RIVM: lockdown zal omikrongolf niet kunnen voorkomen

De huidige lockdown zal een nieuwe golf besmettingen en ziekenhuisopnames afremmen, maar die niet kunnen voorkomen, waarschuwt het RIVM. Oorzaak is de snelle opmars van de besmettelijker omikronvariant van het coronavirus. Hoe hoog de golf wordt hangt mede af van het dempende effect van de maatregelen en de boostercampagne.

Omikron maakte het afgelopen weekeinde 10 tot 15 procent van de besmettingen uit, eind van deze week waarschijnlijk de helft en zal voor het einde van het jaar dominant zijn.

"We verwachten dat de combinatie van boosterprikken en de huidige maatregelen het effect van omikron enorm kan dempen", zegt epidemioloog Susan van den Hof van het RIVM. "In hoeverre dat lukt, hangt af van het ziekmakend vermogen van deze variant. Als dat blijkt mee te vallen, zal de piek in de ziekenhuizen iets minder hoog worden. Als het niet meevalt, dan komt die piek echt hoog uit."

Het RIVM waarschuwde vandaag in een bericht op de eigen website van "een stijging die de zorgcapaciteit mogelijk ruim kan overschrijden".

Toch, zo valt uit de woorden van Van den Hof op te maken, hoeft de aankomende omikrongolf ook weer niet bijzonder lang te duren. Heeft de volwassen bevolking eenmaal zijn boosterprik ontvangen, dan zou het volgens haar moeten lukken om het aantal besmettingen weer te laten afnemen. "De booster lijkt enorm goed te helpen om de afgenomen bescherming tegen omikron weer op te krikken."

In deze video legt Nieuwsuur uit hoe zo'n boosterprik beschermt tegen omikron:

Vanmorgen zei directeur Mariska van Blankers van het vaccinatieprogramma aan de Tweede Kamer dat het de bedoeling is dat "uiterlijk in de tweede helft van januari" alle 18-plussers die aanvullende prik hebben ontvangen. Daarmee lijkt het mogelijk om een soort spoorboekje te maken voor het verloop van de komende anderhalve maand.

Kloppen de voorspellingen, dan gaat rond oud en nieuw het aantal positieve testen, dat nu aan een gestage daling bezig is, weer oplopen. Zeven tot tien dagen later vertaalt zich dat zoals inmiddels gebruikelijk in een stijging van het aantal ziekenhuisopnames. Dat is riskant, omdat de bezetting in die ziekenhuizen nu al geruime tijd op een hoog niveau is en er dus weinig 'buffer' is om een nieuwe golf het hoofd te bieden.

'Boosteroffensief'

Hoe groot de kans op een acuut zorginfarct is, hangt af van het antwoord op de vraag hoe ziekmakend omikron exact is. Uit verschillende landen komen daar verschillende signalen over. Voor Nederland is daar, denkt Van den Hof, pas in de loop van januari iets zinnigs over te zeggen. Op het moment dus als de nieuwe variant een week of drie dominant is en het exacte effect meer is uitgekristalliseerd.

"Maar bedenk", waarschuwt Van den Hof, "dat ook als omikron minder ziekmakend blijkt dan delta, maar het wel leidt tot veel extra besmettingen, dat nog altijd kan leiden tot een scherpe toename van het aantal ziekenhuisopnames."

Voor 1 februari zou vervolgens het huidige "boosteroffensief", zoals Van Blankers het omschreef, dus afgerond moeten zijn en het reproductiegetal weer onder de 1 moeten kunnen zakken. Ondertussen werken de fabrikanten hard aan updates van de vaccins. Maar het zal naar verwachting nog maanden duren voordat die breed beschikbaar zijn.