Aswolk na uitbarsting vulkaan Tonga reikte tot 55 kilometer hoog
De aswolk die werd gevormd door de vulkaanuitbarsting bij Tonga bereikte de uitzonderlijke hoogte van zo'n 55 kilometer boven het aardoppervlak. Dat is grofweg halverwege de hoogte die door velen wordt gezien als het begin van de ruimte.
Britse wetenschappers hebben de hoogte van de aswolk berekend na het bestuderen van data van weersatellieten. Een van de onderzoekers, Simon Proud van de universiteit van Oxford, spreekt tegenover de BBC van een "ongekende hoogte" voor een aswolk.
Hieruit blijkt volgens hem de immense kracht die vrijkwam bij de uitbarsting van de onderzeese vulkaan. Ter vergelijking: een van de krachtigste vulkaanuitbarstingen in de afgelopen eeuw - die van Mount Pinatubo in de Filipijnen in 1991 - creëerde naar verluidt een aswolk van zo'n 40 kilometer hoog.
De uitbarsting bij Tonga werd ook opgepikt door alle 53 meetstations van de CTBTO, de internationale organisatie die vanuit Wenen in de gaten houdt of er ergens ter wereld nucleaire proeven worden gehouden.
Geofysicus Ronan Le Bras, verbonden aan de CTBTO, zegt tegen de Amerikaanse publieke radiozender NPR dat zelfs het meetstation op Antarctica de uitbarsting van de Hunga Tonga-Hunga Ha'apai opmerkte. Nooit registreerde de CTBTO zo'n sterke explosie op aarde sinds de oprichting van de organisatie in 1996.
Amerikaanse onderzoekers van ruimtevaartorganisatie NASA schatten de kracht van de uitbarsting eerder al op zo'n 10 megaton; dat is 500 keer krachtiger dan de atoombom waarmee de VS in 1945 Hiroshima verwoestte. Volgens Le Bras is dat een voorzichtige schatting van de werkelijke kracht waarmee Hunga Tonga-Hunga Ha'apai uitbarstte.
Kettingreactie
Wetenschappers weten nog niet waardoor de explosie zo krachtig was. Tegen de BBC zegt een Nieuw-Zeelandse vulkanoloog dat de onderzeese uitbarsting in relatief ondiep water, gecombineerd met het directe contact van lava met het zeewater - dat meteen veranderde in stoom - mogelijk een soort kettingreactie veroorzaakte.
De uitbarsting van de Pinatubo in 1991 had tot gevolg dat de temperatuur op aarde gedurende een aantal jaren met ongeveer een halve graad daalde. Wetenschappers denken niet dat de uitbarsting van de vulkaan Hunga Tonga-Hunga Ha'apai een vergelijkbaar effect zal hebben. Er kwamen bij de eruptie namelijk aanzienlijk minder gassen vrij dan bij de Pinatubo.
Drinkwater geleverd
Zes dagen geleden barstte de Hunga Tonga-Hunga Ha'apai uit. De tsunami die werd veroorzaakt door de uitbarsting kostte op Tonga aan zeker drie mensen het leven en vernielde complete dorpen.
In de dagen daarna was er vooral veel onduidelijk over de situatie op Tonga, omdat onderzeese kabels waren beschadigd door de eruptie en communicatie daardoor nagenoeg onmogelijk was. Verder was het vliegveld bedekt met een dikke aslaag.
Beelden van de schade op Tonga:
De afgelopen dagen kwam de hulp aan de archipel in de Stille Oceaan, gelegen ten noorden van Nieuw-Zeeland, op gang. Vandaag kwam er een Nieuw-Zeelands marineschip met 250.000 liter water aan in de hoofdstad Nuku'alofa. Onder de hulpgoederen was ook apparatuur om drinkwater te maken. Er is een tekort aan drinkwater op Tonga, omdat veel water is vervuild door vulkaanas.
