen en had veel geld, maar geen inkomen. In een huis waar hij verbleef, stonden flessen drank van duizenden euro's per stuk. In een champagnekoeler lag 15.000 euro 'zakgeld'.

De naam van Piet Costa komt bovendrijven als de politie een aantal berichtendiensten weet te kraken en de communicatie van criminelen onderschept. De politie leest mee met berichten die over grote partijen drugs lijken te gaan en ziet foto's voorbij komen van blokken cocaïne. Het vermoeden is dat P. de organisator is van deze drugssmokkel.

Tijdens het meelezen met het criminele berichtenverkeer doet de politie in het voorjaar van 2020 ook een heel andere, huiveringwekkende ontdekking. Piet Costa krijgt foto's toegestuurd van een loods, zeecontainers, isolatiemateriaal en een stoel met riemen. "Drie keer geïsoleerd", schrijft de afzender erbij. "Al sta je ernaast hoor je niks."

Piet Costa stuurt de foto's volgens justitie weer door aan iemand anders: "Wil je onze bajes zien plek voor man of tien. Schone loods. Alles geïsoleerd. Ze mogen schreeuwen."

Groot gevaar

Het is de politie duidelijk dat er groot gevaar dreigt, dat er kennelijk containers zijn ingericht om mensen in op te sluiten en te folteren. De man die de foto's zou hebben gestuurd is de 41-jarige Robin van O., een voormalig sportschoolhouder uit Utrecht. Via hem weet de politie de loods te traceren in Wouwse Plantage.

Binnen worden stiekem camera's geplaatst. Zo lukt het om de bouw van de 'onderwereldgevangenis' in de gaten te houden. Als de boel bijna klaar is, grijpt de politie in.

Snoeischaren en scalpels

In de loods vindt de politie zeven geïsoleerde containers, waarvan er zes zijn ingericht als cel en één als martelkamer. In de met camera's bewaakte cellen hangen boeien aan het plafond, op de vloer staat een chemisch toilet. In de martelkamer staat een oude tandartsstoel met riemen en liggen snoeischaren, scalpels en tangen, net als een vingerklem, zaag en gasbrander.

De schokkende beelden worden twee weken later naar buiten gebracht en zijn wereldnieuws. Ze bieden instant inspiratie voor scriptschrijvers: de gevangeniscontainer komt vrijwel een op een terug in de populaire serie Mocro Maffia.

Verder vindt de politie zakken om over iemands hoofd te trekken en een 'operatietafel' waar mensen op vastgebonden konden worden. Een speciekuip was volgens het OM bedoeld voor het waterboarden van gevangenen.

Daarnaast ontdekt de politie de uitvalsbasis van een 'crimineel arrestatieteam': gestolen snelle auto's, wapens, kogelwerende vesten, politie-uniformen en zwaailichten. Het vermoeden is dat doelwitten zouden worden ontvoerd door nepagenten, om daarna te worden opgesloten in Wouwse Plantage.

Ceo van een drugsbedrijf

Diezelfde dag wordt Roger P. gearresteerd. Tegelijk met de zaak van de onderwereldgevangenis loopt een tweede onderzoek naar de smokkel van cocaïne. Ook in die zaak is Piet Costa hoofdverdachte. Justitie omschrijft hem als de 'ceo' van een drugsbedrijf.

Hij zou duizenden kilo's coke hebben geïmporteerd en voorbereidingen hebben getroffen voor de invoer van een megapartij van 25.000 kilo. Uit berichtenverkeer komt volgens het OM naar voren dat hij deze enorme partij in één keer met een eigen boot van Zuid-Amerika naar Europa wilde brengen.

Vorige maand eiste het Openbaar Ministerie al bijna 18 jaar gevangenisstraf tegen Roger P. voor cocaïnehandel. De keren dat hij in de rechtszaal moest verschijnen, zat hij weggedoken in een capuchontrui en wilde hij niets zeggen, noch over drugshandel, noch over de containers.

Bestolen van tientallen miljoenen

Volgens het OM liet hij de naargeestige martelgevangenis inrichten vanwege een hooglopend conflict in de onderwereld. Verschillende media meldden dat Piet Costa zou zijn bestolen van vele tientallen miljoenen euro's.

De man die hierachter zou zitten is door een getuige omschreven als de "Willem Endstra van Dubai", oftewel een onderwereldbankier. Hij zou een van de mensen zijn die in de martelcontainer hadden moeten belanden.

Het conflict lijkt danig uit de hand te zijn gelopen. Naar verluidt houden meerdere schietpartijen en liquidaties verband met de ruzie. "Ik ben normaal niet zo van deze afdeling", schreef Piet Costa volgens de politie. "Maar nu zijn er een paar... ik hoop dat ik ze kan martelen."

De twaalf verdachten in de martelcontainerzaak zouden verschillende rollen hebben gehad. De een zou als klusjesman de handen uit de mouwen hebben gestoken in de loods, de ander zou zaken hebben geregeld op de achtergrond. De meesten willen niets zeggen.

Alleen Robin van O., de man die de aanleg zou hebben gecoördineerd en Piet Costa op de hoogte zou hebben gehouden, zegt dat de containers nooit bedoeld waren om daadwerkelijk te gebruiken. Alles zou alleen maar voor de show zijn geweest.

Met een filmpje probeerde Van O. eerder in de rechtszaal te laten zien dat er 'karaktermoord' op hem was gepleegd. Onder andere met baby- en jeugdfoto's wilde hij aantonen dat hij geen gewetenloze misdadiger is, maar een heel gewoon persoon.

Robin van O. is overigens de enige die vandaag geen strafeis te horen krijgt. De zaak tegen hem is uitgesteld, omdat hij ernstig ziek is.