Herinneringen aan het OKT: 'Het kaartenhuis donderde in elkaar'

Vanaf Tweede Kerstdag is het vijf dagen lang erop of eronder in Thialf. Welke schaatsers plaatsen zich voor de Olympische Spelen? Wie mag er naar Peking? Maar ook: voor wie spat de droom van olympisch succes nu al uiteen?

Een toernooi onder hoogspanning, elke vier jaar weer. Vandaag en morgen delen de commentatoren en analisten van de NOS hun herinneringen aan het olympisch kwalificatietoernooi (OKT). Welke memorabele momenten zijn ze bijgebleven?

Sebastiaan Timmerman, commentator

"Wekenlang werd er voor het OKT van 2013 vooruitgeblikt op de 1.500 meter die werd verreden op de slotdag, op maandag 30 december. Zou olympisch kampioen Mark Tuitert zich wel kwalificeren voor Sotsji?"

"Het topniveau van 2010 had hij na zijn gouden medaille niet meer bereikt. In 2012 veranderde Tuitert van ploeg. Hij ging van Jac Orie naar Gerard van Velde. Hij was zoekende. Het zou alles of niks worden. Het werd alles."

"Tuitert won in een rechtstreeks duel van Kjeld Nuis. Zijn 1.45,75 werd niet verbeterd. Eind goed, al goed. Zo leek 't."

"Toch was er iets vreemds aan de hand tijdens die rit. Ik word nooit afgeleid in mijn commentaar, maar dat was bij die rit wel het geval. Net voordat Tuitert en Nuis startten, zag ik naast de baan een aantal schaatsers huilend bij elkaar in de armen vallen. Dit waren geen tranen van teleurstelling, dit was puur verdriet. De gezichtsuitdrukkingen verraadden een schok."

"Na de laatste rit op de 1.500 meter bleef het ijzig stil in Thialf. Er kwam geen huldiging, er gebeurde niks."

"In die minuten drong tot de schaatswereld door dat marathonschaatser Sjoerd Huisman op 27-jarige leeftijd onverwacht was overleden. Ieder jaar is er eind december een belangrijk kwalificatietoernooi. En ieder jaar denk ik op de slotdag terug aan 30 december 2013 en aan Sjoerd Huisman. En tijdens een OKT geldt dat nog vele malen meer."

Mark Tuitert, analist

"Het eerste OKT dat ik meemaakte was dat van 1997, voor de Spelen van Nagano. Ik kreeg alles mee. Vanaf de zijkant weliswaar, want ik was eerste reserve op de 1.500 meter. Ik schaatste niet, maar mocht meekijken vanaf de rand van het ijs."

"De spanning was bij alle schaatsers voelbaar. Falko Zandstra deed nog een dappere poging zich te kwalificeren voor de Spelen, Marianne Timmer zat naast me op het bankje. Alle grote namen waren daar en ik zat ertussen."

"Het was de begintijd van de klapschaats, waardoor zo'n beetje bij iedere wedstrijd een wereldrecord werd gereden. Het duel tussen Falko Zandstra en Rintje Ritsma ging los en die laatste reed een wereldrecord: 1.48,88. Thialf ontplofte."

"De gespannen koppen op en langs het ijs, het afscheid van een grote naam (Zandstra) en het ontbolsteren van nieuw talent (Timmer, Jan Bos en Erben Wennemars), het kwam daar samen. Zoals alles eens in de vier jaar samenvalt in een spanningsveld dat met geen enkele andere wedstrijd te vergelijken valt."

Annette Gerritsen, analist

"Als ik het woord OKT hoor, kan ik eigenlijk maar aan één naam denken: Michel Mulder."

"Zijn 34,31 op de 500 meter bij de editie van 2013, een maand voor de Spelen van Sotsji, is de enige race die me duimendik kippenvel heeft bezorgd. En dat kwam niet alleen door die race, die letterlijk van start tot finish klopte en waar de kracht bij wijze van afstraalde."

"Het kwam ook door de energie die op dat moment in Thialf hing. De tribunes waren afgeladen. Toen wél, ben ik geneigd daar cynisch aan toe te voegen. De ontlading van het publiek nadat Michel over de finish kwam, was onvergetelijk. Ik weet nog dat ik op dat moment maar één ding dacht: ik hoop ooit ook nog eens zó'n race te rijden."

"Zo'n sfeer als toen zal er dit jaar helaas niet hangen. Toch is het, ondanks de afwezigheid van publiek, niet onmogelijk dat er toptijden worden gereden, zo weet ik uit eigen ervaring."

"Tijdens de WK afstanden van 2008 in Nagano zat er tien man en een paardenkop in die enorme M-Wave. Ik hoorde niets tijdens mijn races, maar behaalde toch brons op zowel de 500 als 1.000 meter. Wanneer je in de vorm van je leven bent, kun je immers overal hard rijden."

Erben Wennemars, analist

"Bij het OKT gaat het niet over winnaars, maar over verliezers. De tragiek van dit toernooi zit 'm in de nederlagen."

"In 2001 wist mijn toenmalige ploeggenoot Gianni Romme zich als regerend olympisch kampioen op de vijf kilometer niet te plaatsen voor de Spelen van Salt Lake City. Het was het moment waarop onze ploeg, het grote SpaarSelect, als een kaartenhuis in elkaar donderde."

"Romme was de kopman van team, de man om wie alles draaide. Maar hij moest Bob de Jong, Jochem Uytdehaage en Carl Verheijen voor zich dulden. Bij terugkeer uit Thialf in het hotel in Steenwijk was de sfeer die middag om te snijden. Er zou een documentaire worden gemaakt over ons Dream Team, maar de cameraploeg was van het ene op andere moment niet meer welkom."

"De verstandhouding tussen Gianni en onze coach Peter Mueller was op dat moment al niet meer goed. Peter had een relatie met Marianne Timmer en dat viel slecht in de ploeg. De situatie was zelfs zo explosief, dat ik in het hotel als een soort buffer fungeerde en een kamer tussen die van Peter en Gianni kreeg."

"Wat ik me nog goed herinner van de nasleep van die 5.000 meter, is dat Gianni huilend op zijn kamer zat. Dat hij zich later dat OKT wel voor de tien kilometer plaatste, deed niets af aan zijn teleurstelling. Die ineenstorting van Gianni stond symbool voor de ineenstorting van SpaarSelect. Dit was een ultiem moment van afrekening."

Tijdens het olympisch kwalificatietoernooi in Thialf wordt duidelijk welke schaatsers in februari mogen gaan strijden om olympisch goud. Maar hoe werkt het toernooi eigenlijk? En wat is de matrix? Dat leggen we uit.