'Bij bouwplannen te weinig aandacht voor risico's en landschap'
Bij het plannen van nieuwe woningen en bedrijfspanden houdt de overheid te weinig rekening met risico's zoals overstromingsgevaar. Ook is er te weinig oog voor schade aan het landschap, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Voor het rapport zijn locaties van bouwplannen vergeleken met gebieden die kwetsbaar zijn vanwege water, bodem, cultuurhistorie, natuur en landschap. PBL-onderzoekers legden hiervoor plattegronden met geplande bouwlocaties over kaarten met kwetsbare gebieden.
Daaruit bleek dat vooral in het westen van het land risico's ontstaan. Als voorbeeld noemt het PBL bouwplannen in het veenweidegebied van het Groene Hart. Daar is de bodem slap, waardoor verzakkingen in de toekomst tot hoge kosten kunnen leiden.
Uiterwaarden
Ook wijzen de onderzoekers op geplande bouw langs de Rijn. "In de Arnhemse uiterwaarden is er op basis van de huidige omstandigheden vanuit waterveiligheid geen bezwaar tegen bouwen op deze plek, maar er wordt geen rekening gehouden met de te verwachten toename van de hoeveelheid af te voeren rivierwater door de Rijn."
Het ontbreekt vaak aan een langetermijnblik, zegt PBL-programmaleider Rienk Kuiper. "Te vaak worden plannen gemaakt die weliswaar passen binnen beleidsvoornemens, maar in het licht van andere waarden of toekomstige ontwikkelingen onverstandig zijn."
Behalve voor risico's als verzakking en overstroming, is er volgens de onderzoekers ook te weinig aandacht voor het verlies van waardevol landschap door nieuwbouw. Het gaat bijvoorbeeld om bouwplannen in of tegen natuurgebieden.
Groen tussen steden
Vooral delen van het Groene Hart bij snelwegen staan onder druk. Dat geldt ook voor voormalige 'rijksbufferzones', die in het verleden zijn aangewezen om genoeg groen tussen stedelijk gebied te behouden. Volgens het PBL laten de bevindingen zien dat vooral in het westen zorgvuldiger leefomgevingsbeleid nodig is.
De bevindingen staan in de eerste (pilot)versie van de Planmonitor NOVI, waarbij NOVI staat voor Nationale Omgevingsvisie. Tot nu toe blikte het PBL in rapportages alleen terug. Op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat het planbureau vanaf nu ook elk jaar vooruit kijken.
Het eerste rapport richt zich vooral op de ruimtelijke ontwikkelingen rond wonen en werken. In volgende edities wil het PBL ook kijken naar andere bouwplannen, bijvoorbeeld van recreatiewoningen, glastuinbouw, windturbines en zonnevelden.
Meer transparantie
Het PBL beklaagt zich over het gebrek aan transparantie vanuit provincies over de bouwplannen. Alleen Noord-Holland maakt die openbaar. Enkele andere provincies delen ze alleen onder beperkende voorwaarden en de rest geeft helemaal geen informatie.
"Een deel van de bouwplannen konden we met onderzoek naar openbare publicaties alsnog intekenen op de kaarten, maar het zou beter zijn als alle provincies deze informatie openbaar beschikbaar stellen", zegt BPL-programmaleider Kuiper.
