Bidens Build Back Better-plan voorlopig de nek omgedraaid

De Amerikaanse president Joe Biden lijkt een van z'n verkiezingsbeloftes voorlopig niet waar te kunnen maken. Een investeringspakket van zo'n 2 biljoen dollar voor onder meer sociale zekerheid, banen, huisvesting en duurzame energie krijgt niet de steun van de Democratische senator Joe Manchin. Zonder Manchin beschikt Biden niet over een meerderheid om het zogenoemde Build Back Better-plan door de Senaat te krijgen, zijn steun is dus cruciaal.

Manchin maakte zijn beslissing bekend in het tv-programma Fox News Sunday. Het Witte Huis reageerde furieus op de afwijzing van Manchin. Er is maandenlang over het pakket onderhandeld met de senator uit West Virginia. Van de investeringen uit het oorspronkelijke plan van Biden is ongeveer de helft overgebleven.

Ook deze week werd er nog onderhandeld tussen Biden en Manchin, zegt het Witte Huis. Biden zou daarbij in de veronderstelling geweest zijn dat een deal nabij was voor een pakket met een waarde van 1,7 biljoen dollar.

Bidens woordvoerder Jen Psaki spreekt van een "plotselinge en onverklaarbare draai". Volgend jaar hopen ze een manier te vinden om de wetgeving er toch doorheen te krijgen, zei Psaki ook.

Manchin heeft vanaf het begin zijn zorgen geuit over de inflatie die het plan kan veroorzaken en over het nog verder oplopen van de Amerikaanse staatsschuld. Die bedraagt al 29 biljoen dollar. De inflatie en staatsschuld zijn de belangrijkste redenen om nu nee te zeggen, aldus Manchin. "Ik heb altijd gezegd: 'Ik stem niet voor als het ik thuis niet kan uitleggen'. Ondanks mijn uiterste inspanning, kan ik dit allesomvattende Build Back Better-plan niet uitleggen in West Virginia."

Het Build Back Better-plan had één van Bidens belangrijkste wapenfeiten moeten worden, met investeringen op hele uiteenlopende vlakken. Het plan voorziet in subsidie voor kinderopvang, maar ook in het onderhoud van sociale woningbouw, het reguleren van de kosten van medicijnen en gezondheidszorg en investeringen om klimaatveranderingen tegen te gaan, zoals belastingvoordelen voor Amerikanen die zonnepanelen of een elektrische auto aanschaffen. Het slagen van zijn presidentschap hangt voor een groot deel af van dit plan, vindt Biden.

Dat juist Manchin dwarsligt, mag geen verrassing heten. Op Wyoming na is West Virginia grootste kolenproducent van de VS; 13 procent van de productie komt uit die staat. Manchin vindt dat Bidens investeringsplan fossiele brandstoffen sneller in de ban doet "dan technologisch en markttechnisch mogelijk is". Manchin spreekt van "catastrofale gevolgen".

Bekijk dit portret dat onze correspondent Marieke de Vries maakte over Joe Manchin:

Manchin heeft ook persoonlijke belangen in de kolensector. Hij ontvangt van alle Congresleden de meeste donaties van de kolenindustrie. Daarnaast heeft zijn zoon een kolenbeleggingsfonds, waar Manchin voor miljoenen aandelen in bezit.

Andere politici uit Bidens kamp gaven Manchin een veeg uit de pan. Voormalig Democratisch presidentskandidaat Bernie Sanders, senator uit de staat Vermont, verwijt Manchin niet "het lef te hebben om het juiste te doen voor hardwerkende gezinnen in West Virginia en Amerika".

De New Yorkse afgevaardigde Jamaal Bowman gaf aan dat de Democraten "door het jaar heen hebben getwijfeld om Manchin te vertrouwen". Volgens Bowman is Manchin "degene die Bidens beleidsagenda de nek omdraait".