Voetballen voor Burkina Faso na militaire coup: 'Kunnen mensen veel plezier brengen'
Heel Burkina Faso hield zondagavond de adem in tijdens de penaltyreeks tegen Gabon. Een plaats in de kwartfinales van de Afrika Cup stond op het spel. Nog geen 24 uur later hapte het land opnieuw naar adem. Om een heel andere reden. Veertien bewapende militairen verschenen live op televisie: het leger had een staatsgreep voltooid.
In een hotel in Kameroen, tweeduizend kilometer verderop, keken de spelers van Burkina Faso op dat moment met grote ogen naar het nieuws. Parlement ontbonden, grondwet terzijde geschoven, grenzen dicht. Enorme onrust in het thuisland, waar familie en vrienden zitten.
Wat moet een voetbalteam op zo'n moment? 'Spelers Burkina Faso willen naar huis', lazen de spelers tot hun verbazing in een online nieuwsbericht kort na de coup. "Onzin", zegt de 18-jarige Nederlander Kilian Nikiema, het jongste lid van het Burkinese nationale elftal. "Daar hebben wij het niet eens over gehad."
Nikiema - zoon van een Burkinese vader en Nederlandse moeder - is derde doelman bij de kwartfinalist op de Afrika Cup. Sinds de zomer van 2019 komt de geboren Hagenaar uit voor Burkina Faso, dat zaterdagavond Tunesië op zijn weg vindt voor een plek in de halve finales. Winst zou een lichtpuntje zijn voor het volk in een turbulente periode.
Opkomst jihadisme
Aan de coup afgelopen weekend gingen weken van protest door militairen en het Burkinese volk vooraf over de alsmaar verslechterende veiligheidssituatie in Burkina Faso. De regering zou te weinig doen aan de opkomst van jihadistische groeperingen, gelieerd aan Al Qaida en IS, in het noorden en oosten van het land.
Na onrustige uren op zaterdag en zondag in hoofdstad Ouagadougou - geweerschoten klonken in de straten - keerde de relatieve rust pas maandagavond terug met de boodschap van legerleider Paul-Henri Sandaogo Damiba dat de regering was afgezet.
Een vreemde gewaarwording voor de Burkinese voetbalploeg. Met Kerst waren Nikiema en zijn teamgenoten in aanloop naar de Afrika Cup nog op visite bij de premier. "We gingen met het hele team in de bus daarheen, zaten we daar om de tafel", vertelt Nikiema, "en toen kwamen allemaal officials langs om ons succes te wensen: hoge mensen van de federatie, ministers en de premier."
We zijn heel hecht. We zijn al weken bij elkaar, leven echt als een familie
De coup in Burkina Faso leidde niet tot grote onrust binnen de selectie. "Iedereen in het team is er natuurlijk mee bezig, maar het verandert niet veel aan onze situatie. We hebben er totaal geen invloed op", vertelt Nikiema aan de telefoon vanuit Garoua, Kameroen.
"Maar als wij onze wedstrijden spelen zie je wel dat mensen daar veel plezier aan beleven", zegt de doelman. "Met voetbal kan je veel mensen plezier brengen in moeilijke tijden. Het creëert saamhorigheid."
"Het hele land kijkt mee", gaat hij verder. Dat merkte Nikiema zeker na de gewonnen strafschoppenserie tegen Gabon. "Toen we wonnen met penalty's stonden de straten vol mensen."
- AFP
Spelers en fans vieren feest na de winst op Gabon - AFP
Supporters uit Burkina Faso bij de openingswedstrijd tegen Kameroen - AFP
Uitzinnige fans na de zege op Gabon
"Op Instagram en op het nieuws zie je dan veel langskomen, je krijgt veel berichtjes." Van zijn familie uit Burkina Faso bijvoorbeeld, die woont in Ouagadougou. Nikiema spreekt zijn oom en tante, neefjes en nichtjes daar geregeld. "Ik bel ook bijna elke dag naar huis."
Thuis is voor Nikiema Voorschoten. Daar groeide hij op en woont hij nu nog steeds met zijn vader en moeder. Voetballen deed hij lange tijd als linksbuiten bij Voorschoten'97. Zes jaar geleden stond Nikiema voor het eerst onder de lat.
'Nikiema bekende achternaam in Burkina Faso'
Hij bleek een natuurtalent. Al snel toonden meerdere profclubs interesse in de atletische doelman. Het werd ADO Den Haag, waar Nikiema nu sinds twee jaar keeper is in het beloftenelftal. In die jaren drong de jonge goalie ook door tot diverse jeugdelftallen van Oranje.
Maar nu voetbalt hij al twee jaar met het embleem met de twee paarden van Burkina Faso op zijn borst. Vanwaar die switch van Oranje naar De Hengsten?
"Nikiema is een bekende achternaam in Burkina Faso", zegt de keeper van Jong ADO, zoals Jansen dat is in Nederland. "Iemand die contacten zei te hebben bij de Burkinese voetbalbond, herkende de naam en stuurde een bericht." Mazzel voor Nikiema: Burkina Faso had een keeperstekort en wilde verjongen. "Toen vroeg hij (de toenmalige bondscoach, red.) me mee op trainingskamp. Ik was toen vijftien."
Op dat trainingskamp maakte Nikiema in een oefenwedstrijd tegen Libië zijn debuut voor Burkina Faso. Om daarna direct vol voor Burkina Faso te kiezen - als tiener - leek Nikiema te snel. "Ik zat nog op de middelbare school en later in mijn examenjaar."
In de jaren die volgden, kwam Nikiema bij Oranje Onder 19 als derde keeper weinig aan de bak. Dat duwde zijn gedachten langzaam in de richting van het Afrikaanse land. "Bij Burkina Faso kon ik gelijk mee naar de Afrika Cup."
Oog in oog met idool
"Voor nu heb ik gewoon gekozen voor Burkina Faso." Een keus die hem twee weken terug tijdens de openingswedstrijd van de Afrika Cup oog in oog bracht met zijn idool André Onana. "Echt een gruwelijke keeper", zegt Nikiema. "Ik heb hem toen gezien en gegroet, maar niet echt gesproken."
Direct terugvliegen naar Nederland of nog een tussenstop bij familie in Ouagadougou?
Daar moest de familie thuis in Nederland en in Burkina Faso natuurlijk direct van op de hoogte worden gebracht. "Ik heb vooral veel contact met mijn neefje in Burkina Faso. Hij kijkt alle wedstrijden."
In normale omstandigheden reist het gezin Nikiema jaarlijks naar Ouagadougou voor familiebezoek. "Nu met corona kon dat even wat minder, maar in de zomer ben ik nog langsgegaan", zegt de 18-jarige. "Vanwege de Afrika Cup en voor WK-kwalificatieduels waren we daar even. Toen ben ik op bezoek geweest bij mijn oma, oom en tante."
Wanneer de eerstvolgende keer is dat Nikiema zijn familie in Burkina Faso weer ziet, is nog maar de vraag. Wellicht zit er na de Afrika Cup op de terugweg naar Nederland een tussenstop in Ouagadougou in. Maar Nikiema's ouders betwijfelen nog of dat wel verstandig is, vanwege de veiligheidssituatie na de coup. Het wordt "of terugvliegen via Burkina Faso, of direct naar Nederland".
Eerst maar eens de kwartfinale tegen Tunesië zaterdag. Want wie weet duurt Nikiema's avontuur in Kameroen zomaar nog een week langer.
