Schepen met vloeibaar gas verleggen koers: import verdubbeld
Gidi Pols
redacteur Economie
De Europese import van vloeibaar gas (lng) stijgt deze maand naar een recordhoogte. Op basis van voorlopige cijfers schatten onderzoekers van databedrijf Kpler dat lng-schepen 10,68 miljoen ton vloeibaar gas zullen afleveren in de Europese havens. Dat is een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar januari.
Door de hoge energieprijzen lag de invoer in december ook al relatief hoog. In een maand tijd keerden veertien schepen die onderweg waren naar Azië zelfs om, omdat ze in Europa een hogere prijs voor het gas konden krijgen. Daarnaast vertrokken er meer schepen uit de Verenigde Staten richting Europa dan normaal.
"De gasprijzen blijven relatief hoog", zegt analist Laura Page. Zij houdt voor Kpler lng nauwlettend in de gaten. "De markt is nerveus. De gasvoorraden zijn nog steeds klein en het weer en de Russische aanvoer blijven onzeker." En dus is de vraag naar vloeibaar gas groot.
"De gasprijzen zijn in iets rustiger vaarwater gekomen dankzij de lng-boten", zegt analist Chris Guth van energiebedrijf Engie. "Maar dat kan in februari zomaar weer kenteren als het koud wordt in Azië en de prijzen daar oplopen. Dan varen die boten weer naar Aziatische havens."
- Kpler
- Kplr
Dat de vraag groot is, merken ze ook bij de Gate terminal in de Rotterdamse haven. De terminal werd in 2011 geopend om schepen vol vloeibaar gas te ontvangen. Jarenlang werden ze echter maar mondjesmaat gebruikt. In 2014 waren de opslagtanks zelfs maar voor minder dan 10 procent gevuld. Dat is nu wel anders.
"Gate terminal draait dezer dagen nagenoeg op maximumcapaciteit", zegt directeur Wim Groenendijk. "Het levert daarmee een wezenlijke bijdrage aan de leveringszekerheid van gas in Nederland en Noordwest-Europa." Als de Rotterdamse capaciteit volledig wordt gebruikt is dat voldoende voor ongeveer een kwart van het Nederlandse gasverbruik.
Het lng-transport is het meest flexibele deel van de gasmarkt. Veel van het vloeibare gas komt nu uit de VS: daar hebben ze een gasoverschot sinds ze schaliegas winnen. Dat zijn ze als lng gaan exporteren.
Vloeibaar gas was maar een kwart van het totale aanbod
| Gasaanbod in West-Europa in 2021 | procent van het geheel |
| Eigen productie (vooral Nederland en Verenigd Koninkrijk) | 14 procent |
| Via pijpleidingen (vooral Noorwegen en Rusland) | 62 procent |
| Vloeibaar gas import (vooral Verenigde Staten) | 24 procent |
| Bron: Engie |
Vloeibaar gas is daardoor voor Europa een alternatief voor gas uit eigen bodem of via de pijpleidingen geworden. Jarenlang was die uitvlucht niet echt nodig. "De Gate terminal was een soort waakvlammetje", zegt Guth. "Maar als er te weinig gas komt via de pijpleidingen, zoals nu, is het fijn dat we een alternatief hebben."
Als de Rotterdamse capaciteit volledig wordt gebruikt is dat voldoende voor ongeveer een kwart van het Nederlandse gasverbruik. Meer is ook niet mogelijk, omdat er niet genoeg fabrieken in Europa zijn om de lng om te zetten. "We zijn dus voor 35 tot 40 procent afhankelijk van Russisch gas", zegt Lucia van Geuns van The Hague Center for Strategic Studies.
En daar liggen nu zorgen, omdat Rusland vooral veel minder contracten voor de korte termijn afsluit. "Het lijkt wel alsof ze een beetje voorsorteren op een mogelijk conflict in Oekraïne", zegt Van Geuns. "Al weten we natuurlijk niet zeker of Rusland het gas als geopolitiek wapen zal gebruiken."
Noodscenario's
Mocht dat gebeuren, dan zal het extra vloeibare gas niet genoeg zijn om Europa draaiende te houden. Volgens van Geuns wordt er achter de schermen wel al over zo'n scenario nagedacht. "Natuurlijk kijkt de politiek naar wat de crisismaatregelen zijn als mogelijk het gas niet meer wordt geleverd in Europa", zegt Van Geuns.
Als het zover komt, kan het bijvoorbeeld zijn dat de overheid grootverbruikers in de industrie vraagt af te schakelen. "Tegelijkertijd gaan ze misschien vragen of de bevolking de thermostaat wat lager zet", zegt Van Geuns. "Of toch wat meer eigen gas produceren in landen die dat kunnen."
